Pumunta sa nilalaman

Lalawigan ng Khon Kaen

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Khon Kaen

ขอนแก่น
Lalawigan
Mula kaliwa pakanan, taas pababa: Phra That Kham Kaen, Pambansang Liwasan ng Nam Phong, Prinsa ng Ubol Ratan, Phra Mahathat Kaen Nakhon, Dambana ng Haligi ng Lungsod ng Khon Kaen, Pamantasang Khon Kaen
Watawat ng Khon Kaen
Watawat		Opisyal na sagisag ng Khon Kaen
Sagisag
Mapa ng Taylandiya na nagpapakita ng lalawigan ng Khon Kaen
Mapa ng Taylandiya na nagpapakita ng lalawigan ng Khon Kaen
BansaTaylandiya
CapitalKhon Kaen
Pamahalaan
 • GovernorSomsak Jangtrakul
Lawak
 • Kabuuan10,659 km2 (4,115 milya kuwadrado)
Ranggo sa lawakIka-14
Populasyon
 (2019)[2]
 • Kabuuan1,802,872
 • RanggoIkaapat
 • Kapal169/km2 (440/milya kuwadrado)
 • Ranggo sa densidadIka-19
Human Achievement Index
 • HAI (2017)0.6090 "somewhat high"
Ranked 24th
Sona ng orasUTC+7 (ICT)
Postal code
40xxx
Calling code043
Kodigo ng ISO 3166TH-40
Plaka ng sasakyanขอนแก่น
Websaytkhonkaen.go.th

Ang Khon Kaen (Thai: ขอนแก่น, binibigkas [kʰɔ̌(ː)n kɛ̀n]) ay isa sa pitumpu't anim na lalawigan ng Taylandiya (changwat) na nasa gitnang hilagang-silangan ng Taylandiya. Ang mga karatig na lalawigan ay (mula sa hilaga, pakanan) Nong Bua Lamphu, Udon Thani, Kalasin, Maha Sarakham, Buriram, Nakhon Ratchasima, Chaiyaphum, Phetchabun, at Loei.

Kasaysayan

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang unang lungsod ng lugar ay itinatag noong 1783 nang manirahan doon si Rajakruluang na may 330 katao. Ginawa ni Haring Rama I si Rajakruluang na unang gobernador ng lugar nang magtatag ng mas mahigpit na koneksyon sa lugar ng Isan. Ang pangunahing lungsod ay inilipat ng anim na beses hanggang noong 1879 naabot nito ang kasalukuyang lokasyon nito sa Nuang Kaw. Si Khon Kaen ay nasa ilalim ng pamamahala ng Udon noong unang panahon ng Rattanakosin, c. 2450 BCE. Ang Integrated Opisthorchiasis Control Program, na kilala rin bilang Proyektong Lawa, isang internasyonal na kinikilalang programang pagkontrol sa liver fluke, ay may mga tanggapan nito sa Ban Phai at Ban Haet Districts sa timog ng lungsod ng Khon Kaen.

Noong 1789, kinuha ni Thao Pia Mueang Pan ang mga bata na may humigit-kumulang 330 pamilya na inilikas mula sa Ban Chee Lon upang malagay sa Ban Bueng Bon. Iniutos ni Haring Rama I na itaas ang katayuan ng Ban Bueng Bon upang maging lungsod ng "Khon Kaen" noong 1797.

Lahat ng imigrasyon

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Noong 1896, sa panahon ng paghahari ni Haring Rama V, binago ng pamahalaan ang pamamahala ng malalayong distrito. Sa pamamagitan ng pagbabago sa hilagang mga distrito ng Lao upang maging isang lungsod ng Lao Phuan, ang lungsod ng Khon Kaen ay nasa ilalim ng pamamahala ng lungsod ng Udon Thani o Monthon Udon kasama si Krom Luang Prajak Sipakhom bilang gobernador ng kondado. Ang sentro ng Udon Thani na si Krom Luang Prajak Silapakhom (gobernador ng lalawigan ng Udon Thani noong panahong iyon), ay inisip na ang opisinang pampolitika ng Khon Kaen na matatagpuan sa Ban Don Bom ay hindi maginhawa para sa gobyerno at iniutos na ilipat ang lungsod ng Khon Kaen na matatagpuan sa Ban Thum (Mueang Khon Kaen District sa kasalukuyan) noong huling bahagi ng 1896.

Noong 1899, inilipat ang Khon Kaen mula sa Ban Thum pabalik sa Ban Muang Kao tulad ng dati. Noong 1901, ang pamahalaan ay nangangailangan ng paggawa upang tumulong sa pagbuo ng isang hadlang sa baha upang bumuo ng isang kalsada sa paligid ng lumang lungsod na latian upang hawakan ang tubig para magamit sa tag-araw, dahil ang pond na ito ay isang mahalagang mapagkukunan ng tubig para sa mga tao ng Khon Kaen.

Noong 19 Mayo 1916, ang sistema ng kondado sa bayan ay inalis at ang salitang "lungsod" ay pinalitan ng "lalawigan". Mula noon, naging "Lalawigan ng Khon Kaen" ang Khon Kaen.

Heograpiya

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Sinasakop ng Khon Kaen ang bahagi ng Talampas ng Khorat. Ang Ilog Chi at Phong ay dumadaloy sa lalawigan. Ang kabuuang lugar ng kagubatan ay 1,222 square kilometre (472 mi kuw) o 11.5 porsyento ng pook panlalawigan.

Mga pagkakahating pampangasiwaan

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Pamahalaang panlalawigan

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Mapa ng 26 na distrito

Ang lalawigan ay nahahati sa 26 na distrito (amphoe). Ang mga distrito ay nahahati pa sa 198 subdistrito (tambon) at 2,139 na mga nayon (muban).

  1. Mueang Khon Kaen
  2. Ban Fang
  3. Phra Yuen
  4. Nong Ruea
  5. Chum Phae
  6. Si Chomphu
  7. Nam Phong
  8. Ubolratana
  9. Kranuan
  10. Ban Phai
  11. Pueai Noi
  12. Phon
  13. Waeng Yai
  14. Waeng Noi
  15. Nong Song Hong
  16. Phu Wiang
  17. Mancha Khiri
  18. Chonnabot
  19. Khao Suan Kwang
  20. Phu Pha Man
  21. Sam Sung
  22. Khok Pho Chai
  23. Nong Na Kham
  24. Ban Haet
  25. Non Sila
  26. Wiang Kao

Mga sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. ↑ "ตารางที่ 2 พี้นที่ป่าไม้ แยกรายจังหวัด พ.ศ.2562" [Table 2 Forest area Separate province year 2019]. Royal Forest Department (sa wikang Thai). 2019. Nakuha noong 6 Abril 2021, information, Forest statistics Year 2019, Thailand boundary from Department of Provincial Administration in 2013{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) CS1 maint: postscript (link)
  2. ↑ รายงานสถิติจำนวนประชากรและบ้านประจำปี พ.ส.2562 [Statistics, population and house statistics for the year 2019]. Registration Office Department of the Interior, Ministry of the Interior. stat.bora.dopa.go.th (sa wikang Thai). 31 Disyembre 2019. Inarkibo mula sa orihinal noong 14 Hunyo 2019. Nakuha noong 26 Pebrero 2020.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. ↑ Human achievement index 2017 by National Economic and Social Development Board (NESDB), pages 1-40, maps 1-9, retrieved 14 September 2019, ISBN 978-974-9769-33-1
[baguhin | baguhin ang wikitext]
Loei province Nong Bua Lamphu province Udon Thani province
Kalasin province
Phetchabun province North Maha Sarakham province
West   Khon Kaen province    East
South
Chaiyaphum province Nakhon Ratchasima province Buriram province
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lalawigan_ng_Khon_Kaen&oldid=2000952"