Myanmar

Republika ng Unyon ng Myanmar ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်‌ (Birmano) Pyidaunzu Thanmăda Myăma Nainngandaw
Watawat State seal
Awiting Pambansa: ကမ္ဘာမကျေ Kaba Ma Kyei "Hanggang sa Katapusan ng Mundo"
Kinaroroonan ng  Myanmar  (Pula) sa ASEAN  (puti)  —  [Gabay]
Kabisera	Naypyidaw
Pinakamalaking lungsod	Yangon (Rangoon)
Wikang opisyal	Birmano
Kinilalang wikang panrehiyon	Jingpho, Kayah, Karen, Chin, Mon, Rakhine, Shan
Mga opisyal na sulat	Sulat Birmano
Katawagan	Burmes/Myanmes
Pamahalaan	Unitary assembly-independent na republika sa ilalim ng military junta
• Gumaganap na Pangulo, Tagapangulo ng Konseho ng Pangangasiwa ng Estado at Pύnong Ministro	Min Aung Hlaing
• Pangalawang Tagapangulo ng Konseho ng Pangangasiwa ng Estado at Deputy Prime Minister	Soe Win
Formation
• Bagan	23 Disyembre 849
• Dinastiyang Toungoo	16 Oktubre 1510
• Dinastiyang Konbaung	29 Pebrero 1752
• Kolonisasyion ng Britanya	1 January 1886
• Independence	4 Enero 1948 (mula sa Nagkakaisang Kaharian)
• Kudeta ng 1962	2 Marso 1962
• Kudeta ng 1962	2 Marso 1962
• Kudeta ng 1988	8 Agosto 1988
• Kasalukuyang Konstitusyon	31 Enero 2011
• Kudeta ng 2021	1 Pebrero 2021
Lawak
• Kabuuan	676,579 km2 (261,229 mi kuw) (39th)
• Katubigan (%)	3.06
Populasyon
• Pagtataya sa 2022	55,770,232 (Ika-26)
• Senso ng 1983	33,234,000
• Densidad	76.0/km2 (196.8/mi kuw) (125th)
KDP (PLP)	Pagtataya sa 2024
• Kabuuan	$283.572 bilyon (64th)
• Bawat kapita	$5,200 (146th)
KDP (nominal)	Pagtataya sa 2024
• Kabuuan	$68.006 billion
• Bawat kapita	$1250
Gini (2017)	30.7 katamtaman · 106th
TKP (2022)	0.608 katamtaman · 144th
Salapi	kyat (K) ([[ISO 4217|MMK]])
Sona ng oras	UTC+6:30 (MST)
Gilid ng pagmamaneho	kanan
Kodigong pantelepono	95
Kodigo sa ISO 3166	MM
Internet TLD	.mm

Ang Myanmar, opisyal na Repulika ng Unyon ng Myanmar (internasyunal: Republic of the Union of Myanmar), na kinikilala din bilang Burma (opisyal na pangalan hangang 1989), ay isang bansa sa Timog-Silangang Asya nay may populasyon na 55 milyon. Ito ang pinakamalaking bansa sa Kalupaang Timog-Silangang Asya. Ito ay napapaligiran ng Tsina sa hilaga, Laos sa silangan, Taylandiya sa timog-silangan, Banglades sa kanluran, at Indiya sa hilaga-kanluran, kasama ang Dagat Andaman sa timog, at ang Look ng Bengal sa timog-kanluran (sa kabuuang mahigit sa 2,000 kilometrong baybaying-dagat). Ang kabisera ng Myanmar ay Naypyidaw at ang pinakamalaking lungsod ay Yangon (dating Rangoon)

Kasaysayan

Ang Burma ay naging tirahan ng iba’t-ibang lahi. Ang kapatagan ng ilog ng Irrawaddy at Salween ay panirahan ng mga dayuhang nagmula sa Tibet, Tsina, at Indiya. Ang naghalong lahi ng mga pangkat na ito ang naging ninuno ng mga kasalukuyang Birmano. Ang mga sinaunang kabihasnan sa rehiyon tulad ng mga Lungsod-Estado ng Pyu na nagsasalita ng Tibeto-Birman sa Itaas na Myanmar at mga kaharian ng Mon sa Ibabang Myanmar. Noong ika-9 na siglo, ang mga taong Bamar ay pumunta sa itaas na lambak ng Irrawaddy, at pagsunod ng pagtatag ng Kaharian ng Pagan noong 1044, ang wikang Birmano, kulturang Birmano at ang Budismong Theravada ay unti-unting naging dominante sa bansa. Pinaniniwalaang ang kahariang Pagan ang naglatag ng pundasyon ng kahariang Burma. Si Anawratha ang kinikilalang unang hari ng kahariang Pagan. Naging malugod ang pagtanggap ni Anawratha sa relihiyong Budismo. Kaya’t lumganap ang sining at panitikang Budismo sa lipunang Birmano. Nang namatay si Anawratha, ang mga sumunod na hari ng Burma ay sadyang naging mahina. Sa loob ng dalawang siglo ang imperyo ay naging pugad ng nag-aaway na kaharian kaya ang kaharian ng Pagan ay bumagsak sa kamay ng mga Mongol noong 1297 at maraming mga estado ang naitayo. Si Buyin Naung ang muling nakapagbalik ng pagkakaisa sa imperyo at itinatag niya ang kabisera ng Burma sa Pegu hanggang sa kanyang kamatayan noong 1581. noong ika-16 na siglo, ang Dinastiyang Konbaung ang namuno sa kasalukuyang Myanmar at sa Manipur at Assam. Ang Kompanyang Briton sa Silangang India ay kumuha ng kontrol sa administrasyon sa Myanmar pagkatapos ng 3 Digmaang Anglo-Burmes noong ika-19 na siglo na nagresulta sa Myanmar na maging kolonya ng Imperyong Britaniko. Pagkatapos ng okupasyon ng mga Hapon, ang Myanmar ay muling sinakop ng mga "Allies". Noong ika-4 ng Enero ng 1948, nagdeklara ng kasarinlan ang Myanmar na nasa ilalim ng Burma Independence Act ng 1947.

Mga teritoryong pampangasiwaan

Ang Myanmar ay nahahati sa 21 na administratibong dibisyon na binubuo ng 7 rehiyon, 7 estado, 1 teritoryo ng unyon, 1 dibisyon, At 5 sona na pinangangasiwaan ng sarili

Isang napipindot na mapa ng Myanmar na nagpapakita ng mga unang lebel na pagkakahating administratibo nito.

A clickable map of Burma/Myanmar exhibiting its first-level administrative divisions.

Watawat	Pangalan	Kabisera	Rehiyon	Pop. (2014)	Lawak (km2)
	Ayeyarwady Region	Pathein	Timog	6,184,829	35,031.8
	Bago Region	Bago	Timog, Gitna	4,867,373	39,402.3
	Estado ng Chin	Hakha	Hilaga, Kanluran	478,801	36,018.8
	Estado ng Kachin	Myitkyina	Hilaga	1,689,441	89,041.8
	Estado ng Kayah	Loikaw	Silangan	286,627	11,731.5
	Estado ng Kayin	Hpa-an	Timog, Silangan	1,574,079	30,383
	Rehiyon ng Magway	Magwe	Gitna	3,917,055	44,820.6
	Rehiyon ng Mandalay	Mandalay	Gitna	6,165,723	37,945.6
	Estado ng Mon	Mawlamyine	Timog	2,054,393	12,296.6
	Teritoryong Unyon ng Naypyidaw	Naypyidaw	Gitna	1,160,242	7,054
	Estado ng Rakhine	Sittwe	Kanluran	3,188,807	36,778.0
	Rehiyon ng Sagaing	Monywa	Hilaga, Kanluran	5,325,347	93,704.8
	Estado ng Shan	Taunggyi	Hilaga, Silangan	5,824,432	155,801.3
	Rehiyon ng Tanintharyi	Dawei	Timog	1,408,401	44,344.9
	Rehiyon ng Yangon	Yangon	Gitna	7,360,703	10,276.7

Flag	Name	Burmese	Capital	State	Population
	Danu Self-Administered Zone	ဓနုကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ	Pindaya	Shan State	161,835
	Kokang Self-Administered Zone	ကိုးကန့်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ	Laukkai	Shan State	123,733
	Naga Self-Administered Zone	နာဂကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ	Lahe	Sagaing Region	116,828
	Pa Laung Self-Administered Zone	ပလောင်းကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ	Namhsan	Shan State	110,805
	Pa'O Self-Administered Zone	ပအိုဝ့်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ	Hopong	Shan State	380,427
	Wa Self-Administered Division	ဝကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရတိုင်း	Hopang	Shan State	558,000

Panitikang Burmes

Sa kasaysayan, ang panitikan ng Burma (o Myanmar) ay naimpluwensiya ng mga kalinangang Indiyano at Thai, na makikita sa mga maraming gawa, katulad ng Ramayana. Ang wikang Burmes, na di tulad ng ibang wika sa Timog-silangang Asya (e.g. Thai, Khmer), ay hiniram ang mga salita mula sa Pāli imbis sa Sanskrit. Sa karagdagan, sinasalamin ng panitikang Burmes ang lokal na alamat at kalinangan.