Ang Kuwento ni Carancal
Ang Ang Kuwento ni Carancal ay isang kwentong-bayan mula Batangas, Pilipinas. Ito ay isa sa mga koleksiyon ng mga kwento na kasama sa "Filipino Popular Tales" ni Dean Fansler. Makikita ang kwento sa unang tatlong grupo ng mga kwento na nakaimprenta sa aklat na ito. Ito ay nabibilang sa grupong "Hero Tales and Drolls". Ang kwentong ito at ang buong koleksyon ay bahagi ng The Project Gutenberg Ebook ng Filipino Popular Tales, na inilabas noong Disyembre 9, 2008 at libreng i-download online. Ang kwento ay nakasulat sa Ingles at naka-encode sa karakter na ISO-8859-1 at isinalaysay ni Jose Caedo. Ito rin ay isang klasikong kwentong-bayan na ipinamana sa mga susunod na henerasyon.[1]. Sa unang pagkakalimbag ng naturang aklat, ang kwento ay namarakhan bilang Kwentong #3. Ang kwento ay tungkol sa isang maliit ngunit matapang na bayani na tumulong sa tatlong estranghero na maging hari.[2]
Kapagdaka ang mga haring ito ay tumulong kay Carancal na sustentuhan ang sarili at kaniyang pamilya. Ang Carancal ay mula sa salitang "dangkal" na tumutukoy sa distansya sa pagitan ng dulo ng hinlalaki at dulo ng maliit na daliri ng isang lalaki kapag nakalatag ang kanyang kamay, na may sukat na mga siyam na pulgada.[3][4]
| Ang Kuwento ni Carancal | |
|---|---|
 Ang Carancal ay mula sa salitang "dangkal" | |
| Nagmula sa | Pilipinas |
| Lumikom | Dean Fansler |
| Nagsalaysay | José P. Caedo |
| Pagkakalimbag | Estados Unidos (1921) |
| Sa wikang | Ingles |
Patungkol
 | |
|---|---|
| Uri | Kuwentong-bayan |
| Ibang Tawag | The Story of Carancal |
| Kawi | Carancal |
| Inuugnay sa |
|
| Bahagi ng Seryeng Filipino Popular Tales | |
Pagtatasa't pagsusuri
[baguhin | baguhin ang wikitext]Buod
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang kuwento ay tungkol sa isang binatang nagngangalang Carancal na hindi maayos na trinato ng kanyang mga magulang. Nagplano silang mapatay siya ngunit hindi nila ito nagawa. Lumisan si Carancal sa kanyang nayon at nakakilala ng tatlong kasamang sina Bugtongpalasan, Tunkodbola, at Macabuhalbundok. Nagkasama-sama sila sa maraming pakikipagsapalaran at naging kilala bilang mga pinakamalakas na lalaki sa kanilang lugar. Gumawa sila ng mga kabayanihan at tumulong sa maraming tao, hanggang sa naging mga hari rin sila. Sa kabila ng kanilang tagumpay, nanatili si Carancal na mababa ang loob at hindi nag-asawa. Hindi nagbago ang kanyang pagkatao kahit nagkaroon na sila ng maraming kayamanan at kapangyarihan. Patuloy pa rin siyang tumulong sa kanyang mga magulang, kahit na masama ang trato nila sa kanya dati. Ipinapakita ng kuwento ang kahalagahan ng sipag, tiyaga, at kababaang-loob.
Mga tauhan
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang kuwento ay tungkol kay Carancal, isang binatang hindi maayos na trinato ng kanyang mga magulang. Siya ay nangarap na makahanap ng kanyang sariling landas at lumayo sa kanila. Nakatagpo niya ang tatlong kasamahan: si Bugtongpalasan, si Tunkodbola, at si Macabuhalbundok. Nagtayo sila ng pangalan bilang mga pinakamalakas na lalaki sa buong lupain sa pamamagitan ng pagpapakita ng kanilang mga tagumpay sa mga gawaing bayani. Ang kanilang mga ginawa ay nakatulong sa maraming tao sa paligid. Bukod sa mga nabanggit na mga pangunahing tauhan, nariyan din ang mga magulang ni Carancal, na hindi nagpakita ng pagmamahal at pagpapahalaga sa kanya. Nagtangkang magpatapon si Carancal ngunit nabigo. Si Walangtacut, isang hari, ang nagpadala ng sulat kay Carancal, nagtatanong kung kayang alisin ng mga pinakamalakas na lalaki sa lupain ang isang malaking bato mula sa kanyang kaharian. Binigyan niya ng hiling na makapangasawa ng kanyang anak si Carancal kung magagawa nila ito. Sa paglipas ng panahon, ang tatlong kaibigan ni Carancal ay naging hari rin: si Bugtongpalasan, si Tunkodbola, at si Macabuhalbundok.
Mga uri
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang kwentong ito ay may walong uri o salin na kinabibilangan ng "Pusong" sa wikang Visayan na sinasalaysay ni Fermin Torralba. Sa wikang Bikol, ang pamagat ay "Cabagboc" na sinasalaysay ni Pacifico Buenconsejo. Sa wikang Tagalog naman ay "Sandapal" na sinasalaysay ni Pilar Ejercito. Sa Pampangan, may dalawang salin, ang isa ay "Sandangcal" na sinasalaysay ni Anastacia Villegas, at ang isa naman ay "Greedy Juan" na sinasalaysay ni Wenceslao Vitug. Sa wikang Ilocano, may dalawang salin din, ang una ay "Juan Tapon" ni C. Gironella, at ang ikalawa ay "Dangandangan" ni Salvador Reyes. Sa wika naman ng Ibanag, ang pamagat ay "Tangarangan" na sinasalaysay ni Candido Morales.[2]
Ang kwento ay nagtataglay ng isang siklo ng mga kuwento na naglalarawan ng tatlong malalakas na kaibigan ni Carancal na nakakapasa sa uri Aarne-Thompson-Uther type #513. Ang mga kuwentong ito ay nagtataglay din ng #650A, kung saan ang mga kwento ay tungkol sa mga taong may taglay na kakayahan at lakas. Ang motibo ng sobrang lakas ay nangangailangan ng iba't ibang kultura at lugar sa buong mundo. Halimbawa ng mga kwentong ito ay ang "The Young Giant" mula sa Alemanya, "The She-Donkey's Son" mula sa Italya, "Strong Jack" mula sa Wales, at "The Strong Man" mula sa India. Kahit na mayroong mga natatanging elementong kinikilala sa bawat isa, ang pangkalahatang tema ng mahiwagang pisikal na lakas ay nagpapakita ng kanilang pagkakaisa. May elemento rin ng #650A ang kwento dahil sa pagkakaroon ng mga taong may taglay na kakayahan at lakas. Ang motibo ng sobrang lakas ay nangangailangan ng iba't ibang kultura at lugar sa buong mundo. Halimbawa ng mga kwentong ito ay ang "The Young Giant" mula sa Alemanya, "The She-Donkey's Son" mula sa Italya, "Strong Jack" mula sa Wales, at "The Strong Man" mula sa India. Kahit na mayroong mga natatanging elementong kinikilala sa bawat isa, ang pangkalahatang tema ng mahiwagang pisikal na lakas ay nagpapakita ng kanilang pagkakaisa.[5]
Dagdag pa rito, ilan sa mga kwentong kasama sa kategoryang ito ay tungkol sa mga tao na may pisikal na pagkakaiba, tulad ng "The Hairy Boy" mula sa Switzerland at "The Dwarf Who Grew Up" mula sa Ireland. Binibigyang-diin din ng mga kwentong ito ang tema ng iba o outsider na nagkakaroon ng mga kakaibang kakayahan na napakahalaga.
Modernong bersyon
[baguhin | baguhin ang wikitext]Nabigyang buhay ni Rene Villaneueva ang kwentong ito. Sa makabagong salin, may mga detalyeng tila hindi nabanggit sa original na sipi.[6]
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ Fansler, Dean. "Filipino Popular Tales". www.gutenberg.org (sa wikang Ingles). Nakuha noong 2023-04-26.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 2.0 2.1 Fansler, Dean Spruill (2000-01-01). "Filipino Popular Tales". www.gutenberg.org (sa wikang Ingles). Nakuha noong 2023-04-01.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Dangkal Meaning | Tagalog Dictionary". Tagalog English Dictionary (sa wikang Ingles). Nakuha noong 2023-04-08.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "handspan", Wiktionary (sa wikang Ingles), 2023-01-16, nakuha noong 2023-04-08
{{citation}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "The Strong Boy: Folktales of Type 650A". sites.pitt.edu. Nakuha noong 2023-04-02.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Carancal: Ang Bayaning Isang Dangkal (The Tiny Hero) - Rene O. Villanueva: 9789715180122 - AbeBooks". www.abebooks.com (sa wikang Ingles). Nakuha noong 2023-04-02.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)