Gresya
Nangangailangan ang artikulo o seksiyon na ito ng pagwawasto sa balarila, estilo, pagkakaisa, tono o baybay. (Nobyembre 2009) |
Ang artikulong ito ay nangangailangan ng maayos na salin. Nobyembre 2009 |
Republikang Helenika Ελληνική Δημοκρατία Ellinikí Dimokratía |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
Pambansang Kasabihan: Ελευθερία ή θάνατος Eleftheria i thanatos (transliterasyon) "Kalayaan o Kamatayan" |
||||||
Pambansang Awit: Ύμνος εις την Ελευθερίαν (Ímnos is tin Eleftherían) Hymn to Freedom |
||||||
Kinaroroonan ng Gresya (kahel) – sa Europe (kamelyo & puti) |
||||||
Pununglunsod (at pinakamalaking lungsod) | Atenas 38°00′N 23°43′E / 38.000°N 23.717°E | |||||
Opisyal na wika | Griyego (Griyego) | |||||
Pamahalaan | Parlamentoary republika | |||||
- | Pangulo | Prokopis Pavlopoulos | ||||
- | Punong Ministro | Alexis Tsipras | ||||
- | Pangulo ng Parlamento | Zoi Konstantopoulou | ||||
Pagkabuo | ||||||
- | Unang nakilalang sibilisasyong Griyego[1] | c.3000 BC | ||||
- | Huling malayang estado[2] | 1461 | ||||
- | Kalayaan mula sa Imperyong Ottoman | 25 Marso 1821 | ||||
- | Kinilala | 1829 | ||||
Lawak | ||||||
- | Kabuuan | 131,990 km2 (ika-96) 50,944 sq mi |
||||
- | Katubigan (%) | 0.8669 | ||||
Santauhan | ||||||
- | Pagtataya ng 2006 | 11,125,179[3] (ika-74) | ||||
- | Lahatambilang ng 2001 | 10,964,020[3] | ||||
- | Kakapalan | 84/km2 (ika-108) 218/sq mi |
||||
KGK (KLP) | Pagtataya ng 2007 IMF | |||||
- | Kabuuan | $305.595 bilyon (ika-37) | ||||
- | Bawat ulo | $27,360 (ika-27) | ||||
KGK (pasapyaw) | Pagtataya ng 2007 IMF | |||||
- | Kabuuan | $341.826 bilyon (ika-27) | ||||
- | Bawat ulo | $30,603 (ika-24) | ||||
Gini (2000) | 35.44 (low) | |||||
TKT (2004) | ![]() |
|||||
Pananalapi | Euro (€)[4] (EUR ) |
|||||
Pook ng oras | EET (TPO+2) | |||||
- | Tag-araw (DST) | EEST (TPO+3) | ||||
Internet TLD | .gr[5] | |||||
Kodigong pantawag | 30 |
Ang Gresya[6] (Ingles: Greece), opisyal na Republikang Helenika (Griyego: Ελληνική Δημοκρατία, Ellinikí Dimokratía; tingnan din Talaan ng mga tradisyunal na mga Griyegong lugar), ay isang bansa sa katimugang Europa sa dulo ng Balkans.
Ang Gresya ay matatagpuan sa pagitan ng Europa, Asia, at Aprika. Dito naganap ang Klasikong Kabihasnan; naging pangunahing bahagi ng Silangang Imperyo Romano, at apat na siglo ng paghahari ng Imperyong Ottoman. Tinaguriang "Duyan ng Sibilisasyong Kanluranin" at pinagmulan ng demokrasyang pamahalaan, pilosopiyang kanluranin, ang mga palarong Olimpiko, panitikang kanluranin, agham pampolitika, mga pangunahing prinsipyo ng karunungan, at teatro, ang kasaysayan ng Gresya ay mahaba at makulay, at ang kulturang naiwan nito ay naipamana rin mga lupain ng Hilagang Aprika, sa Gitnang Silangan, at naging basehan ng kultura ng Europa at ng tinatawag na Kanluran.
Sa ngayon, ang Gresya ay isang makabagong bansa, miyembro ng Unyong Europeo mula noong 1981. Ang kabisera ay Atenas, at ang ibang mga pangunahing lungsod ay Tesalonika, Patras, Heraklion, Bolos, at Larisa.
- napapaligiran ng mga dagat:Dagat Egeo sa silangan, Dagat Jonico sa kanluran, Mediterraneo sa timog.
- klima: katamtaman at maaliwalas.
- likas na kagandahan ng bansa: bughaw na kalangitan, kumikinang na karagatan at magagandang tanawin.
Mga nilalaman
Ang mga Griyego[baguhin | baguhin ang batayan]
Indo-Europeano - ninuno ng mga Griyego na mula sa Lambak ng Danube.
Apat na pangunahing tribong Griyego:
- Achaean
- Ionian - kinakatawan ng makasining na Athenian.
- Dorian - mandirigmang Spartan.
- Aetolian
Puwersa ng Pagkakaisa:
- Ibinibilang nilang sila'y mga griyego at ang ibang tao ay hindi griyego o mga barbarian.
- Hellenes - ang kanilang sarili
- Hellas - ang kanilang Bansa
- Hellenic - ang kanilang sibilisasyon
- Nagsasalita sila ng iisang wika
- Meron silang klase ng pagsusulat
- Sumasamba sila sa iisang diyos at nagsasama-sama sa mga pangrelihiyong kapistahan.
- Bundok Olympus - pinaniniwalaang dito nakatira ang kanilang mga diyos at diyosa
- Nagdaos sila ng Palarong Olimpiko.
- Olimpya, Katimugan Gresya - dito dinadaos ang kanilang Palarong Olimpiko.
- 776 BK - unang ginanap ang Palarong Olimpiko.
Kabihasnang Helenistiko[baguhin | baguhin ang batayan]
Pamahalaan: Polis - independenteng estadong lunsod na nilikha ng sinaunang Hellas
Iba't ibang porma ng gobyerno na nilikha ng Gresya:
- Monarkiya - pamumuno ng isang hari
- Aristokrasya - pamumuno ng maharlikang pamilya
- Oligarkiya - pamumuno ng kakaunti
- Diktatoryal o tyranny - pamumuno ng ilegal na lider.
- Demokrasya - pamumuno ng mamamayan.
Ang Republika - isinulat ni Plato
Politika - isinulat ni Aristotle
Relihiyon[baguhin | baguhin ang batayan]
![]() | Itong seksiyon ay nangangailangan ng pagpapalawak. (Nobyembre 2009) |
- Silipin din: Mitolohiyang Griyego
Tingnan din[baguhin | baguhin ang batayan]
Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang batayan]
- ↑ Sibilisasyong Minoe at Sikladiko.
- ↑ Imperyo ng Trebizond
- ↑ 3.0 3.1 http://www.statistics.gr
- ↑ Bago ang 2001: Griyegong Drachma
- ↑ Ginagamit din ang .eu na ginagamit din ng ibang kasapi ng Unyong Europeo.
- ↑ Gaboy, Luciano L. Gresya - Gabby's Dictionary: Praktikal na Talahuluganang Ingles-Filipino ni Gabby/Gabby's Practical English-Filipino Dictionary, GabbyDictionary.com.
Ang lathalaing ito na tungkol sa Gresya at Kasaysayan ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.