Balangkas ng Estados Unidos

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Ang Watawat ng Estados Unidos.

Binibigay ng sumusunod na balangkas ang malawakang pananaw ng at pampaksang gabay sa Estados Unidos ng Amerika:

Pangkalahatang pagpapatungkol[baguhin | baguhin ang wikitext]

Isang napapalaking mapa ng Estados Unidos na pinapakita ang kakapalan ng populasyon noong 2010
  • Bigkas sa Ingles: /jʊˌnaɪ.tɪd ˈsteɪts/
  • Mga daglat sa Ingles: USA o US
  • Karaniwang pangalan ng bansa sa Ingles: United States
  • Opisyal na pangalan ng bansa sa Ingles: United States of America
  • Karaniwang mga endonimo: United States, U.S., o American
  • Opisyal na endonimo: United States of America
  • Mga panlipi sa Ingles: American (bukod sa iba pa)
  • Bigkas sa Tagalog: [es'ta'dos 'ʊ'ni'dos]
  • Mga pangalan sa Tagalog: Estados Unidos, Estados Unidos ng Amerika, Amerika, o Tate[1] (salitang balbal)
  • Mga daglat sa Tagalog: EUA o EU
  • Mga pang-uri sa Tagalog: Amerikano/Amerikana o Kano/Kana[2] (salitang balbal)
  • Mga pambansang kodigong ISO : US, USA, 840
  • Mga pangrehiyong kodigong ISO: ISO 3166-2:US
  • Country code top-level domain sa Internet: .us

Heograpiya ng Estados Unidos[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang malawakang topograpiyang mapa ng Estados Unidos.
  • Ang Estados Unidos ay: ang Malaking bansa
  • Lokasyon (50 estado):
    • Hilagang Emisperyo at Kanlurang Emisperyo (maliban sa kanlurang isla ng Aleutian)
    • Sonang Oras:
      • Pamantayang Oras ng Atlantiko (UTC-04), Oras ng madaling araw ng Atlantiko (Puerto Rico at ng United States Virgin Islands)
      • Pamantayang Oras ng Silangan (UTC-05), Oras ng madaling araw ng Silangan
      • Pamantayang Oras ng Gitna (UTC-06), Oras ng madaling araw ng Gitna
      • Pamantayang Oras ng Bundok (UTC-07), Oras ng madaling araw ng Bundok
      • Pamantayang Oras ng Pasipiko (UTC-08), Oras ng madaling araw ng Pasipiko
      • Pamantayang Oras ng Alaska (UTC-09), Oras ng madaling araw ng Alaska
      • Pamantayang Oras ng Hawaii-Aleutian (UTC-10), Oras ng madaling araw ng Hawaii-Aleutian
    • Matinding punto:
      • Hilaga: Point Barrow, Alaska
      • Timog: Ka Lae, Isla ng Hawaii
      • Silangan: Sail Rock, West Quoddy Head Light, Maine
      • Silangang Pisikal: Silangang Isla ng Semisopochnoi, Alaska
      • Kanluran: Islang Pinili, Cape Wrangell, Attu Island, Alaska
      • Kanlurang Pisikal: Kanlurang Isla ng Amatignak, Alaska
      • Mataas: Denali (Mount McKinley), Alaska at 6,194 metro (20,322 ft)
      • Mababa: Badwater Basin, Death Valley, California at −86 metro (−282 ft)
    • Lupang hangganan:
 Canada 8,893 km (5,525 mi)
 Mexico 3,145 km (1,954 mi)
Coastline: 19,924 km (12,380 mi)
  • Populasyon ng Estados Unidos: 308,745,538 (2010 sensus) – 3rd pinakamataong bansa
  • Sakop ng Estados Unidos: 9,826,630 km2 (3,794,080 sq mi) – 4th pinaka dagdag na bansa
  • Atlas ng Estados Unidos
  • Mga lungsod sa Estados Unidos ayon sa populasyon

Kapaligiran ng Estados Unidos[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang malakihang kuha mula sa isang satellite sa Estados Unidos na nasa bahaging kontinente ng Hilagang Amerika.
Pangunahing artikulo: Kapaligiran ng Estados Unidos

Heograpiyang tampok ng Estados Unidos[baguhin | baguhin ang wikitext]

Tanawin mula sa North Rim ng Grand Canyon, isang World Heritage Site
Tanawin mula sa North Rim ng Grand Canyon, isang World Heritage Site

Mga rehiyon sa Estados Unidos[baguhin | baguhin ang wikitext]

Mga dibisyon ng physiographic ng Estados Unidos[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang heograpiya ng Estados Unidos ay nag-iiba-iba sa kanilang napakalawak na lugar. Sa loob ng continental U.S., walong natatanging physiographic division ang umiiral, kahit na ang bawat isa ay binubuo ng ilang mas maliit na physiographic subdivision. Ang mga pangunahing dibisyon ay:

  • Laurentian Upland – bahagi ng Canadian Shield na umaabot sa hilagang United States Great Lakes area.

Atlantic Plain – ang mga baybaying rehiyon ng silangan at timog na bahagi ay kinabibilangan ng continental shelf, Atlantic Coast at Gulf Coast.

  • Appalachian Highlands - nakahiga sa silangang bahagi ng Estados Unidos, kabilang dito ang Appalachian Mountains, Adirondacks at lalawigan ng New England.
  • Panloob na Kapatagan – bahagi ng panloob na contentintal ng Estados Unidos, kabilang dito ang karamihan sa tinatawag na Great Plains.

Interior Highlands – bahagi din ng interior contentintal ng United States, kasama sa dibisyong ito ang Ozark Plateau.

  • Sistemang Bulubunduking Mabato – isang sangay ng sistema ng Cordilleran na nasa malayong bahagi ng bansa sa mga kanlurang estado.
  • Intermontane Plateaus – nahahati din sa Columbia Plateau, Colorado Plateau at Basin and Range Province, ito ay isang sistema ng mga talampas, basin, hanay at bangin sa pagitan ng Rocky at Pacific Mountain Systems. Ito ang setting para sa Grand Canyon, Great Basin at Death Valley.
  • Sistemang Bundok Pasipiko – ang mga bulubundukin sa baybayin at tampok sa kanlurang baybayin ng Estados Unidos.

Dibisyong administratibo ng Estados Unidos[baguhin | baguhin ang wikitext]

Mga estado ng Estados Unidos[baguhin | baguhin ang wikitext]

Pangunahing artikulo: Estado ng Estados Unidos

Noong pagpapahayag ng kalayaan, binubuo ang Estados Unidos ng 13 estado, na dating kolonya ng Reyno Unido. Sa mga sumunod na taon, tuloy-tuloy na lumaki ang bilang ng mga estado sa kasalukuyang bilang nito dahil sa pagpapalawak sa kanluran, pananakop at pabili ng pamahalaang Amerikano, at paghahati ng mga estadong mayroon na.

Mapa ng Estados Unidos na pinapakita ang mga hangganan ng mga estado. Tandaan na pinapakita sa mapa ang Alaska at Hawaii sa ibang laki, at tinanggal sa mapa ang Kapuluang Aleutian at ang walang nakatirang Kapuluang hilagang-kanlurang Hawaii].

Mga teritoryo ng Estados Unidos[baguhin | baguhin ang wikitext]

Location of the insular areas of the United States:
  The United States of America
  hindi organisadong teritoryo
  organisadong teritoryo
  Unincorporated unorganized territory
  Malayang nauugnay ang komonwelt
Incorporated organisadong teritoryo[baguhin | baguhin ang wikitext]
  • wala simula noong 1959
Incorporated hindi organisadong mga teritoryo[baguhin | baguhin ang wikitext]
Unincorporated organized na mga teritoryo[baguhin | baguhin ang wikitext]
Unincorporated unorganized na mga teritoryo[baguhin | baguhin ang wikitext]
  • Teritoryo ng American Samoa, teknikal na hindi organisado, ngunit may sariling pamamahala sa ilalim ng konstitusyon na huling binago noong 1967

Heograpiya ng bawat estado at teritoryo[baguhin | baguhin ang wikitext]

AK – AL – AR – AZ – CA – CO – CT – DC – DE – FL – GA – HI – IA – ID – IL – IN – KS – KY – LA – MA – MD – ME – MI – MN – MO – MS MT – NC – ND – NE – NH – NM – NV – NJ – NY – OH – OK – OR – PA – RI – SC – SD – TN – TX – UT – VA – VT – WA – WI – WV – WY

AS – GU – MP – PR – VI

Demograpiya ng Estados Unidos[baguhin | baguhin ang wikitext]

AK – AL – AR – AZ – CA – CO – CT – DC – DE – FL – GA – HI – IA – ID – IL – IN – KS – KY – LA – MA – MD – ME – MI – MN – MO – MS MT – NC – ND – NE – NH – NM – NV – NJ – NY – OH – OK – OR – PA – RI – SC – SD – TN – TX – UT – VA – VT – WA – WI – WV – WY

AS – GU – MP – PR – VI

Kasaysayan ng Estados Unidos[baguhin | baguhin ang wikitext]

Saklaw ng Panahon[baguhin | baguhin ang wikitext]

Prehistory of the United States Pre-Columbian era

  • Colonial period
  • 1776 – 1789
  • 1789 – 1849
  • 1849 – 1865
  • 1865 – 1918
  • 1918 – 1945
  • 1945 – 1964
  • 1964 – 1980
  • 1980 – 1991
  • 1991 – 2008
  • 2008– kasalukuyan

Mga presidente ng Estados Unidos[baguhin | baguhin ang wikitext]

Gobyerno at politiko ng Estados Unidos[baguhin | baguhin ang wikitext]

Gobyernong pederal[baguhin | baguhin ang wikitext]

Pambatasang sangay
Ang United States Capitol
Sangay ng ehekutibo
Ang White House.
  • Pinuno ng estado at pinuno ng pamahalaan, ika-46 na Pangulo ng Estados Unidos, Joseph R. Biden, Jr
  • Ika-49 na Pangalawang Pangulo ng Estados Unidos, Kamala D. Harris
Departamento Paglikha Order of
succession 		Modifications since creation 2007 Budget
in billions
of dollars 		Employees (2007)
Estado 1789 1 Initially named "Department of Foreign Affairs" 9.96 30,266
Treasury 1789 2 11.10 115,897
Depensa 1947 3 Initially named "National Military Establishment" 439.30 3,000,000
Hustisya 1870 4 Position of Attorney Heneral nilikha noong 1789, ngunit hindi departamento noong 1870 23.40 112,557
Panloob 1849 5 10.70 71,436
Agrikultura 1889 6 77.60 109,832
Komerse 1903 7 6.20 36,000
Manggawa 1913 8 59.70 17,347
Kalusugan at Serbisyong Pantao 1953 9 Originally named Health, Education, and Welfare; Education later separated 543.20 67,000
Housing and Urban Development 1965 10 46.20 10,600
Transportasyon 1966 11 58.00 58,622
Enerhiya 1977 12 21.50 116,100
Edukasyon 1979 13 62.80 4,487
Beteranong Usapin 1989 14 73.20 235,000
Homeland Security 2002 15 44.60 208,000
Total budget (fiscal year 2007): 1,523.42 4,193,144

Mga Komisyon[baguhin | baguhin ang wikitext]

Sangay ng hudikatura[baguhin | baguhin ang wikitext]

The United States Supreme Court building

Mga pamahalaan ng estado at teritoryo[baguhin | baguhin ang wikitext]

AK – AL – AR – AZ – CA – CO – CT – DC – DE – FL – GA – HI – IA – ID – IL – IN – KS – KY – LA – MA – MD – ME – MI – MN – MO – MS MT – NC – ND – NE – NH – NM – NV – NJ – NY – OH – OK – OR – PA – RI – SC – SD – TN – TX – UT – VA – VT – WA – WI – WV – WY

AS – GU – MP – PR – VI

Pulitika ng mga estado at teritoryo[baguhin | baguhin ang wikitext]

AK – AL – AR – AZ – CA – CO – CT – DC – DE – FL – GA – HI – IA – ID – IL – IN – KS – KY – LA – MA – MD – ME – MI – MN – MO – MS MT – NC – ND – NE – NH – NM – NV – NJ – NY – OH – OK – OR – PA – RI – SC – SD – TN – TX – UT – VA – VT – WA – WI – WV – WY

AS – GU – MP – PR – VI

Mga relasyon sa ibang bansa
Pagmimiyembro ng internasyonal na organisasyon
  • Estado ng miyembro ng Grupo ng Dalawampung Ministro ng Pananalapi at Gobernador ng Bangko Sentral
  • Estado ng miyembro ng North Atlantic Treaty Organization
  • Estado ng miyembro ng Organisasyon ng mga Estado ng Amerika
  • Member state ng United Nations
  • Miyembro ng World Health Organization
  • Miyembro ng World Organization of the Scout Movement
  • World Veterans Federation

Militar[baguhin | baguhin ang wikitext]

The Pentagon

Mga organisasyon ng katalinuhan[baguhin | baguhin ang wikitext]

Headquarters ng Central Intelligence Agency

Batas ng Estados Unidos[baguhin | baguhin ang wikitext]

Kultura ng Estados Unidos[baguhin | baguhin ang wikitext]

Lutuing Amerikano[baguhin | baguhin ang wikitext]

Kasaysayang lutuin[baguhin | baguhin ang wikitext]

Lutuin sa bawat rehiyon[baguhin | baguhin ang wikitext]

Sining sa Estados Unidos[baguhin | baguhin ang wikitext]

Pelikula[baguhin | baguhin ang wikitext]

Mga genre[baguhin | baguhin ang wikitext]

Listahan ng mga Major Sports League sa United States[baguhin | baguhin ang wikitext]

  • Major League Baseball (MLB)
  • National Basketball Association (NBA)
  • National Football League (NFL)
  • National Hockey League (NHL)
  • Major League Soccer (MLS)

Iba pang nangungunang mga liga at serye[baguhin | baguhin ang wikitext]

  • Serye ng IndyCar
  • Legends Tour – para sa mga babaeng golfer na edad 45 pataas
  • LPGA Tour (Ladies' Professional Golf Association)
  • Major League Lacrosse (MLL)
  • Major League Rugby (MLR) – unyon ng rugby
  • NASCAR (National Association for Stock Car Auto Racing)
  • Serye ng NASCAR Cup
  • National Lacrosse League (NLL)
  • National Women's Soccer League (NWSL)
  • PGA Tour
  • PGA Tour Champions – para sa mga lalaking golfer na edad 50 pataas
  • Mga Propesyonal na Bull Rider (PBR)
  • Propesyonal na Rodeo Cowboys Association (PRCA)
  • Sports Car Club of America (SCCA)
  • Women's National Basketball Association (WNBA)

Mga menor de edad at pag-unlad na propesyonal na mga liga at serye[baguhin | baguhin ang wikitext]

American Hockey League (AHL) American Indoor Football Association (AIFA) American National Rugby League (AMNRL) Continental Indoor Football League (CIFL) ECHL (dating East Coast Hockey League) Korn Ferry Tour – panlalaking golf Minor League Baseball Liga ng Pambansang Arena NBA G League Professional Inline Hockey Association (PIHA) Rugby Super League (RSL) Symetra Tour – pambabaeng golf United Indoor Football (UIF) United States Australian Football League (USAFL) Xfinity Series – NASCAR

Palakasan sa kolehiyo[baguhin | baguhin ang wikitext]

  • Baseball ng kolehiyo
  • Football sa kolehiyo
  • Ice hockey sa kolehiyo
  • College lacrosse
  • Soccer sa kolehiyo
  • Softball sa kolehiyo
  • Collegiate wrestling
  • Athletic scholarship
  • College recruiting
  • National Collegiate Athletic Association (NCAA)
    • List of NCAA conferences
    • NCAA Division I
      • NCAA Division I Football Bowl Subdivision
    • NCAA Division II
    • NCAA Division III

Mga katawan ng namamahala sa sports[baguhin | baguhin ang wikitext]

Palakasan ayon sa estado at teritoryo[baguhin | baguhin ang wikitext]

AK – AL – AR – AZ – CA – CO – CT – DC – DE – FL – GA – HI – IA – ID – IL – IN – KS – KY – LA – MA – MD – ME – MI – MN – MO – MS MT – NC – ND – NE – NH – NM – NV – NJ – NY – OH – OK – OR – PA – RI – SC – SD – TN – TX – UT – VA – VT – WA – WI – WV – WY

AS – GU – MP – PR – VI

Mga Museo ng Palakasan sa Estados Unidos[baguhin | baguhin ang wikitext]

  • National Baseball Hall of Fame and Museum
  • Pro Football Hall of Fame
  • Hockey Hall of Fame
  • International Boxing Hall of Fame
  • International Tennis Hall of Fame
  • NASCAR Hall of Fame
  • Naismith Memorial Basketball Hall of Fame
  • World Golf Hall of Fame

Edukasyon sa Estados Unidos[baguhin | baguhin ang wikitext]

  • Edukasyon sa maagang pagkabata sa Estados Unidos
  • K-12 na edukasyon sa Estados Unidos
  • Mataas na paaralan sa Estados Unidos
  • Homeschooling sa Estados Unidos
  • Mas mataas na edukasyon sa Estados Unidos
  • Mga kolehiyong pangkomunidad sa Estados Unidos
  • Edukasyong bokasyonal sa Estados Unidos
  • Para-profit na mas mataas na edukasyon sa Estados Unidos
  • Mga kolehiyo ng Liberal arts sa Estados Unidos
  • Edukasyon sa wika sa Estados Unidos

Edukasyon sa mga estado at teritoryo[baguhin | baguhin ang wikitext]

AK – AL – AR – AZ – CA – CO – CT – DC – DE – FL – GA – HI – IA – ID – IL – IN – KS – KY – LA – MA – MD – ME – MI – MN – MO – MS MT – NC – ND – NE – NH – NM – NV – NJ – NY – OH – OK – OR – PA – RI – SC – SD – TN – TX – UT – VA – VT – WA – WI – WV – WY

AS – GU – MP – PR – VI

Ekonomiya at imprastraktura sa Estados Unidos[baguhin | baguhin ang wikitext]

  • Ranggo ng ekonomiya, ayon sa nominal na GDP (2010): Ika-1
  • Ranggo ng ekonomiya, ayon sa GDP (PPP) (2010): 1st
  • Salapi ng Estados Unidos: US$
  • ISO 4217: USD
  • Pagbabangko sa Estados Unidos
  • Sistemang federal reserb
  • Komunikasyon sa Estados Unidos
  • Internet sa Estados Unidos
  • American Registry for Internet Numbers (ARIN)
  • EDGAR
  • Form 10-K
  • Kasaysayan ng ekonomiya ng Estados Unidos
  • Pambansang utang ayon sa mga tuntunin ng pangulo ng U.S
  • Utang pampubliko ng Estados Unidos
  • Enerhiya sa Estados Unidos
  • Sektor ng kuryente ng Estados Unidos
  • Coal power sa Estados Unidos
  • Pagmimina ng karbon sa Estados Unidos
  • Nuclear power sa Estados Unidos
  • Patakaran sa enerhiya ng nukleyar ng Estados Unidos
  • Renewable energy sa Estados Unidos
  • Geothermal energy sa Estados Unidos
  • Solar power sa Estados Unidos
  • Ang lakas ng hangin sa Estados Unidos
  • Patakaran sa Enerhiya ng Hangin ng Estados Unidos
  • Pagtitipid ng enerhiya sa Estados Unidos
  • Patakaran sa enerhiya ng Estados Unidos
  • Patakaran sa Enerhiya ng Pag-iilaw ng U.S
  • Kalayaan sa enerhiya ng Estados Unidos
  • Patakaran sa enerhiya ng nukleyar ng Estados Unidos
  • Kagawaran ng Enerhiya ng Estados Unidos
  • Batas sa enerhiya ng Estados Unidos
  • Komite ng Senado sa Enerhiya at Likas na Yaman ng Estados Unidos
  • United States House Committee on Energy and Commerce
  • Patakaran sa Enerhiya ng Hangin ng Estados Unidos
  • Petroleum sa Estados Unidos
  • Offshore na langis at gas sa Estados Unidos
  • Mga reserbang langis sa Estados Unidos
  • Pangangalaga sa kalusugan sa Estados Unidos
  • Mga grupo ng kalakalan sa industriya sa Estados Unidos
  • Turismo sa Estados Unidos
  • Mga shopping mall sa Estados Unidos
  • Transportasyon sa Estados Unidos
  • Transportasyong panghimpapawid sa Estados Unidos
  • Mga paliparan sa Estados Unidos
  • Highway system sa Estados Unidos
  • Transportasyon ng riles sa Estados Unidos
  • Patakaran sa kalakalan ng Estados Unidos
  • North American Free Trade Agreement
  • Organisasyon para sa Pang-ekonomiyang Kooperasyon at Pag-unlad
  • World Trade Organization
  • Kayamanan sa Estados Unidos
  • Pagbaba ng Amerikano
  • American Dream
  • Kita ng sambahayan sa Estados Unidos
  • Hindi pagkakapantay-pantay ng kita sa Estados Unidos
  • Personal na kita sa Estados Unidos
  • Kahirapan sa Estados Unidos
  • Supply ng tubig at kalinisan sa Estados Unidos

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. ↑ "TATE: Tagalog-English Dictionary Online". TAGALOG LANG (sa Ingles). 2021-10-10. Nakuha noong 2022-09-01.
  2. ↑ "KANO: Tagalog-English Dictionary Online". TAGALOG LANG (sa Ingles). 2021-10-10. Nakuha noong 2022-09-01.
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Balangkas_ng_Estados_Unidos&oldid=2093345"