Pumunta sa nilalaman

Mitolohiyang Pilipino

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Ang mitolohiyang Pilipino at mga kuwentong bayan ay kinabibilangan ng mga salaysay at pamahiin hinggil sa mga masalamangkang mga nilalang at nilikha ng mga Pilipino. Ito'y mga paniniwala na mula sa mga panahon bago dumating ang mga Espanyol at ipinakilala ang Kristyanismo. Hanggang ngayong ang paniniwala sa mga diyus-diyusan sa mitolohiyang Pilipino at mga pamahiin ay buhay pa rin sa kulturang Pilipino lalo na sa mga probinsiya. Sa mitolohiyang Pilipino, si Bathala ang tinuturing bilang ang makapangyarihan na diyos sa buong daigdig. Ang mitolohiyang Pilipino ay halu-halo dahil sa rami ng mga etnikong grupo at katutubo na may sari-saring paniniwala at diyus-diyusan.

Ang Mitolohiyang Pilipino ay binubuo ng mga diyos, mga hayop, mga mahiwagang nilalang at mga diwata. Ito rin ay binubuo ng mga panitikan; mga epiko, alamat at kuwentong bayan.

Kasaysayan at impluwensiya ng mga Asyano

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Bago dumating ang mga sina-unang Pilipino ay mayroon na ng mga sariling relihiyon tulad ng Animismo; ang pagsamba sa kalikasan, at Paganismo. Ang mga paniniwala nila ay inipluwensiyahan ng mga banyaga lalo na ang mga Indiyano, Malay at Indones at ibang mga Asyano na lumahok sa pangangalakal sa

  • Bathala - ang pinaka makapangyarihang diyos sa lahat ng mga diyos, siya rin ay kilala bilang Maykapal

Pilipinas. Si Bathala ay may pagkakatulad sa diyos ng mga Indones na si Batara Guru at ng mga Indiyano na si Shiva, habang ang Indiyanong Epiko na Ramayana at Mahabharata ay isinalin sa katutubong wika ng Pilipino at maraming salin ito sa iba't ibang relihiyon ng mga katutubong Pilipino. Ang mga impluwensiya na ito ay idinala ng mga nangangalakal mula sa karatig na mga bansa noong nabuhay pa ang Indiyanong kaharian sa Thailand, Malaysia at Indonesia. Ang mga diyos sa mitolohiyang Pilipino ay bahagyang dahan-dahan na nawala sa pagdating ng mga Espanyol at ipinakilala ang Kristyanismo. Ang mga Espanyol ay naging agresibo sa kanilang kampanya laban sa mga katutubong relihiyon na naging resulta sa diskriminasyon sa mga hindi Kristyano. Inutos ng Simbahang Katoliko na isunog at itapon ang mga anito ng mga Pilipino at lahat ang mahuhuli na sumasamba sa mga anito ay susunugin o kaya paparusahan. Sa modernong panahon ngayon marami pa rin ang naniniwala.

Panteong Pilipino

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  • Lakapati - ang diyosa ng pagkamayabong.
  • Pati - ang diyos ng ulan.
  • Lakambakod - ang diyos ng mga palay at ang paghilom ng mga sugat.
  • Apolaki - siya ang pinapaniwalaan na siya ang diyos ng digmaan, paglalakbay at pangangalakal.
  • Mayari - ang diyosa ng buwan.
  • Lakambini - ang diyos ng pagkain.
  • Lingga - ang diyos ng paghilom ng sugat at pagkamayabong.
  • Mangkukutod - ang diyos ng isang partikular na grupo ng mga Tagalog.
  • Anitong Tao - ang diyos ng ulan at hangin.
  • Agawe - diyos ng tubig
  • hayo - diyos ng dagat
  • idionale - diyosa ng pagsasaka
  • Lisbusawen - diyos ng mga kaluluwa

Panteong Bisaya

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  • Makaptan - diyos ng langit at himpapawid
  • Magwayan - dyosa ng katubigan at dagat espiritu
  • Liadlao - diyos ng Araw
  • Libulan - diyos ng Buwan
  • Lisuga - diyosa ng mga bituin
  • Lihangin - diyos ng hangin
  • Lidagat - diyosa ng karagatan

Panteong Bicolano

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  • Gugurang - Supremong diyos ng mga Bicolano
  • Asuan - diyos ng kasamaan
  • Adlaw - diyos ng Araw, masaganang ani
  • Bulan - diyos ng Buwan , pangingisda at proteksyon sa gabi
  • Bituoon - diyosa ng mga bituin
  • Haliya - diyosa ng liwanag ng Buwan at kalaban ng Bakunawa
  • Bakunawa - dating magandang diwata naging diyosang mala-hitong dragon ng kailaliman
  • Okot - diyos ng kagubatan at pangangaso
  • Magindang - diyos ng dagat at pangingisada
  • Kalapitnan - diyos ng mga paniki
  • Batala - diyos na namamahalan sa mga anito at lambana
  • Linti - diyos ng kidlat at kaparusahan
  • Dalogdog - diyos ng kulog at ulap
  • Onos - diyos ng bagyo at baha

Mga mahiwagang nilalang

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  • Aswang - Nilalang ng lagim at dilim, Ang Aswang ay pinaniniwalaan na tao na kumakain ng kapwa tao, kung minsan ang mga ito ay pinapaniwalaan na may mga pakpak at sila raw ay gising kung gabi para maghanap ng makakantot or maaswang.
  • Engkanto - mga nilalang ng ibang dimensyon o daigdig.Mapuputi, asul o luntiang mga mata, tenga na hugis dahon at kung minsan ay hindi hamak na mas matangkad o mas maliit gaya ng sa ordinaryong tao.
  • Lamanlupa- pangkalahatang tawag sa mga nilalang o elementong nauugnay sa lupa taga ilalim ng lupa
  • Duwende - pinapaniwalaan bilang isang maliit na tao na may mga mahiwagang kapangyarihan.
  • Diwata - magaganda at makapangyarihang tagapangalaga ng kalikasan, nagbibigay ng prokesyon at biyaya, kinakatawan ng mga lambana
  • Anito - Espiritu ng ninuno, kinakatawan ng mga estatwang kahoy
  • Kapre - isang uri ng halimaw na napakalaki at napaka mabalahibo, pinaniniwalaang ito ay mahilig sa tabako
  • Maligno - ay isang nilalang na pinaniniwalaang nahahati sa mabuti at masamang grupo.
  • Manananggal - ay isang nilalang na may kakayahang magbago ng anyo tuwing kabilugan ng buwan.
  • Tikbalang - ay isang nilalang na may mala-kabayong hitsura.
  • Tiyanak - isang sanggol na nagiging halimaw tuwing sasapit ang gabi at lalong mabangis tuwing kabilugan ng buwan.
  • Lolong - isang matandang nagkakatotoo ang panaginip.