Biyelorusya

Рэспубліка Беларусь Республика Беларусь Republika ng Belarus
Watawat Sagisag
Salawikain: none
Awiting Pambansa:  Belaruso: Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь Salin: Pambansang Awit ng Republika ng Belarus Impormal na pangalan: Мы, беларусы Salin: Kaming mga Belaruso
Kabisera	Minsk
Wikang opisyal	Belaruso, Ruso
Pamahalaan	Presidential republic
• Pangulo	Alexander Lukashenko
• Punong Ministro	Roman Golovchenko
Kalayaan  mula sa Unyong Sobyet
• Dineklara	27 Hulyo 1990
• Tinatag	25 Agosto 1991
Lawak
• Kabuuan	207,600 km2 (80,200 mi kuw) (ika-85)
• Katubigan (%)	negligible (183 km²)
Populasyon
• Pagtataya sa 2014	9,469,200 (ika-81)
• Senso ng 2009	9,504,000
• Densidad	46/km2 (119.1/mi kuw) (ika-165)
KDP (PLP)	Pagtataya sa 2005
• Kabuuan	$79.13 bilyon (ika-64)
• Bawat kapita	$7,700 (ika-78)
TKP (2003)	0.786 mataas · ika-67
Salapi	rublo (BYN)
Sona ng oras	UTC+3 (FET)
Kodigong pantelepono	375
Kodigo sa ISO 3166	BY
Internet TLD	.by

Ang Belarus, opisyal na Republika ng Belarus (Biyeloruso: Рэспубліка Беларусь; Ruso: Республика Беларусь) ay isang bansa sa silangang Europa. Hinahanggan ito ng Poland sa kanluran, Lithuania sa hilagang-kanluran, Latvia sa hilaga, Rusya sa silangan, at ng Ukraine sa timog. Ang kabisera nito ay Minsk, ang iba pang mga malalaking lungsod nito ay Brest, Hrodna (Grodno), Homiel (Gomel), Mahilyow (Mogilev) at Vitsebsk (Vitebsk). Ang higit sa 40% ng 207,600 kilometro kwadrado ng lupain nito ay natatakpan ng kagubatan.

Bago ang ika-20 siglo, ang mga lupain ng makabagong-panahong Belarus ay nagpasalin-salin sa kamay ng iba't ibang bansa, kabilang na rito ang Prinsipalidad ng Polotsk, ang Grand Duchy ng Litwanya, ang Polonyo-Litwanong Komonwelt, at Imperyo ng Rusya. Nagdeklara ng kalayaan ang Belarus sa kasagsagan ng Himagsikang Bolshevik, at naging isa sa mga nagtatag sa Unyong Sobyet bilang Sosyalistang Republikang Sobyetikang ng Belorusya (BSSR). Napunta ang halos kalahati ng teritoryo nito sa Polonya pagkatapos ng Digmaang Polonyo-Sobyet. Ang kalakhang bahagi ng hangganan ng Belarus ay naitatag noong 1939 nang mapabalik rito ang ilan sa lupain ng Polonya pagkatapos na sakupin ito ng Unyong Sobyet. Lubhang nawasak ang mga lupain nito dahil sa Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Nawala ang 1/3 ng populasyon nito at ang kalahati ng mga likas-yaman nito. Noong 1945, isa ang Belarus sa mga bansang nagtatag ng Mga Nagkakaisang Bansa.

Noong Agosto 25, 1991, nagdeklara ng kalayaan ang Belarus. SI Alaksandr Łukašenka ang naging pangulo ng bansa simula noong 1994. Ipinagpatuloy niya ang ilang mga polisiya noong panahon ng Unyong Sobyet, pangunahin na ang pagmamayari ng estado sa malalaking bahagi ng ekonomiya. Ayon sa maraming bansa at organisasyon, ang mga eleksiyong isinagawa sa ilalim ni Alaksandr Łukašenka ay sinasabing dinaya, at ang oposisyon ay sinisiil. Noong 2000, ang Belarus at Rusya ay pumirma sa isang kasunduan para sa mas malawak na kooperasyon.

Mahigit sa 70% ng populasyon ng Belarus (9.49 milyon) ay nakatira sa mga lungsod. Mahigit 80% ng populasyon ay katutubong Belaruso. Mayroong dalawang opisyal na wika sa Belarus: Belaruso at Ruso.

Talaaklatan

• Snyder, Timothy. The Reconstruction of Nations: Poland, Ukraine, Lithuania, Belarus, 1569–1999.
• Zaprudnik, Jan. Historical Dictionary of Belarus.
• Zaprudnik, Jan. Belarus: At a Crossroads in History.
• Marples, David. Belarus: From Soviet Rule to Nuclear Catastrophe.
• Korosteleva, Elena, Colin W. Lawson, & Rosalind J. Marsh. Contemporary Belarus: Between Democracy and Dictatorship.

Mga kawing na panlabas

• The 21 Names of Belarus, tala ng mga maling pagbaybay ng pangalan ng bansa
• Prezident Respubliki Belaruś, opisyal na website ng pangulo
• Sovet Ministvor Respubliki Belaruś, opisyal na website ng pamahalaan ng Belarus (sa Ruso)
• A Belarus Miscellany
• Media in Belarus
• The Virtual Guide to Belarus
• E-Government in Belarus
• BELARUSinside, ang pangtingin sa Belarus mula sa loob ng bansa
• About Belarus

CIS

Ang lathalaing ito na tungkol sa Europa ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.