Biyelorusya

Republika ng Belarus Рэспубліка Беларусь (Biyeloruso) Respublika Bielaruś Республика Беларусь (Ruso) Respublika Belarus
Watawat Sagisag
Awitin: Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь Dziaržaŭny Himn Respubliki Biełaruś "Awiting Estatal ng Republika ng Belarus"
Kabisera at pinakamalaking lungsod	Minsk 53°55′N 27°33′E
Wikang opisyal	Biyeloruso • Ruso
Pangkat-etniko (2019)	84.9% Belarusians 7.5% Russians 3.1% Poles 1.7% Ukrainians 2.8% Other
Relihiyon (2011)	55.4% Christianity —48.3% Eastern Orthodoxy —7.1% Other Christian 41.1% No religion 2.4% Other 1.1% Unspecified
Katawagan	Belarusian
Pamahalaan	Unitary presidential republic under a dictatorship
• President	Alexander Lukashenko (disputed)
• Prime Minister	Roman Golovchenko
Lehislatura	National Assembly
• Kapulungang itaas	Council of the Republic
• Kapulungang ibaba	House of Representatives
Formation
• Duchy of Polotsk	987
• Principality of Turov	10th century
• Grand Duchy of Lithuania	1236
• Belarusian Democratic Republic	9 March 1918
• Independence from Russia	25 March 1918
• Declaration of State Sovereignty	27 July 1990
• Independence from USSR	25 August 1991
• Current constitution	15 March 1994
• Formation of the Union State	8 December 1999
• Last amendments	17 October 2004
Lawak
• Kabuuan	207,595 km2 (80,153 mi kuw) (84th)
• Katubigan (%)	1.4% (2.830 km2 o 1.093 mi kuw)
Populasyon
• Pagtataya sa 2021	(96th)
• Senso ng 2019	Padron:DecreaseNeutral 9,413,446
• Kapal	45.8/km2 () (142nd)
KDP (PLP)	Pagtataya sa 2020
• Kabuuan	$185.889 billion (69th)
• Bawat kapita	$19,758 (66th)
KDP (nominal)	Pagtataya sa 2020
• Kabuuan	$57.708 billion (75th)
• Bawat kapita	$6,133 (84th)
Gini (2019)	25.3 mababa
TKP (2019)	0.823 napakataas · 53rd
Salapi	Belarusian rouble (BYN)
Sona ng oras	UTC+3 (MSK)
Ayos ng petsa	dd.mm.yyyy
Gilid ng pagmamaneho	right
Kodigong pantelepono	+375
Internet TLD	.by .бел
Websayt belarus.by
^ Padron:Belarus Constitution ^ "FAO's Information System on Water and Agriculture". FAO. Tinago mula sa orihinal noong 26 January 2012. Nakuha noong 16 February 2013.

Ang Biyelorusya (Biyeloruso: Беларусь, tr. Bielaruś; Ruso: Белоруссия, tr. Belorussiya), opisyal na Republika ng Belarus (Biyeloruso: Рэспубліка Беларусь, tr. Respublika Bielaruś; Ruso: Республика Беларусь, tr. Respublika Belarus), ay isang bansa na matatagpuan sa Silangang Europa. Hinahangganan ito ng Rusya sa silangan at hilagang-silangan, Litwanya at Letonya sa hilagang-kanluran, Polonya sa kanluran, at Ukranya sa timog. Sumasaklaw ito ng mahigit 207,600 kilometrog kuwadrado (80,200 milyang kuwadrado) at tinitirhan ng halos 9.3 milyong mamamayan, samakatuwid ginagawa itong ika-13 pinakamalaki at ika-20 pinakamataong bansa sa Europa. Ang kabisera at pinakamalaking lungsod nito ay Minsk.

Bago ang ika-20 siglo, ang mga lupain ng makabagong-panahong Belarus ay nagpasalin-salin sa kamay ng iba't ibang bansa, kabilang na rito ang Prinsipalidad ng Polotsk, ang Grand Duchy ng Litwanya, ang Polonyo-Litwanong Komonwelt, at Imperyo ng Rusya. Nagdeklara ng kalayaan ang Belarus sa kasagsagan ng Himagsikang Bolshevik, at naging isa sa mga nagtatag sa Unyong Sobyet bilang Sosyalistang Republikang Sobyetikang ng Belorusya (BSSR). Napunta ang halos kalahati ng teritoryo nito sa Polonya pagkatapos ng Digmaang Polonyo-Sobyet. Ang kalakhang bahagi ng hangganan ng Belarus ay naitatag noong 1939 nang mapabalik rito ang ilan sa lupain ng Polonya pagkatapos na sakupin ito ng Unyong Sobyet. Lubhang nawasak ang mga lupain nito dahil sa Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Nawala ang 1/3 ng populasyon nito at ang kalahati ng mga likas-yaman nito. Noong 1945, isa ang Belarus sa mga bansang nagtatag ng Mga Nagkakaisang Bansa.

Noong 25 Agosto 1991, nagdeklara ng kalayaan ang Belarus. SI Alaksandr Łukašenka ang naging pangulo ng bansa simula noong 1994. Ipinagpatuloy niya ang ilang mga polisiya noong panahon ng Unyong Sobyet, pangunahin na ang pagmamayari ng estado sa malalaking bahagi ng ekonomiya. Ayon sa maraming bansa at organisasyon, ang mga eleksiyong isinagawa sa ilalim ni Alaksandr Łukašenka ay sinasabing dinaya, at ang oposisyon ay sinisiil. Noong 2000, ang Belarus at Rusya ay pumirma sa isang kasunduan para sa mas malawak na kooperasyon.

Mahigit sa 70% ng populasyon ng Belarus (9.49 milyon) ay nakatira sa mga lungsod. Mahigit 80% ng populasyon ay katutubong Belaruso. Mayroong dalawang opisyal na wika sa Belarus: Belaruso at Ruso.

Talaaklatan

• Snyder, Timothy. The Reconstruction of Nations: Poland, Ukraine, Lithuania, Belarus, 1569–1999.
• Zaprudnik, Jan. Historical Dictionary of Belarus.
• Zaprudnik, Jan. Belarus: At a Crossroads in History.
• Marples, David. Belarus: From Soviet Rule to Nuclear Catastrophe.
• Korosteleva, Elena, Colin W. Lawson, & Rosalind J. Marsh. Contemporary Belarus: Between Democracy and Dictatorship.

Mga kawing na panlabas

• The 21 Names of Belarus Naka-arkibo 2005-08-02 sa Wayback Machine., tala ng mga maling pagbaybay ng pangalan ng bansa
• Prezident Respubliki Belaruś, opisyal na website ng pangulo
• Sovet Ministvor Respubliki Belaruś Naka-arkibo 2006-06-14 sa Wayback Machine., opisyal na website ng pamahalaan ng Belarus (sa Ruso)
• A Belarus Miscellany
• Media in Belarus
• The Virtual Guide to Belarus
• E-Government in Belarus
• BELARUSinside, ang pangtingin sa Belarus mula sa loob ng bansa
• About Belarus

CIS