Cuba

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Republika ng Cuba
República de Cuba (Kastila)
Watawat ng Cuba
Watawat
Eskudo ng Cuba
Eskudo
Salawikain: ¡Patria o Muerte, Venceremos!
"Bayan o Kamatayan, Magtatagumpay Tayo!"
Awitin: La Bayamesa
"Ang Kantang Bayamo"
Location of Cuba
Kabisera
at pinakamalaking lungsod
Havana
23°8′N 82°23′W / 23.133°N 82.383°W / 23.133; -82.383
Wikang opisyalKastila
KatawaganCubano
PamahalaanUnitaryong Marxista–Leninistang unipartidistang sosyalistang republika
Miguel Díaz-Canel
Salvador Valdés Mesa
Manuel Marrero Cruz
LehislaturaAsamblea Nacional del Poder Popular
Kasarinlan 
11 March 1812
10 October 1868
24 February 1895
• Recognized (Handed over to the United States from Spain)
10 December 1898
• Republic declared (Independence from United States)
20 May 1902
26 July 1953 – 1 January 1959
10 April 2019
Lawak
• Kabuuan
110,860[1] km2 (42,800 mi kuw) (104th)
• Katubigan (%)
0.94
Populasyon
• Pagtataya sa 2023
10,985,974[2] (85th)
• Senso ng 2022
Neutral decrease 11,089,511[3] (84th)
• Densidad
101.8/km2 (263.7/mi kuw) (80th)
KDP (PLP)Pagtataya sa 2015
• Kabuuan
$254.865 billion[4]
• Bawat kapita
$22,237[4][5]
KDP (nominal)Pagtataya sa 2021
• Kabuuan
Increase $126.694 billion[6] (60th)
• Bawat kapita
Increase $11,255[6] (83rd)
Gini (2000)38.0[7]
katamtaman
TKP (2021)Decrease 0.764[8]
mataas · 83rd
SalapiCuban peso (CUP)
Sona ng orasUTC−5 (CST)
• Tag-init (DST)
UTC−4 (CDT)
Gilid ng pagmamanehoright
Kodigong pantelepono+53
Kodigo sa ISO 3166CU
Internet TLD.cu

Ang Cuba, opisyal na Republika ng Cuba[n 1] ay isang bansa sa Dagat Karibe na binubuo ng mga pulo ng Cuba (ang pinakamalaki sa Greater Antilles), ang Isla de la Juventud at iba't ibang karatig na maliliit na pulo. Havana ang kabisera at pinakamalaking lungsod ng Cuba.[9][10][11] Nasa hilaga nito ang Estados Unidos na may layong 150 km (93 mi), ang Bahamas at ang Turks and Caicos Islands sa hilagang silangan, Mehiko sa kanluran na may layong 210 km (130 mi), ang Cayman Islands at Jamaica sa timog at ang Haiti sa timog silangan.

Dating pinaninirahan ng mga katutubong tribong Amerindiyano ang Cuba bago marating ni Christopher Columbus noong 1492, na inangkin ang pulo para sa Kaharian ng Espanya. Nanatiling kolonya ang Cuba ng Espanya hanggang sumiklab ang Digmaang Kastila-Amerikano noong 1898, pagkatapos ay nakamit nito ang kalayaan bilang isang de facto na protektorado ng Estados Unidos noong 1902. Ang mahinang republika ay nagdulot ng pagtaas ng pulitikang radikal at alitang panlipunan, at kahit pinagsikapan patatagin ang sistemang demokrasya, sumailalim sa diktaturya ni Fulgencio Batista ang Cuba noong 1952.[12][13][14] Ang lumalaking kaguluhan ay nagdulot ng pagpapatalsik kay Batista noong Hulyo 26, na pagkatapos ay nagtatag ng bagong pamahalaan sumailalim sa pamumuno ni Fidel Castro. Simula nong 1965, ang bansa ay pinamumunuan ng Partido Komunista ng Kuba.

Talababa[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. Sa lumang ortograpiyang Tagalog: Kuba. Sanggunian: Panganiban, Jose Villa. (1969). "Kuba". Concise English-Tagalog Dictionary.

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. "Cuba". Central Intelligence Agency. 20 February 2023 – sa pamamagitan ng CIA.gov.
  2. Padron:Cite CIA World Factbook
  3. "Indicadores Demográficos por provincias y municipios 2022" (sa Kastila). Oficina Nacional de Estadística e Information República de Cuba. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 14 March 2020. Nakuha noong 8 June 2023.
  4. 4.0 4.1 "World Bank GDP PPP 2015, 28 April 2017 PDF". Nakuha noong 18 January 2018.
  5. "World Bank total population of Cuba in 2015 (GDP PPP divided by Population data)". Nakuha noong 18 January 2018.
  6. 6.0 6.1 "Basic Data Selection". United Nations. Nakuha noong 25 July 2023.
  7. "Cuba grapples with growing inequality". Reuters. Nakuha noong 21 July 2013.
  8. "Human Development Report 2021/2022" (PDF). United Nations Development Programme. 8 September 2022. Nakuha noong 8 September 2022.
  9. "Cuba profile: Facts". BBC News. Nakuha noong 26 March 2013.
  10. Thomas 1998, p. ?.
  11. Thomas 1997, p. ?.
  12. "Remarks of Senator John F. Kennedy at Democratic Dinner, Cincinnati, Ohio". John F. Kennedy Presidential Library & Museum – Jfklibrary.org. 1960-10-06. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2012-05-24. Nakuha noong 2010-11-07.
  13. Horowitz 1988, p. 662
  14. Thomas 1998, p. 1173.


Mga bansa sa Karibe

Antigua and Barbuda | Bahamas | Barbados | Cuba | Dominica | Dominican Republic | Grenada | Haiti | Jamaica | Saint Kitts and Nevis | Saint Lucia | San Cristobal at Nieves | San Vicente at ang Kagranadinahan | Trinidad and Tobago

Mga dumidepende: Anguilla | Aruba | British Virgin Islands | Cayman Islands | Guadeloupe | Martinique | Montserrat | Navassa Island | Netherlands Antilles | Puerto Rico | Turks and Caicos Islands | U.S. Virgin Islands