Si Juan Bulag

Magdagdag ng link
Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Ang Si Juan Bulag ay isang kwentong-bayan mula Vitac, Catanduanes, sa Pilipinas. Ito ay isa sa mga koleksiyon ng mga kwento na kasama sa "Filipino Popular Tales" ni Dean Fansler. Makikita ang kwento sa unang tatlong grupo ng mga kwento na nakaimprenta sa aklat na ito. Ito ay nabibilang sa grupong "Hero Tales and Drolls". Ang kwentong ito at ang buong koleksyon ay bahagi ng The Project Gutenberg Ebook ng Filipino Popular Tales, na inilabas noong Disyembre 9, 2008 at libreng i-download online. Ang kwento ay nakasulat sa Ingles at naka-encode sa karakter na ISO-8859-1 at isinalaysay ni Pedro Sorreta. Ito rin ay isang klasikong kwentong-bayan na ipinamana sa mga susunod na henerasyon.[1]. Sa unang pagkakalimbag ng naturang aklat, ang kwento ay namarakhan bilang Kwentong #6B.

Si Juan Bulag
Sa Kwentong "Juan Bulag," kasama si Juan sa mga nagnanakaw ng niyog matapos ang kalamidad
Nagmula saPilipinas
LumikomDean Fansler
NagsalaysayPedro D. L. Sorreta
PagkakalimbagEstados Unidos (1921)
Sa wikangIngles
Patungkol
UriKuwentong-bayan
Ibang TawagJuan the Blind Man
KawiSi Juan Bulag
Inuugnay sa
Bahagi ng Seryeng Filipino Popular Tales

Buod[baguhin | baguhin ang wikitext]

Isang araw, nagkasiraan ng mga niyog ang mga lalaking bulag at naisipan nilang magnakaw ng mga niyog sa bukid. Pitong lalaki ang umakyat sa mga puno at isa lamang si Juan na nanatiling nasa ibaba upang bilangin ang mga niyog. Habang siya ay nagbilang, narinig niya ang mga kaibigan na nahulog sa mga puno at namatay.

Lubos ang kalungkutan ni Juan at nagtungo siya sa kawalan hanggang makakilala siya ng si Justo, isang lumpo na nag-aalok ng pagkain at tirahan. Nagpasya silang maglakbay kasama at sa gitna ng kanilang paglalakbay, natagpuan nila ang isang bahay na pagmamay-ari ng mga maling tao. Itinago ng dalawang magkaibigan ang kanilang sarili sa kisame ng bahay at nakarinig ng mga usapan ng mga maling tao. Alanganin sa kalagayan, nagpasya silang pagtripan ang mga maling tao gamit ang isang busina, isang palakol, isang lubid, at isang tambol. Dahil sa takot, tumakas ang mga maling tao at hindi na bumalik pa sa bahay.

Nakahanap ng malaking halaga ng pera sina Juan at Justo sa loob ng bahay. Ngunit nagsimulang mag-away sila tungkol sa pera at nagkatuluyan sa isang bugbugan. Sa gitna ng kanilang pag-aaway, tinadyakan ni Juan si Justo at sinapok siya nito sa mata. Nakapagmulat ng mata si Juan at nakakita siya sa unang pagkakataon. Sa kabilang banda, nahulog si Justo at nabangga ang kanyang ulo sa poste. Dahil dito, nagaling ang kanyang pamamanhid sa paa at muli na siyang nakakalakad..[2]

Kapansanan[baguhin | baguhin ang wikitext]

Bagamat ang pamagat ng kwento ay nagtataglay ng pangalan ng pangunahing tauhan na si Juan, ang lalaking bulag, dalawa ang pangunahing tauhan ang kwento. Ang isa pa ay si Justo, na may kapansanan sa paa. Ang kwentong ito ay isa sa napakaraming kwentong may pangungahing karakter na may kapansanan.

Reperensyang Kultural[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang kwento ay nagtataglay ng mga katangian na nagpapakita ng kultura ng Filipino.

Barkadahan[baguhin | baguhin ang wikitext]

Nag-umpisa ang kwento sa pamamagitan ng paglalarawan ng walong magkakaibigan. Pare pareho silang mga bulag. Bagamat may kapansanan nabanggit sa kwento na ang walo ito ay magkakainuman at nanginginain ng mga buko. Ang pagkakagamit ng tuba at buko sa kwentong ito ay reperensya ng pagka-Filipino ng kwento. Ang tubâ ay isang inuming alkohol na ginagawa mula sa katas ng iba't ibang uri ng mga punong niyog sa Pilipinas.[3] Ang tubâ ay umiiral na sa Pilipinas mula pa sa panahon bago pa dumating ang mga Kastila. Ito ay malawakang inumin noong araw para sa pampalipas-oras at naglaro ng mahalagang papel sa mga ritwal ng relihiyosong animista na pinamumunuan ng mga babaylan shaman. Ayon sa mga naunang kolonisador ng mga Kastila, nakakaranas ng malakas na pag-inom ng tubâ at iba pang mga inuming alkohol ang mga Pilipino. Ang pag-iinuman kasama ng mga kaibigan (inuman o tagayan sa mga wika ng Tagalog at Visayan) ay mahalagang bahagi ng pakikipag-ugnayan sa lipunan ng mga Pilipino, at patuloy itong nagpapatuloy hanggang ngayon.[4] [5] [6] Ang pagniniyog naman ay isa sa pangunahing sektor-agrikultural sa Pilipinas.[7] Ang Pilipinas ang nangungunang producer at tagapagluwas ng virgin coconut oil sa buong mundo.[8]

Bagyo[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ayon sa kwento, isang malakas na bagyo ang tumama sa munting nayon at halos lahat ng mga puno ng niyog ay nabali sa tuktok. Kinabukasan ng hapon ay pumunta ang masayang grupo sa puno ng niyog upang magnakaw ng mga bunga. Pagdating nila roon, pitong tao ang umakyat sa puno. Si Juan, ang pinakabata sa kanila, ay pinababa sa lupa upang magbilang at magtipon ng mga bunga ng niyog na ibinabato sa kanya ng kanyang mga kaibigan.[2]

Ang bahaging ito ng kwento ay kinakikitaan ng pagsasalarawan ng klima sa Pilipinas --- mabagyo. Ang mga bagyo sa Pilipinas ay maaaring mangyari anumang oras ng taon, at ang mga buwan ng Hunyo hanggang Setyembre ay pinakamalakas, kung saan ang Agosto ay ang pinakamalakas na buwan at ang Mayo naman ang pinakamahina. Humigit-kumulang 20 na mga tropikal na bagyo ang pumapasok sa lugar ng pananagutan ng Pilipinas taun-taon, na sumasaklaw sa bahagi ng Karagatang Pasipiko, Dagat Timog Tsina, at Kapuluang Pilipinas (maliban sa lalawigan ng Tawi-Tawi). Bawat taon, karaniwan nang inaasahan na sampung bagyo ay magiging mga typhoon, at lima dito ay maaaring maging mga nakakasira.[9] Ayon sa isang artikulo ng Time Magazine noong 2013, ang Pilipinas ay "ang bansang pinakamalantad sa mundo sa mga tropical storm".[10]

Pananamantala sa Panahon ng Kalamidad[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ayon sa kwento, ang walong bulag ay nagdesisyon na magnakaw ng mga bunga ng niyog matapos ang bagyo. Bagamat hindi umakyat si Juan sa mga puno ng niyog, kasama siya sa operasyon ng pagnanakaw.[2]

Pagkanta Habang Nagtatrabaho[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ipinakita sa unang bahagi ng kwento ang pag-awit ni Juan habang naririnig niya ang inaakala niyang mga bukong naglalaglagan o inilalaglag ng kaniyang mga kaibigan. Ang hindi niya batid, dahil sa sya ay bulag, na ang mga nalalagyan ay hindi buko kundi mismong ang kaniyang mga kaibigan.[2] Sa gitna ng kaniyang pagbibilang, sya ay umaawit. Ang pag-awit ay mahalagang bahagi ng kultura ng mga magsasaka sa Pilipinas, dahil nakakatulong ito sa kanila upang makapagpalipas ng oras, magpakawala ng kanilang emosyon, at magkonekta sa isa't isa.[11] Nakakatulong din ang pag-awit sa pagpapabuti ng kalidad ng trabaho at pagbawas ng stress. Sa isa pang pag-aaral ni Dr. Joel B. Tabora, natuklasan niya na ang pag-awit ay nakakatulong sa mga magsasaka upang magkonekta sa kanilang mga ninuno at sa lupa, magbuo ng komunidad, at magbigay ng pag-asa at katatagan. Parehong mga pag-aaral ay nagpapakita na ang pag-awit ay mahalagang bahagi ng kultura ng mga magsasaka sa Pilipinas. [12]

Huling Bahagi[baguhin | baguhin ang wikitext]

Si Juan na bulag at si Justo na piang ay dalawang magkaibigan na nagtungo sa isang paglalakbay. Sa daan nila nakatagpo sila ng isang busina, isang palakol at isang lubid. Nagdesisyon silang dalhin ang mga bagay na ito dahil naniniwala silang magiging kapaki-pakinabang ito sa hinaharap. Sa huli ay nakatagpo ang magkaibigan ng isang malaking bahay. Nagpasya silang magtago sa loob ng bahay hanggang sa magbalik ang may-ari. Habang sila ay nagtatago, narinig nila ang mga lalaking pumasok sa bahay. May mga armas at supot ng pera ang mga lalaki. Natakot ang magkaibigan na baka sila ay mga masasamang tao.

Naisip ng dalawa na takutin ang mga lalaki para sila ay magtakbuhan. Si Juan ay nagpito ng busina at si Justo naman ay nagpalo ng tambol. Natakot ang mga lalaki kaya't nagtakbuhan.[2]

Awit ni Juan[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ito ang titik ng awit ni Juan sa Ingles at Tagalog.[2]

Ingles Tagalog
“Eight friends, good friends,

One fruit each eats;

Good Juan here bends,

Young nuts he takes.”

“One,”

“Believe me, that everything

Which man can use he must bring,

No matter at all of what it’s made;

So, friends, a counter you need.”

“Walong magkaibigang tunay,

Bawat isa’y may bunga, Juan dito ay namamalay, Mga murang bunga’y kanyang tinutukso.”

“Isa,”

“Paniwalaan ninyong lahat

Ang gamit ng tao’y bigyan ng halaga,

Kahit saan gawa, kahit saang lugar;

Kaya, mga kaibigan, kailangan ninyo ng bilangan.”

Komento[baguhin | baguhin ang wikitext]

Napagpasyahan ni Dean Fansler na ilimbag ang limang bersyon ng kwento sa kanilang kabuuan. Ayon kay Fansler ang "Ang Apat na Bulag na Magkakapatid," "Si Juan Bulag," "Si Teofilong Kuba at ang Higante," "Si Juan at ang Buringcantada," at "Ang Manglalabas" ay bahagi ng pamilya ng mga kwentong bayan kung saan naisahan ng mga matatapang na bayani ang mga higante, multo, magnanakaw o ogre. Ang mga kwento ay mas limitado at may espesyal na uri ng panloloko. Hindi nagkikita ang bida at ang nililinlang at hindi sila naglalaban. Sa halip, nagpapakita lang ang bida ng mga bagay na nagpapakita ng kanyang lakas na magpapatakot sa magnanakaw, higante o multo. Sa ganitong paraan, napapalayas niya sila mula sa mayamang tahanan at naiuwi niya ang mga kayamanan ng nililinlang. Ang mga trolls, ogres, higante, magnanakaw, at mga dragon ay kilalang tanga, at ang isang matalinong bida na mas maraming talino kaysa sa lakas ay walang anumang kahirapan sa ganap na pagpapatakot sa kanila.[1]

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. ↑ 1.0 1.1 Fansler, Dean. "Filipino Popular Tales". www.gutenberg.org (sa Ingles). Nakuha noong 2023-04-26.
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 Dean, Fansler. "Filipino Popular Tales". www.gutenberg.org (sa Ingles). Nakuha noong 2023-04-20.
  3. ↑ Sanchez, Priscilla C. (2008). Philippine Fermented Foods: Principles and Technology. UP Press. pp. 151–153. ISBN 9789715425544.
  4. ↑ Gibbs, H.D.; Holmes, W.C. (1912). "The Alcohol Industry of the Philippine Islands Part II: Distilled Liquors; their Consumption and Manufacture". The Philippine Journal of Science: Section A. 7: 19–46.
  5. ↑ Lasco, Gideon. "Tagay: Why there's no Tagalog word for "cheers" and other notes on Filipino drinking culture". Health, Culture, and Society in the Philippines.
  6. ↑ Garcia, Lawrence. "Tagay: A Look at Philippine Drinking Culture". Humaling.
  7. ↑ "Coconut – Industry Strategic Science and Technology Plans (ISPs) Platform" (sa Ingles). Nakuha noong 2023-04-20.
  8. ↑ Canivel, Roy Stephen C. (19 January 2021). "Coconut, calamansi producers urged to export to EFTA countries". Philippine Daily Inquirer.
  9. ↑ "IN NUMBERS: Typhoons in the Philippines and the 2016 polls". RAPPLER (sa Ingles). 2016-03-19. Nakuha noong 2023-04-20.
  10. ↑ Brown, Sophie (2013-11-11). "The Philippines Is the Most Storm-Exposed Country on Earth". Time (sa Ingles). ISSN 0040-781X. Nakuha noong 2023-04-20.
  11. ↑ Tinio, M.T.A. (2005). The Role of Singing in Filipino Farm Culture. Asian Music, 36(1), 87-107
  12. ↑ Tabora, J.B. (2007). Singing in the Fields: The Cultural Significance of Farm Songs in the Philippines. Ethnomusicology, 51(3), 442-468
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Si_Juan_Bulag&oldid=2094616"