Mga protesta laban kay Rodrigo Duterte
Ang mga protesta laban kay Rodrigo Duterte, ang ika-16 na Pangulo ng Pilipinas, ay nagsimula noong Nobyembre 18, 2016 kasunod ng paglilibing sa yumaong pangulo at diktador na si Ferdinand Marcos, na suportado ni Duterte. Ang mga serye ng mga protesta, karamihan ay simple at payapa, kadalasang isinasagawa ng mga left-wing group at iba pang mga kalaban na pangunahing sanhi ng nagpapatuloy na giyera kontra droga, pagdeklara ng batas militar sa Mindanao, at mga isyu sa trabaho tulad ng kontraktwal na term na inilalapat ng kumpanya at ang inflation dahil sa Tax Reform for Acceleration and Inclusion Act. Mas maraming mga sanhi tulad ng pagtugon ng gobyerno sa COVID-19 pandemya sa bansa at sa kalamidad tulad ng bagyo, ang pagpasa ng Anti-Terrorism Act of 2020, at ang pagsasara ng ABS-CBN.
Mga sanhi ng protesta[baguhin | baguhin ang wikitext]
Kampanya laban sa iligal na droga at extrajudicial killings[baguhin | baguhin ang wikitext]
_remembering_the_victims.jpg)
Mula nang makaupo si Duterte bilang pangulo, ipinatupad niya ang giyera laban sa iligal na droga sa bansa, na nangangako na papatayin ang libu-libong taong nasangkot sa kalakal ng droga. Ang kampanya ay nagbunsod ng mga pagkondena at pag-aalala sa mga lokal na pulitiko, internasyonal na karapatang pantao at mga organisasyong balita dahil sa mga paglabag sa karapatang pantao at mataas na bilang ng pagpatay sa gitna ng kampanya sa droga. Sa panahon ng kampanya, pangunahin nang nakikipag-usap ang mga awtoridad sa mga gumagamit ng droga mula sa mga mahihirap na pamayanan ngunit hindi nila kailanman nahuli ang matataas na profile na drug lord. Sa kabila ng pagkamatay sa kampanya, ang pagiging popular ni Duterte sa mga opinion poll ay nananatiling mataas.
Ang pinakatanyag na kaso ng mga kaswalti ng kabataan sa panahon ng kampanya ay ang pagpatay sa 17-anyos na estudyante na si Kian Loyd delos Santos, mula sa Caloocan, noong Agosto 16, 2017, sa kamay ng pulisya. Ang insidente ay nagdulot ng kontrobersya sa mga lokal na pulitiko at militanteng grupo, at nagdulot ng malawakang protesta sa bansa. Ilang araw ang lumipas, isa pang dalawang binata ang pinatay sina Carl Angelo Arnaiz at Reynaldo de Guzman. Si Arnaiz, isang 19-anyos na binatilyo, huling natagpuan sa Kainta, Rizal, ay pinahirapan at binaril din noong Agosto 17 ng pulisya matapos ninakawan ang isang taxi sa Caloocan. Ang kanyang 14-taong-gulang na kaibigan, si Reynaldo "Kulot" de Guzman ay sinaksak hanggang sa mamatay ng tatlumpung beses at itinapon sa isang sapa sa Gapan, Nueva Ecija. Kasabay ng pagkamatay ni Kian delos Santos, ang pagkamatay ng dalawang tinedyer ay nagdulot din ng galit at pagkondena sa publiko.
Ang isang koalisyon na nagngangalang "Manlaban sa EJK" (Manananggol Laban sa Extra Judicial Killings) ay binuo ng isang pangkat ng mga abugado, guro at mag-aaral ng batas noong Nobyembre 2017.
Bukod sa giyera laban sa droga at naiulat na extrajudicial killings, may mga sapilitang pagkawala sa ilalim ng administrasyong Duterte na may anim lamang na naitala na nawawala hanggang Nobyembre 2018. Naalala ito ng kanilang mga kamag-anak - karamihan sa kanila ay nagluluksa pa rin mula noong administrasyong Arroyo (kapansin-pansin ang kaso nina Sherlyn Cadapan at Karen Empeño noong 2006) - tuwing All Saints' Day. Ayon sa Asian Federation Against Involuntary Disappearances (AFAD), mayroong 1,993 kaso ng sapilitang pagkawala mula pa sa rehimeng Marcos.
Libing ni Ferdinand Marcos[baguhin | baguhin ang wikitext]
Sa panahon ng kanyang kampanya sa pagkapangulo sa 2016, suportado ni Duterte ang paglilibing kay yumaong Pangulong Ferdinand Marcos sa Libingan ng mga Bayani sa Taguig. Noong Nobyembre 8, 2016, pinayagan ng Korte Suprema ang libing ni Marcos sa botong 9–5–1. Si Marcos ay inilibing sa Libingan ng mga Bayani noong Nobyembre 18. Ang paglibing niya ay naging sanhi ng malawakang protests na tumatagal hanggang Nobyembre 30 at may kalat-kalat na protesta hanggang Pebrero 25, 2017.
Pagpe-phaseout ng mga jeepney[baguhin | baguhin ang wikitext]
Isang serye ng kilos protesta at welga na isinagawa ng mga drayber ng jeepney sa buong bansa upang tutulan ang plano ng gobyerno na i-phaseout ang mga luma at sira na ang mga dyipni. Noong Oktubre 18, 2017, sinabi ni Duterte na pagdating sa Enero 1, sa susunod na taon, "Kung hindi mo ma-moderno iyon, umalis ka. Mahirap ka? Sige, magdusa ka sa kahirapan at kagutuman, wala akong pakialam. " Gayunman, sinabi ng chairman ng Land Transportation Franchising and Regulatory Board (LTFRB) na si Martin Delgra kinabukasan na ang tawag ni Duterte ay kanyang "expression of urency" lamang. Ang panukala nito sa paggawa ng makabago ng jeepney ay makakaapekto sa 240,000 na mga dyip at 80,000 UV Express.
Noong Enero 2018, isang operasyon na tinawag na "Tanggal Usok, Tanggal Bulok" ay ipinatupad ng Inter-Agency Council for Traffic (I-ACT) para sa mga sira-sira at usok na nakasuot ng mga jeepney. Gayunpaman, ang mga nagbibiyahe ay nagbigay ng isang mahirap na oras sa pagsakay sa mga dyip, partikular ang mga mag-aaral. Ipinahayag ng mga Commuter ang kanilang pagkabigo sa social media para sa pagdakip sa mga dyip na sanhi ng pagka-stranded ng mga sumasakay.
Ang kabuuang phaseout ng mga jeepney ay nakatakdang ipatupad sa Hulyo 1, 2020.
Tugon ng gobyerno sa COVID-19 pandemya sa Pilipinas[baguhin | baguhin ang wikitext]
Sa gitna ng COVID-19 pandemya, ang unang kaso ng impeksyon sa SARS-CoV-2 sa Pilipinas ay nakumpirma noong Enero 30. Ang na-diagnose na pasyente ay isang 38-taong-gulang na babaeng Tsino mula sa Wuhan, na dumating sa Maynila mula sa Hong Kong noong Enero 21. Gayunman, sinisi ng ilang pangkat ang gobyerno sa sinasabing "kriminal na kapabayaan" dahil sa pagpasok ng 2019-nCoV sa bansa at ang "kawalan ng aksyon" upang maiwasan ang pagkalat ng coronavirus. Plano ng gobyerno na gawing Athlete's Village sa New Clark City sa Tarlac bilang isang quarantine area para sa mga Overseas Filipino Workers na nagmula sa China. Gayunpaman, ang desisyon na ito ay tinutulan ng mga lokal na residente, nakasaad na ang planong ito ay magbabanta sa kapayapaang panlipunan sa bayan at nag-aalala tungkol sa pagkalat ng virus.
Sa kabilang banda, ang paghawak ng gobyerno ng pandemya ng COVID-19 ay nakatanggap ng pagpuna mula sa mga platform ng social media lalo na sa Twitter: halimbawa, ang pagtatangka ng NBI na siyasatin ang Pasig City Mayor Vico Sotto dahil sa diumano’y paglabag sa quarantine policy, ang pag-aresto sa 20 mga nagpo-protesta sa Lungsod ng Quezon noong Abril 1, 2020 na naghahanap ng tulong mula sa pamahalaang lokal, ang pahayag ni Duterte na nag-utos na "barilin" ang taong lumabag sa mga quarantine na protokol noong Abril 2, 2020, ang pagbaril ng beterano ng Philippine Army na si Winston Ragos ng pulisya sa isang checkpoint noong Abril 21, 2020, at ang kontrobersyal na salu-salo ni National Capital Region Police Office Regional Director Maj. Gen. Debold Sinas noong Mayo 8, 2020 sa kabila ng enhanced community quarantine (ECQ) ay ipinatupad sa oras na iyon.
Pagsasara ng ABS-CBN[baguhin | baguhin ang wikitext]
Ang pagsasara ng ABS-CBN, ang pinakamalaki at nangungunang network ng telebisyon ng Pilipinas, ay sinalubong ng malawakang batikos at sigaw ng mga lokal na kilalang tao at manonood ng telebisyon, pati na rin ang mga pulitiko at militanteng grupo. Pangunahing nakatuon ang kontrobersya sa prangkisa sa mga pagtatalo sa pagitan ng administrasyong Duterte at ABS-CBN, na pinuna ni Duterte sa ABS-CBN Network dahil sa kanilang "sinasabing bias at hindi kanais-nais na saklaw ng balita" laban kay Duterte, nagsimula sa kanyang kampanya sa pagkapangulo sa halalan ng pampanguluhan sa Pilipinas noong 2016. Pinahayag ni Duterte ang kanyang pagtutol laban sa pag-renew ng network ng franchise sa kongreso, na sinasabing "Susubukan kong lumabas ka." Matapos ang National Telecommunications Commission (NTC) at Solicitor General Jose Calida ay nagpalabas ng cease and desist order laban sa ABS-CBN, ang network ay tumigil sa pag-broadcast noong Mayo 5, 2020.
Ang mga pagdinig sa Kongreso para sa bagong franchise ay nagsimula noong Mayo 26, 2020. Noong Hunyo 30, ang NTC at si Calida ay nagpalabas ng dalawang alias stop and desist order (ACDO) na hinihingi ang ABS-CBN TV Plus (at lahat ng mga digital na channel tulad ng Yey! At Asianovela Channel) at Sky Direct na agad na itigil ang lahat ng operasyon nito. Noong Hulyo 10, ang mga miyembro ng Kapulungan ng mga Kinatawan, partikular ang Committee on Legislative Franchises, ay bumoto ng 70–11 upang tanggihan ang aplikasyon ng prangkisa ng ABS-CBN na binabanggit ang mga pampulitikang kadahilanan at maraming mga isyu sa franchise ng network. Bilang tugon, maraming tagasuporta, empleyado at personalidad ng ABS-CBN ang nagsagawa ng isang noise barrage tuwing gabi bilang pakikiisa para sa network mula noong Hulyo 13, 2020 at tumagal pa ito hanggang Hulyo 27, 2020.
Pagpasa ng Anti-Terrorism Act of 2020[baguhin | baguhin ang wikitext]
Noong Hunyo 3, 2020, inaprubahan ng Kapulungan ng mga Kinatawan ang HB No. 6875 o kilala bilang Anti-Terrorism Act. Ang panukalang batas ay napatunayan bilang "urgent" ni Pangulong Rodrigo Duterte at ang layunin ng pagpasa ng panukalang batas ay upang tumugon sa banta sa bansa. Sa panukalang batas, nakasaad dito na "ang sinumang tagapagpatupad ng batas na mag-aresto at makulong nang walang warrant 'ng isang taong hinihinalang gumawa ng alinman sa mga kilos na napaparusahan sa ilalim ng panukala sa loob ng 14 na araw ng kalendaryo, maaaring palawigin ng 10 araw at" ang hinihinalang' terorista 'ay maaari ding ilalagay sa ilalim ng pagsubaybay sa loob ng 60 araw, na maaaring mapalawak ng hanggang sa 30 higit pang mga araw, ng pulisya o ng militar."
Gayunman, nasugatan ito ng pagpuna sa mga pulitiko, mga organisasyong relihiyoso, at pati na rin ang mga kilalang tao: Kinondena ng mga organisasyong Katoliko at Protestante ang batas laban sa terorismo, na sinasabing "naniniwala kami na ang panukalang batas laban sa terorismo ay mapupuksa ang paggalang sa mga karapatang pantao at iba pang kalayaang sibil ". Maraming mambabatas mula sa Mindanao ang nagpahayag ng kanilang alarma sa panukalang batas, na sinasabi na ang panukalang batas ay mag-uudyok lamang ng karahasan, sa halip na wakasan ang terorismo. Ang Commission of Human Rights (CHR) ay nagpahayag din ng mga alalahanin sa panukalang batas. Kinuwestiyon ni Bise Presidente Leni Robredo ang timing ng pagpasa ng Anti-Terrorism Act of 2020. Ang iba`t ibang mga grupo ay nagsagawa ng rally upang protesta ang panukalang batas sa Hunyo 3 at 4, na binabanggit na gagamitin ito ng gobyerno upang asarin, agawin, at patahimikin ang mga kritiko ng administrasyong Duterte at arestuhin din ang mga mamamayan nang walang utos. Ang mga kilalang tao, pati na rin ang mga kandidato ng Miss Universe na sina Gloria Diaz, Pia Wurtzbach at Catriona Gray ay binigkas ang kanilang pagtutol sa panukalang batas. Kasabay nito, ang UP Diliman ay lumuhod din sa pakikiisa sa Black Lives Matter at ang laban sa kalupitan ng pulisya matapos ang pagpatay ni George Floyd sa kamay ng opisyal ng pulisya habang naaresto dahil sa paggamit umano ng pekeng bayarin sa Minneapolis, Minnesota. Sa labas ng Pilipinas, ang Amerikanong mang-aawit na si Taylor Swift ang nagpahayag ng pagkatutol, sa pamagitan ng Instagram story. Sumali rin sa petisyon laban sa batas laban sa terorismo ang taga-Sweden na aktibista sa kapaligiran na si Greta Thunberg.
Protesta laban sa ugnayan ni Duterte sa ibang bansa[baguhin | baguhin ang wikitext]
Tsina[baguhin | baguhin ang wikitext]
Karamihan sa mga militanteng grupo ay pinuna ang ugnayan sa pagitan ni Pangulong Duterte at Tsina tungkol sa pananakop ng mga barkong Tsino at ang naiulat na panliligalig sa mga mangingisda sa gitna ng mga alitan sa teritoryo sa South China Sea.
Noong Hulyo 12, 2018, ang mga banner ng tarpaulin ang "WELCOME TO THE PHILIPPINES, PROVINCE OF CHINA" (na may salin na Tsino sa ibaba ng teksto) ay na-install sa maraming mga footbridge sa Metro Manila, kasabay ng dalawang taong anibersaryo ng pagwagi sa Pilipinas sa arbitrasyon nito kaso laban sa China. Posibleng ang mga tarpaulin ang tinukoy sa isang "biro" na ginawa ni Duterte na "ang bansa ay maaaring maging isang probinsya ng higanteng Asyano," limang buwan mas maaga. Inihampas ng Chinese Ambassador na si Zhao Jianhua ang mga banner, tinawag itong isang "masamang atake" sa "independiyenteng patakarang panlabas" na tinugis ni Duterte. Sinabi din ni Zhao na ang Pilipinas "ay hindi maaaring maging bahagi ng Tsina." Sinisiyasat ng Pambansang Pulisya ng Pilipinas ang taong nasa likod ng naka-install na tarpaulin na ito, ngunit ang taong iyon ay hindi kailanman kilala. Sinabi ni Presidential Spokesperson Harry Roque na ang mga banner ay "walang katotohanan" at "mga kaaway" ng gobyerno. Ang mga mambabatas ng oposisyon na si Bayan Muna Rep. Carlos Zarate at Alliance of Concerned Teacher Rep. Antonio Tinio ay tinanggihan na ang mga leftist na grupo ay nasa likod ng mga tarpaulin.
Ang pagbisita ng estado ng Pangulo ng Tsina na si Xi Jinping noong Nobyembre 19-21, 2018, ay nagsimula ng protesta ng mga militanteng grupo, na tinawag siyang "umalis" sa wikang Mandarin. Ang dahilan kung bakit nagsagawa sila ng isang protesta ay dahil "ipinagbili" ng Pilipinas ang mga teritoryo sa Tsina.
Ang insidente sa Reed Bank ay naganap noong Hunyo 9, 2019 nang sinugod ng isang barkong Tsino ang pangingisda ng Pilipinas, F/B Gem-Ver, na nagdala ng 22 mangingisda, na naging sanhi ng pagkalubog ng bangka. Ang lahat ng mga mangingisda ay nailigtas ng Philippine Navy. Ilang araw pagkatapos ng insidente, walang pahayag si Duterte tungkol sa insidente hanggang Hunyo 17 nang sa wakas ay gumawa siya ng pahayag, na sinasabing ang insidente ay ang "pangyayaring pang-dagat lamang." Dahil dito, nakabuo ito ng kontrobersyal sa publiko at maraming ang mga militanteng grupo kabilang ang mga kamag-anak ng mga mangingisda ay nagnanais na ma-impeach si Duterte dahil sa pinapayagan ang "China na mangisda sa Exclusive Economic Zone (EEZ) sa West Philippine Sea."
Estados Unidos[baguhin | baguhin ang wikitext]
Ang Estados Unidos ay isa sa mga bansang kritikal sa kampanya sa giyera sa droga ng Pilipinas, kung saan kinondena ng dating Pangulo na si Barack Obama at iba pang mga Senador ng Estados Unidos ang mga pag-abuso sa karapatang pantao sa gitna ng kampanya. Tinalakay din ang kampanya sa Senado ng Estados Unidos noong huling bahagi ng 2016. Gayunpaman, karamihan sa mga militanteng grupo - partikular ang mga left-wing group - ay binira ang Estados Unidos sa pamamagitan ng kanilang mga placard o streamer dahil sa "imperyalismo" at mga neoliberal na patakaran, kasama ang mga effigies ng Trump-Duterte ay ipinakita sa ilang okasyon. Inaangkin ng mga aktibista na sa kabila ng pagkondena, patuloy na pinopondohan ng US ang giyera laban sa droga at ang kontra-insurhensya na programa ni Duterte. Bukod dito, binanggit nila ang pagpapatuloy at paninindigan ng mga naunang kasunduan tulad ng Enhanced Defense Cooperation Agreement (EDCA) bilang mga halimbawa ng paglabag sa US sa soberanya ng Pilipinas. Inakusahan din ng grupong Liga ng mga Pilipinong Anti-imperalista si Duterte na pinayagan ang pagpasok ng Amerika sa mga barkong pandigma at iba pang kagamitan sa militar kung saan bilang bahagi ng Balikatan na pagsasanay sa bansa.
Sa gitna ng tumitinding tensyon sa pagitan ng Iran at US kasunod ng pagkamatay ni Qasem Soleimani sa isang drone strike na isinagawa ng Estados Unidos noong Enero 3, 2020, plano ng gobyerno ng Pilipinas na ipadala ang militar ng Pilipinas sa Gitnang Silangan, na nagpapalitaw ang pagkondena at protesta ng iba`t ibang mga militanteng grupo noong Enero 10, 2020. Ayon sa grupo, ilalagay sa peligro na ito ang mga manggagawang Pilipino sa Ibayong Dagat (OFW) doon kung ito ay makipag-alyansa ang Pilipinas sa US.
Ang pagbisita ni Donald Trump sa Pilipinas[baguhin | baguhin ang wikitext]
Libu-libong militanteng grupo ang nagsagawa ng sunud-sunod ng mga protesta mula Nobyembre 9–14, 2017 laban sa Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) Summit na pinangasiwaan ng Pilipinas. Ang kanilang panawagan ay ipagbawal ang pagbisita ng Pangulo ng Estados Unidos na si Donald Trump, na bumisita sa bansa upang dumalo sa mga summit na nauugnay sa ASEAN bilang isang kasosyo sa dayalogo. Ito ay sapagkat, ayon sa pinuno ng mag-aaral na si Elijah San Pedro, si Trump ay tila "hinila ang Pilipinas sa kanyang mga retorika sa giyera laban sa Hilagang Korea." Sinabi din ni Aaron Pedrosa ng SANLAKAS na ang sagupaan sa Mamasapano at giyera sa Marawi ay nilikha ng Digmaang Terorsyo na pinamunuan ng Estados Unidos. [241] Ang Karapatan Alliance for the Advancement of People's Rights ay binatikos ang administrasyong Trump dahil sa "'pagpopondo' sa giyera kontra droga ng administrasyon." Iniulat ng Philippine Coast Guard na tinangka ng mga nagpoprotesta na suhulan ang mga mangingisda upang mapalapit sila sa Embahada ng Estados Unidos. Isang pangkat ng mga nagpoprotesta na pinamunuan ng Anakbayan ang nakarating sa gate ng Philippine International Convention Center, sa kabila ng mahigpit na seguridad.
Ang Kalipunan ng Damayang Mahihirap (Kadamay) ay nagsagawa rin ng mga protesta laban kay Trump. Sinabi ng isang pangkat na ang ₱15.5-bilyon ($292 milyon) na badyet ng ASEAN Summit ay maaaring magamit sana para sa mga mahihirap. Bukod kay Trump, sinunog din ng mga nagpo-protesta ang mga imahe nina Punong Ministro ng Australia na si Malcolm Turnbull, Punong Ministro ng Hapon na si Shinzō Abe, Pangulo ng Russia na si Vladimir Putin, at ang Punong Ministro ng China na si Li Keqiang, na "sinabi ng mga nagpoprotesta na responsable para sa kontra-Pilipino at imperyalistang agenda na sinasabing isinulong ng ang administrasyong Duterte."
Gumamit ng anti-riot police ang water cannon at sonic alarm upang maitaboy ang mga aktibista. Ang Bagong Alyansang Makabayan, na pinamumunuan ni Renato Reyes, ay nagsunog ng effigy ni Trump - na may apat na umiikot na kamay na hugis sa simbolo ng swastika at si Pangulong Rodrigo Duterte ay makikita sa likuran. Sa kabila ng pagpapabomba ng kanyon ng tubig, ang mga nagpo-protesta ay nagpapatuloy na pa ring itulak ang nakaharang na pulisya. Naiulat na 20 miyembro ng mga militanteng grupo ang nasugatan matapos na makipaglaban sa pulisya. Dumating si Trump sa bansa noong Nobyembre 12.
Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]
- ↑ "Fisherfolk group to file impeachment complaint vs Duterte". Rappler. Nakuha noong July 7, 2019.
- ↑ See the protests:
- July 23, 2019: @BahaghariMM (July 22, 2019). "Some lewks we served at yesterday's #SONAkakaloka na #SONA2019" (Tweet). Inarkibo mula sa ang orihinal noong September 17, 2019. Nakuha noong September 17, 2019 – sa pamamagitan ng Twitter.
- August 2019: "Mga Karapatan ng LGBTQ+ | Failon Ngayon Exclusive". ABS-CBN News. Nakuha noong September 5, 2019 – sa pamamagitan ng YouTube.
- September 15, 2019: UP Pride 2019 bolsters calls for system-wide SOGIE policy Naka-arkibo 2019-12-06 sa Wayback Machine.
- ↑ "Fact or Fake with Joseph Morong: SONA 2018 Protest Rally, Dinumog o Nilangaw?". GMA News – via YouTube. Note: Pause at 0:20
- ↑ "PNP to deploy 14,000 cops to secure SONA 2019". Rappler. Inarkibo mula sa ang orihinal noong July 19, 2019.