Noruwega

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Jump to navigation Jump to search
Kaharian ng Norwega

Watawat ng Norwega
Watawat
Eskudo ng Norwega
Eskudo
Salawikain: 
  • Makahari: "Alt for Norge"
  • "Ang lahat para sa Norwega"
Awiting Pambansa: 
Kinaroroonan ng  Noruwega  (matingkad na luntian) sa Europe  (matingkad na abo)  —  [Gabay]
Kinaroroonan ng  Noruwega  (matingkad na luntian)

sa Europe  (matingkad na abo)  —  [Gabay]

KabiseraOslo
Pinakamalaking lungsodcapital
Wikang opisyalNoruwego (Bokmål / Nynorsk)
Hilagang Sami
Lule Sami
Timog Sami
Kinilalang wikang panrehiyon
Pangkat-etniko
KatawaganNorwego
PamahalaanUnitary parliamentary constitutional monarchy
• Hari
Haring Harald V
Jonas Gahr Støre (Ap)
Masud Gharahkhani (Ap) (2021–)
Toril Marie Øie
Ap, Sp[3]
LehislaturaStortinget
 L Sámediggi
Itinatag
872
17 Mayo 1814
7 Hunyo 1905
• Restoration from
Pananakop ng Aleman
8 Mayo 1945
Lawak
• Kabuuan
385,207[4] km2 (148,729 mi kuw) (ika-67a)
• Katubigan (%)
6b
Populasyon
• Pagtataya sa 2022
5,425,270[5] (ika-120)
• Senso ng 2013
5,063,709[6]
• Kapal
14.0/km2 (36.3/mi kuw) (ika-213)
KDP (PLP)Pagtataya sa 2017
• Kabuuan
$377.1 bilyon[7] (ika-46)
• Bawat kapita
$70,665[7] (ika-4)
KDP (nominal)Pagtataya sa 2017
• Kabuuan
$391.959 bilyon[7] (ika-22)
• Bawat kapita
$73,450[7] (ika-3)
Gini  (2014)23.5[8]
mababa · ika-1
HDI (2017)Increase 0.953[9]
napakataas · ika-1
SalapiKrone ng Norway (NOK)
Sona ng orasUTC+1 (CET)
• Tag-init (DST)
UTC+2 (CEST)
Ayos ng petsaaa.bb.tttt
Gilid ng pagmamanehokanan
Kodigong pantelepono+47
Internet TLD.noc
  1. Includes Svalbard and Jan Mayen. (Without these two areas, the area of Norway is 323,802 km2, placing it 67th in the world.[10])
  2. This percentage is for the mainland, Svalbard, and Jan Mayen. This percentage counts glaciers as "land". It's calculated as 19,940.14/(365,246.17+19,940.14).[11]
  3. Two more TLDs have been assigned, but are not used: .sj for Svalbard and Jan Mayen; .bv for Bouvet Island.

Ang Kaharian ng Norway (Kaharian ng Noruwega[kailangan ng sanggunian]) ay isang bansang Nordiko sa kanlurang bahagi ng Tangway ng Escandinava na hinahanggan ng Sweden, Finland, at Rusya, at na may territorial waters na hinaganggan ng waters ng Denmark at ng UK. May anyo itong pahaba at may ekstensibong baybayin katabi ng Karagatang Atlantiko kung saan napaparoon ang mga tanyag na fyord ng Norway. Napapasailalim din sa soberaniya ng Norway ang mga teritoryo ng Svalbard at Jan Mayen, na bahagi din ng Kaharian, at ang dependencies ng Isla Bouvet sa timog Karagatang Atlantiko at ang Isla Peter I sa timog Karagatang Pasipiko, na hindi bahagi ng Kaharian. Meron ding pag-aangkin ang Norway sa Dronning Maud Land sa Antarctica.

Etimolohiya[baguhin | baguhin ang batayan]

Pinaniniwalaan ng mga dalubhasa sa Etimolohiya na ang pangalan ng bansa ay nangangahulugang "ang daan patungo sa hilaga" (daang pahilaga), na sa Lumang Norse ay nor veg o norð vegr. Ang pangalan ng Norway sa Lumang Norse ay Nóregr.

Heograpiya[baguhin | baguhin ang batayan]

Binubuo ng Norway ang kanlurang bahagi ng Scandinavia sa Hilagang Europa. Ang matarik na baybay-dagat, na hinahati ng malalaking mga fjord at libu-libong mga pulo, na may habang 25,000 kilometro (16,000 mi) at 83,000 kilometro (52,000 mi) at kinapalolooban ng mga fjord at mga pulo. Naghahati ng hangganan ang Norway sa mga bansang Sweden, Finland, at Rusya. Sa hilaga, kanluran at timog, naghahanggan ang Norway sa Dagat Barents, sa Dagat Norway, sa Dagat Hilaga. at Skagerrak.[2]

Ekonomiya[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang Norway na ang marahil ang pinaka-mayamang bansa sa buong Europa, kung tutuusin ang GDP ng isang bansa. Ayon na din sa Mga Nagkakaisang Bansa ang Norway na rin ang may pinakamataas na antas ng pamumuhay sa buong mundo.

Map Norway political-geo.png

Demograpiya[baguhin | baguhin ang batayan]

Mga pinakamalaking bayan at lungsod[baguhin | baguhin ang batayan]

 
Pinakamalalaking mga lungsod o bayan sa Noruwega
Ranggo Pangalan Kondado Pop. Ranggo Pangalan Kondado Pop.
Oslo
Oslo
Bergen
Bergen 		1 Oslo Oslo 1,000,467 11 Moss Østfold 46,618 Stavanger/Sandnes
Stavanger/Sandnes
Trondheim
Trondheim
2 Bergen Hordaland 255,464 12 Haugesund Rogaland 44,830
3 Stavanger/Sandnes Rogaland 222,697 13 Sandefjord Vestfold 43,595
4 Trondheim Trøndelag 183,378 14 Arendal Aust-Agder 43,084
5 Drammen Buskerud 117,510 15 Bodø Nordland 40,705
6 Fredrikstad/Sarpsborg Østfold 111,267 16 Tromsø Troms 38,980
7 Porsgrunn/Skien Telemark 92,753 17 Hamar Hedmark 27,324
8 Kristiansand Vest-Agder 61,536 18 Halden Østfold 25,300
9 Ålesund Møre og Romsdal 52,163 19 Larvik Vestfold 24,208
10 Tønsberg Vestfold 51,571 20 Askøy Hordaland 23,194

Talababa[baguhin | baguhin ang batayan]

  1. ↑ 1.0 1.1 "Population 1 January 2010 and 2011 and changes in 2010, by immigration category and country background. Absolute numbers". Statistics Norway. 1 January 2010. Kinuha noong 23 July 2011.
  2. ↑ 2.0 2.1 Central Intelligence Agency. "Norway". The World Factbook. Tinago mula orihinal hanggang 16 Oktubre 2015. Kinuha noong 20 June 2013.
  3. ↑ "New government 14.10.2021". Kinuha noong 2021-10-14.
  4. ↑ Arealstatistics for Norway 2019, Kartverket, mapping directory for Norway
  5. ↑ "Population, 2022-01-01" (sa Noruwego). Statistics Norway. 2022-01-01. Kinuha noong 2022-02-23.
  6. ↑ "Population on 1 April 2013". Statistics Norway.
  7. ↑ 7.0 7.1 7.2 7.3 "Norway". International Monetary Fund.
  8. ↑ "Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)". Eurostat Data Explorer. Kinuha noong 4 December 2015.
  9. ↑ "2016 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. 2016. Kinuha noong 21 March 2017.
  10. ↑ Central Intelligence Agency. "Area". The World Factbook. Tinago mula orihinal hanggang 31 Enero 2014. Kinuha noong 20 June 2013.
  11. ↑ Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang land area); $2



HeograpiyaNoruwega Ang lathalaing ito na tungkol sa Heograpiya at Noruwega ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.

Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Noruwega&oldid=1932468"