Sanmalan

Bahagi ng isang serye tungkol sa
Kasaysayang Prekolonyal ng Pilipinas
Katayuang panglipunan Naghaharing Uri (Maginoo, Ginu, Tumao) Apo, Datu Bagani Lakan Panglima Rajah Sultan Thimuay Gitnang Uri Timawa Maharlika Karaniwang tao, manggagawa at tagasunod Aliping namamahay Alipin sa gigilid Bulisik Bulislis Horohan Uripon
Mga politikal na entidad Luzon Cainta Ibalon Ma-i Kaboloan Maynila Namayan Pulilu Sandao Tondo Kabisayaan Cebu Dapitan Madja-as Mindanao Buayan Butuan Lanao Maguindanao Sanmalan Sulu
Mga pangunahing tauhan Agustin de Legazpi Azim ud-Din I of Sulu Batarah Shah Tengah Datu Daya Datu Sikatuna Dayang Kalangitan Dimasangcay Adel Dayang Sasaban Gat Pangil Gugu Sarikula Jayadewa Kamal ud-Din Laut Buisan Lakandula Lapulapu Magat Salamat Muedzul Lail Tan Kiram Muhammad Kudarat Sultan Muwallil Wasit Rajah Humabon Rajah Lontok Rajah Matanda Rajah Salalila Rajah Sulayman Rajah Tupas Regimo Diraja Kabungsuwan Sharif ul-Hāshim Sri Lumay Tarik Sulayman Urduja
Mga pangunahing mapagkukunan at artepakto Kodiseng Boxer Garing Pantatak ng Butuan Inskripsiyon sa Binatbat na Tanso ng Laguna Monreal Stones The Philippine Islands, 1493–1898
Ayon sa paksa Cultural achievements Historiography Monarchs consorts Paramount rulers Religion Warfare
Tignan din: Kasaysayan ng Pilipinas

Ang politia ng Sanmalan ay isang prekolonyal na estado ng Pilipinas na nakasentro sa ngayon ay Zamboanga . Nilagyan ng label sa Chinese annals bilang "Sanmalan" 三麻蘭. Ang mga Tsino ay nagtala ng isang taong 1011 na parangal mula sa Rajah o Hari nito, si Chulan, na kinatawan sa korte ng imperyal ng kanyang emisaryo na si Ali Bakti. Si Rajah Chulan na maaaring katulad ng kanilang mga Hindu na kapitbahay, ang mga Rahanatos ng Cebu at Butuan, ay mga Hindu na kaharian na pinamumunuan ng mga Rajah mula sa India. Ang Sanmalan ay partikular na pinamumunuan ng isang Tamil mula sa Chola Dynasty, dahil ang Chulan ay ang lokal na Malay na pagbigkas ng Chola na apelyido Ang pinunong Chulan ng Sanmalan, ay maaaring nauugnay sa pananakop ng Cholan sa Srivijaya . Ang teoryang ito ay pinatutunayan ng linguistics at genetics gaya ng Zamboanga, ayon sa antropologo na si Alfred Kemp Pallasen ang linguistic homeland ng mga Sama-Bajau, at ang genetic studies ay nagpapakita rin na mayroon silang Indian admixture, partikular ang tribo ng Sama-Dilaut. Marami mga tribo ang namamahay sa Rahanato ng Sanmanlan.

Ang tribute na isinilang ni Rajah Chulan sa Chinese Emperor ay kinabibilangan ng mga aromatics, date, glassware, ivory, peach, refined sugar, at rose-water, na nagmumungkahi na ang Sanmalan ay may mga trade link sa Kanlurang Asya katulad sa mga bansa ng Persia at sa mga Arabo.

Ang huling salaysay ng kasaysayan ng Tsino na Zhufan zhi 諸蕃志 ay inilathala noong 1225; sumulat muli tungkol sa Sanmalan ngunit ito ay kilala ngayon bilang Shahuagong. Sa kaibahan sa naunang pagbanggit nito bilang isang emporium para sa pamamalakal, ito ay naging isang piratang-estado na hinimok ng pagsalakay ng mga alipin.

Marami sa mga tao ng bansang Shahuagong ang lumalabas sa dagat sa mga pagsalakay ng mga pirata. Kapag kumuha sila ng mga bihag, itinatali nila ang mga ito at ibinebenta sa Shepo (Java) (bilang mga alipin)

— ~Zhufan zhi 1225

Nang dumating ang mga Espanyol, binigyan nila ng katayuang protektorado ang sinaunang semi-independiyenteng Rahanatos ng Sanmalan na nauna sa kanila, ay dating protektorado ng Sultanato ng Sulu. Sa ilalim ng pamumuno ng Espanyol, ang lokasyon ng Sanmalan ay tumanggap ng mga imigrante ng militar ng Mexico at Peru. Pagkatapos ng isang paghihimagsik laban sa pamamahala ng mga Espanyol, ang estado na pumalit sa Espanya at nabuhay sa dating kinalalagyan ng Sanmalan, ay ang panandaliang Republika ng Zamboanga .