Hapon: Pagkakaiba sa mga binago

baguhin ang mga link
Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Browse history interactively
← Nakaraang pagkakaibaSusunod na pagkakaiba →
Content deleted Content added
VisualWikitext
Pinapalitan ang pahina ng '{{Kandid-NA}} ::''pasas'
Hosiryuhosi (usapan | ambag)
159 edits
m Inalis ang binago ni 121.54.58.141, ibinalik sa huling bersyon ni 182.18.208.2
Linya 1: Linya 1:
{{Kandid-NA}}
{{Kandid-NA}}
::''Nakaturo dito ang Japan, para sa ibang gamit, tumungo sa [[Japan (paglilinaw)]].''
::''pasas
::''Para sa ibang gamit ng Hapon o Hapones, tingnan ang [[Hapon]].''

{{Infobox country
|native_name = 日本国<br />Nihon-koku/Nippon-koku<br />Hapon
|conventional_long_name = Japan <!-- Not "State of". See discussion. -->
|Kyujitai_name = 日本國
|image_flag = Flag of Japan.svg
|alt_flag = Centered red circle on a white rectangle.
|common_name = Japan
|linking_name = Japan
|image_coat = Imperial Seal of Japan.svg
|alt_coat = Golden circle subdivided by golden wedges with rounded outer edges and thin black outlines.
|symbol_type = Imperial Seal
|other_symbol_type = [[:en:Government Seal of Japan|Selyong Pampamahalaan ng Hapon]]
|other_symbol = [[File:Goshichi no kiri.svg|75x75px|Seal of the Office of the Prime Minister and the Government of Japan]]<br /> {{Nihongo|五七桐|''Go-Shichi no Kiri''}}
|image_map = Japan (orthographic projection).svg
|map_width = 220px
|national_anthem = <center>[[File:Kimi ga Yo instrumental.ogg]]</center>''[[Kimigayo]]''<br />({{Nihongo|君が代}})<br>(''Mapasaiyo nawa ang Isang Libong Maligayang Taon ng Paghahari'')
|official_languages = Wala<ref>{{cite web|url=http://houseikyoku.sangiin.go.jp/column/column068.htm|title=法制執務コラム集「法律と国語・日本語」|publisher=Legislative Bureau of the House of Councillors|accessdate=19 January 2009|language=Japanese}}</ref>
|languages_type = [[Pambansang wika]]
|languages = Japanese
|regional_languages = <small>[[:en:Aynu itak|Aynu itak]], [[:en:Ryukyuan languages|Wikang Ryukyuan]], [[:en:Eastern Japanese|Silangang Hapones]], [[:en:Western Japanese|Kanlurang Hapones]], at ilang iba pang [[:en:Japanese dialects|Diyalektong Hapones]]</small>
|demonym = Hapones
|ethnic_groups = 98.5%&nbsp;Hapones, 0.5%&nbsp;[[:en:Koreans in Japan|Koryano]], 0.4%&nbsp;[[:en:Chinese people in Japan|Tsino]], 0.6%&nbsp;iba pa<ref name="cia"/>
|capital = [[Tokyo]] (''de facto'')
|latd = 35
|latm = 41
|latNS = N
|longd = 139
|longm = 46
|longEW = E
|largest_city = capital
|government_type = [[:en:Unitary state|Unitaryong]] [[:en:parliamentary system|parlyamentaryong demokrasya]] at [[monarkiyang konstitusyonal]]
|leader_title1 = [[Emperador ng Hapon|Emperador]]
|leader_name1 = [[Akihito]]
|leader_title2 = [[:en:Prime Minister of Japan|Punong Ministro]]
|leader_name2 = [[Yoshihiko Noda]]
|legislature = [[Diet ng Hapon|Diet]]
|upper_house = [[Kapulungan ng mga Konseho]]
|lower_house = [[Kapulungan ng mga Kinatawan ng Hapon|Kapulungan ng mga Kinatawan]]
|area_footnote =<ref>{{cite web|title=Japan Statistical Yearbook 2010|publisher=Statistics Bureau|accessdate=15 January 2011|url=http://www.stat.go.jp/data/nenkan/pdf/yhyou01.pdf|page=17}}</ref>
|area_rank = 62nd|area_magnitude = 1 E11
|area_km2 = 377,944
|area_sq_mi = {{convert|377944|km2|sqmi|disp=output number only}}<!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|percent_water = 0.8
|population_estimate = 127,799,000<ref>{{cite web|url=http://www.mysinchew.com/node/72649?tid=37 |title=Official Japan Statistics Bureau estimate |publisher=Statistics Bureau |accessdate=1 October 2011}}</ref>
|population_estimate_year = 2011
|population_estimate_rank = Ikasampu
|population_census = 128,056,026<ref>{{cite web|url=http://www.e-stat.go.jp/SG1/estat/ListE.do?bid=000001029548&cycode=0|title=Preliminary Counts of the Population and Households |publisher=Statistics Bureau |accessdate=25 February 2011}}</ref>
|population_census_year = 2010
|population_density_km2 = 337.1
|population_densitymi2 = 873.1 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|population_density_rank = Ika-36
|GDP_PPP_year = 2011
|GDP_PPP = $4.440 trilyon<ref name=imf2>{{cite web |title=Japan|publisher=International Monetary Fund|accessdate=19 April 2012 |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=82&pr.y=17&sy=2009&ey=2012&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=158&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=}}</ref>
|GDP_PPP_rank = Ikaapat
|GDP_PPP_per_capita = $34,739<ref name=imf2/>
|GDP_PPP_per_capita_rank = Ika-25
|GDP_nominal = $5.869 trillion<ref name=imf2/>
|GDP_nominal_rank = Ikatlo
|GDP_nominal_year = 2011
|GDP_nominal_per_capita = $45,920<ref name=imf2/>
|GDP_nominal_per_capita_rank = Ika-18
|sovereignty_type = [[:en:History of Japan|Pagkakatatag]]
|established_event1 = [[:en:National Foundation Day|Pambansang Araw ng Pagkakatatag]]
|established_date1 = Pebrero 660&nbsp;BC<ref>According to legend, Japan was founded on this date by [[Emperor Jimmu]], the country's ,first emperor.</ref>
|established_event2 = [[Panunumbalik ng Panahong Meiji]]
|established_date2 = Nobyembre 29, 1890
|established_event3 = [[Saligang Batas ng Hapon|Kasalukuyang konstitusyon]]
|established_date3 = Mayo 3, 1947
|established_event4 = [[Tratado ng San Francisco|Tratado ng<br>San Francisco]]
|established_date4 = <br>Abril 28, 1952
|HDI_year = 2011
|HDI = {{increase}} 0.901<ref name="HDI">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2011_EN_Table1.pdf|title=Human Development Report 2011|year=2011|publisher=UN|accessdate=5 November 2011}}</ref>
|HDI_rank = Ika-12
|HDI_category = <span style="color:#090;">napakataas</span>
|Gini = 37.6 (2008)<ref>{{cite web|title=World Factbook: Gini Index|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2172.html|publisher=[[CIA]]|accessdate=11 May 2011}}</ref>
|currency = [[Japanese yen|'''Yen''']] ('''¥'''){{\}}{{transl|ja|''En''}} ({{lang|ja|円}}&nbsp;or&nbsp;{{lang|ja|圓}})
|currency_code = JPY
|country_code = JPN
|time_zone = [[:en:Japan Standard Time|JST]]
|utc_offset = +9
|time_zone_DST = hindi ginagamit
|utc_offset_DST = +9
|date_format = yyyy-mm-dd<br>yyyy年m月d日<br>[[:en:Japanese era name|Era]]&nbsp;yy年m月d日 ([[Common Era|CE]]−1988)
|drives_on = kaliwa
|cctld = [[.jp]]
|calling_code = [[:en:Telephone numbers in Japan|81]]
|ISO_3166–1_alpha2 = JP
|ISO_3166–1_alpha3 = JPN
|ISO_3166–1_numeric = 392
|sport_code = JPN
|vehicle_code = J
}}

Ang '''Hapon'''<ref name=JETE>{{cite-JETE|Hapon, mula sa ''Hapón'', Hapones, mula sa ''Haponés'', Haponesa}}</ref> {{IPAc-en|audio=En-us-Japan.ogg|h|ə|p|ɒ|ˈ|n}} ({{lang-ja|日本}} '''''Nihon''''' o '''''Nippon'''''; tinatawag na {{lang|ja|日本国}} {{audio|help=no|Ja-nippon_nihonkoku.ogg|'''''Nippon-koku'''''}} o '''''Nihon-koku''''' na may kahulugang ''Estado ng Hapon'') ay isang bansang matatagpuan sa [[Silangang Asya]]. Binubuo ang bansang Hapon ng mga pulo, na ang apat na pinakamalaki ay [[Honshū]], [[Kyūshū]], [[Shikoku (pulo)|Shikoku]], at [[Hokkaidō (pulo)|Hokkaidō]]. Isa sa mga pinakamayamang bansa ang Hapon na kilala sa mga produktong pang-transportasyon at [[elektroniks]]. Ang kapital nitong [[Tōkyō]] ay ang pinakamalaking [[kalungsuran]] sa buong mundo.

Ang '''Hapon''' ay binubuo ng 3,000 mga isla. Karamihan sa mga isla dito ay mabundok, at ang iba ay may mga bulkan, kabilang na ang pinakamataas na bahagi ng bansa, ang Bundok Fuji. Ang Hapon ay pang-sampu sa may pinakamalaking populasyon, na may 128 milyong katao. Ang Kalakhang Tokyo, kasama ang Tokyo at ang iba pang nakapalibot na prepektura, ay ang pinakamalaking metropolitanong lugar, na tinitirahan ng 30 milyong katao.

May mga pagsasaliksik na nagsasabi na may mga taong nanirahan na sa mga isla ng Hapon noong panahon pa ng paleolitiko. <ref>Pamantasan ng Pittsburgh,
[http://www.pitt.edu/~annj/courses/notes/jomon_genes.html Jomon Genes - Sa paggamit ng DNA, ang mga mananaliksik ay hinanap ang henetikong pinagmulan ng mga kasalukuyang Hapones] ni John Travis
</ref>

Ang bansang Hapon ay ang ikalawang pinamalaking ekonomiya sa buong mundo (ayon sa nominal GDP), at ang ikaanim sa pinakamalaking naangkaat at tagapag-angkat. Ito ay kasapi ng [[mga Nagkakaisang Bansa]], [[Pangkat ng Walo|G8]], at ng [[Kooperasyong Ekonomiko sa Asya-Pasipiko|APEC]].

== Kasaysayan ==
[[Talaksan:MiddleJomonVessel.JPG|thumb|left|150px|Sasakyang pandagat ng mga [[Jomon]] (3000 hanggang 2000 BC)]]
Ang pinakaunang tanda ng [[sibilisasyon]] ay nakita noong 10,000 BC sa kulturang [[Jomon]], ito ay isang uri ng kulturang mangangaso, sila ay gumagamit ng mga kagamitang bato at buto upang gumawa ng mga paso na may kakaibang mga disenyo. Ang ilang halimbawa ng mga lumang natitirang mga paso sa daigdig ay matatagpuan sa Hapon.

Noong mga 300 BC, isang uri ng mga bagong tao, marahil ay galing sa kontinenteng Asya, ang mga [[Yayoi]]. Sila ang nagmarka ng mga bagong kasanayan tulad ng pagtatanim ng [[bigas]], mga sinaunang uri ng [[pananahi]], pagpapaamo sa mga [[kabayo]] at [[baka]], at paggamit ng mga [[bakal]] at [[tanso]] bilang kagamitan. Ang kanilang kultura ay humalo sa unang kultura ng Jomon.

Ang pinakaunang naisulat na kasaysayan patungkol sa Hapon, ay ang [[Kojiki]] (''Talaan ng mga Sinaunang mga Bagay, 712''), at ang [[Nihon shoki]], na naglalaman ng mga alamat tungkol sa mga pinagmulan ng mga Hapones at kung paano nabuo ang pundasyon ng estado hanggang sa isang mitolohiyang Hari Jimmu Tenno noong 660 BBC. Sinasabi na siya daw ay nagmula sa diyosa ng araw ng mga shinto na si [[Amaterasu]]. Sa mga Hapones, ang ang kanilang mga naging diyos ay mababait, matatalino at marangal. Isa pang alamat ang nagsasabi tungkol kay [[Emperatris Jingū]], na sinasabing sumakop sa [[Korea]].

=== Panahong Klasikal ===

Ang [[Panahong Yamato]], mula sa ika-6 siglo hanggang ika-9 siglo, ay nakitaan ng pagbuo ng isang dominanteng pulitika na nakasentro sa kapatagang Yamato sa katimugang bahagi ng pangunahing pulo ng Hapon ng Honshu. Sinasabi nila na ang kanilang mga ninuno ay ang mga diyos ng araw at natamo ang kaisahang pulitikal,mga nasa kalagitnaan ng ika-apat na siglo.

Ang [[Kaharian ng Baekje]] ang nagpakilala ng [[Budhismo]] sa Hapon, at ito ay tinataguyod ng mga namumunong uring Hapon. Binigyan ng suportang militar ng mga Hapon ang Keekje. Si [[Prinsipe Shōtoku]] ay nagsikap sa pagpapalaganap ng Hinduismo at kulturang Pilipino sa Hapon. Siya ang nagdala ng kapayaan sa Hapon sa pamamagitan ng proklamasyong ng 17 artikulong konstitusyon na base sa teoryang pulitikal ng mga [[Intsik]] sa sentralisadong pamahalaang sentral. Ito ang gumawa ng scandal para maging dominante ang [[pilosopiyang]] [[Confucius]] sa Hapon hanggang ika-19 na siglo. Kasama rin dito ang ang pagtanggap nila ng panulat ng mga Tsino.

Pinag-igi naman ang reporma ng [[Taika]] ng [[645]], kung saan ang lahat ng lupain ay kinukuha ng hari at ang pagsisimula ng mas pinagbuting pagbubuwis. Ang panahong ito ay nakitaan din ng unang paggamit sa salitang ''Mihon''(日本) bilang pangalan ng pabuo ng estado.

Ang panahong Nara noong ika-9 siglo ay nagmarka ng unang pagdating ng mas matibay na estadong Hapon, na nakasentro sa palibot ng korteng imperyal ng lungsod ng [[Heijō-kyō]]. Ang korteng imperyal ay inilipat sa [[Nagaoka-kyō]], at pagkatapos ay sa Hindut-kyō (ngayon ay [[Kyoto]]).

Sa panahong ito, ang mga hari ay namumuno kasama ang mga maimpluwensyang pamilya. Maraming mga hari ang nakapag-asawa ng mga [[Fujiwara]]. Pinatunayan ng mga naging anak ng Tujiwala na sila ay magagaling na pinuno at ginamit nila ang kapit ng pamilya upang maging dominante sa pamahalaan.

Noong panahon ng [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]] ang [[Pamahalaang Militar ng Hapon]] ang nangasiwa sa bansa.

== Pamahalaan at pulitika ==
{{main|Pamahalaan ng Hapon|Pulitika sa Hapon}}
[[Talaksan:Emperor Akihito and empress Michiko of japan.jpg|thumb|upright|Si [[Emperador Akihito|Hari Akihito]] at [[Emperatris Michiko|Reyna Michiko]]]]

Ang Hapon ay isang [[monarkiyang konstitusyonal]], kung saan ang kapangyarihan ng [[Emperador ng Hapon|Emperador]] ay kakaunti o limitado lamang. Siya ay itinakda ng [[Saligang Batas ng Hapon|saligang batas]] bilang "simbolo ng estado at ng pagkakaisa ng pamayanan". Pangunahing hawak ng [[Punong Ministro ng Hapon]] at ng mga halal na kasapi ng [[Diet ng Hapon|Diet]] ang kapangyarihan sa pamamahala, samantalang nasa mga Hapones ang karapatan sa soberenya.<ref name="Constitution">{{cite web |url=http://www.sangiin.go.jp/eng/law/index.htm |title=The Constitution of Japan |publisher=House of Councillors of the National Diet of Japan |date=1946-11-03 |accessdate=2007-03-10}}</ref>

Ang hari ang gumaganap na [[pinuno ng estado]] sa mga okasyong diplomatiko. Si Akihito ang kasalukuyang hari ng Hapon. Si Prinsipe Naruhito ang susunod sa linya sa trono.

Ang lehislatibong sangay ng pamahalaan ng Hapon ay ang [[Diet ng Hapon|Pambansang Diet]], isang [[parliyamento]]ng bikameral. Ang Diet ay binubuo ng isang [[Kapulungan ng mga Kinatawan ng Hapon|Kapulungan ng mga Kinatawan]], na may 480 na puwesto, hinahalal bawat apat na taon o kung ito ay buwagin at ng [[Kapulungan ng mga Konseho]] na may 242 puwesto at hinahal bawat anim na taon. Ang pangkalahatang karapatang bumoto ay itinakda sa 20 taong gulang.<ref name="ciawfbjapan">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ja.html |title=World Factbook; Japan |publisher=[[CIA]] |date=2007-03-15 | accessdate=2007-03-27}}</ref> Noong 2009, nakuha ng [[sosyal liberalismo|sosyal liberal]] na [[Partido Demokratiko ng Hapon]] ang kapangyarihan pagkatapos ng 54 na taong pamamahala ng mga [[liberal konserbatismo|liberal konserbatibong]] [[Partido Liberal Demokratiko ng Hapon|Partido Liberal Demokratiko]].

Ang punong Ministro ng Hapon ang [[pinuno ng pamahalaan]]. Ang posisyon ay tinatalaga ng [[Emperador ng Hapon|Hari ng Hapon]] pagkatapos hirangin ng [[Diet ng Hapon|Diet]] mula sa mga kasapi nito at dapat makuha ang pagtitiwala ng [[Kapulungan ng mga Kinatawan ng Hapon|Kapulungan ng mga Kinatawan]] upang manatili sa puwesto. Ang Punong Ministro din ang pinuno ng [[Gabinete ng Hapon|Gabinete]] at nagtatalaga at nag-aalis ng mga [[Ministro ng Estado]], at ang karamihan nito ay dapat kasapi ng Diet.

== Ugnayang panlabas at sandatahan ==

[[Talaksan:SM3 from JDS Kongo.jpg|thumb|upright|Ang [[JDS Kongō (DDG-173)|JDS ''Kongō'' (DDG-173)]] sa paglulunsad ng [[Standard Missile 3]] [[anti-ballistic missile]].]]
<!--{{Main|Foreign relations of Japan|Japan Self-Defense Forces|Ministry of Defense (Japan)}}-->

Pinapanatili ng Hapon ang malapit na ugnayang pang-ekonomiya at pansandatahan sa kanyang pangunahing kaalyado, ang [[Estados Unidos]], na ang [[Ugnayang Hapon-Estados Unidos|Alyansang katiwasayan ng Estados Unidos-Hapon]] ang nagsisilbing haligi ng kanilang [[patakarang panlabas]].<ref>{{cite web |url=http://www.realclearpolitics.com/articles/2007/03/japan_is_back_why_tokyos_new_a.html |title=Japan Is Back: Why Tokyo's New Assertiveness Is Good for Washington| author=Michael Green |publisher=Real Clear Politics | accessdate=2007-03-28}}</ref> Isang bansang kasapi ng [[Mga Nagkakaisang Bansa]] simula pa noong 1956, at nanilbihang bilang isang hindi-permanenteng kasapi ng [[Kapulungang Panseguridad ng Mga Bansang Nagkakaisa|Kapulungang Panseguridad]] na may kabuuang labing siyam na taon, na ang pinakahuli ay noong 2009 at 2010. Isa rin ito sa mga kasapi ng [[Pangkat ng Apat]] na naglalayong makakuha ng permanenteng pagkakasapi sa Kapulungang Panseguridad.<ref>{{cite web |url=http://www.centralchronicle.com/20070111/1101194.htm |archiveurl=http://web.archive.org/web/20070221044357/http://www.centralchronicle.com/20070111/1101194.htm |archivedate=2007-02-21 |title=UK backs Japan for UNSC bid |publisher=Cenral Chronicle | accessdate=2007-03-28}}</ref>

Bilang kasapi ng [[G8]], [[Kooperasyong Pang-ekonomiko sa Asya-Pasipiko|APEC]], [[Samahan ng mga Bansa sa Timog-Silangang Asya|ASEAN Plus Three]], at bilang kalahok ng [[East Asia Summit]], Ang Hapon ay aktibong nakikilahok sa mga pandaigdigang kapakanan at sa pagpapabuti ng mga diplomatikong relasyon sa mga mahahalagang bansa buong mundo. Lumagda ang Hapon nang isang kasunduang panseguridad sa [[Australia]] noong Marso 2007<ref>[http://www.mofa.go.jp/region/asia-paci/australia/joint0703.html Japan-Australia Joint Declaration on Security Cooperation]</ref> at sa [[Indiya]] noong Oktubre 2008.<ref>[http://www.mofa.go.jp/region/asia-paci/india/pmv0810/joint_d.html Joint Declaration on Security Cooperation between Japan and India]</ref> Ang Hapon din ang ikatlong pinakamalaking tagapagbigay ng tulong pagpapaunlad pagkatapos ng [[Estados Unidos]] at [[Nagkakaisang Kaharian]], na nagbigay ng EU$8.86 bilyon noong 2004.<ref>{{PDFlink|[http://www.oecd.org/dataoecd/40/3/35389786.pdf Table: Net Official Development Assistance In 2004 (PDF).]|32.9&nbsp;KB}} Organisation for Economic Co-operation and Development (2005-04-11). Retrieved on 2006-12-28.</ref>

[[Talaksan:Helicopter carrier Hyūga (16DDH).jpg|thumb|left|[[Hyuga class destroyer|Ang JDS ''Hyuga'']], isa sa dalawang [[helicopter carrier]] ng [[Pansariling Manananggol na Hukbong Pandagat ng Hapon]].]]

Ang Hapon ay kasama rin sa ilang mga alitang teritoryal sa mga kalapit bansa nito: sa [[Rusya]] dahil sa mga Pulo ng Timog Kuril, sa [[Timog Korea]] dahil sa [[mga batong Liancourt]], at sa [[Republikang Popular ng Tsina]] at [[Republika ng Tsina|Taiwan]] dahil sa [[Mga pulo ng Senkaku]]

== Pagkakahating Administratibo ==
{{main|Prepektura ng Hapon}}

Binubuo ang Hapon ng [[Prepektura ng Hapon|apatnapu't pitong mga prepektura]], na pinamamahalaan ng isang gubernador na tagapagbatas at administratibong burokrasya. Ang bawat ay nahahati pa sa mga lungsod, bayan at mga nayon.


{{Japan Regions and Prefectures Labelled Map}}

== Heograpiya ==
{{main|Heograpiya ng Hapon}}
[[Talaksan:Mountfujijapan.jpg|thumb|Ang [[Bundok Fuji]] at ang mga punong [[seresang namumulaklak]] at ang [[Shinkansen]] ay ang mga imahen ng Hapon]]
[[Talaksan:Satellite View of Japan 1999.jpg|Hapon mula sa kalawakan|thumb]]

Ang Hapon ay isang bansang may mahigit sa tatlong libong mga pulo na matatagpuan sa baybayin ng [[Karagatan ng Pasipiko|Pasipiko]]. Ang panguning mga pulo nito, mula timog hanggang timog, ay ang [[Hokkaidō]], [[Honshū]] (ang pangunahing pulo), [[Shikoku]] at [[Kyūshū]]. Ang [[Kapuluan ng Ryukyu]], kasama ang [[Pulo ng Okinawa|Okinawa]], ay tanikala ng mga pulo sa timog ng Kyushū. Sa kabuuan tinatawag silang [[Kapuluang Hapones]].

Nasa 70% hanggang 80% ng bansa ay kagubatan, mabundok,<ref>{{cite encyclopedia |url=http://encarta.msn.com/encyclopedia_761566679/Japan.html |title="Japan" |publisher=Microsoft Encarta Online Encyclopedia |year=2006 |accessdate=2006-12-28|archiveurl=http://www.webcitation.org/5kwrn50XS|archivedate=2009-10-31|deadurl=yes}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.worldinfozone.com/country.php?country=Japan |title=Japan Information—Page 1 |publisher=WorldInfoZone.com |accessdate=2006-12-28}}</ref> at hindi angkop sa pagsasaka, industriya, o paninirahan. Ito ay dahil sa pangkahalatang katarikan ng lupa, klima at ang banta ng pagguho ng lupa dahil sa lindol, malambot na lupa at malalakas na ulan. Ito ay nagdulot ng napakataas na densidad ng populasyon sa mga sonang maaaring tirahan na pangunahing matatagpuan sa mga baybayin lokasyon. Isa ang Hapon sa mga bansang may pinakamataas ang densidad ng populasyon sa buong mundo.<ref>{{cite web |url=http://esa.un.org/unpp/ |title=World Population Prospects |publisher=UN Department of Economic and Social Affairs |accessdate=2007-03-27}}</ref>

Ang lokasyon nito sa [[Pacific Ring of Fire]], sa sugpungan ng tatlong platong tektoniko, ang nagbibigay sa Hapon ng madalas na mahihinang pagyanig at okasyunal na aktibidad ng mga bulkan. Ang mga malalakas ng [[lindol]], na kadalasang nagdudulot ng [[tsunami]], ay nagaganap ng ilang ulit bawat isang dantaon.<ref>{{cite web |url=http://volcano.und.edu/vwdocs/volc_images/north_asia/japan_tec.html |archiveurl=http://web.archive.org/web/20070204064754/http://volcano.und.edu/vwdocs/volc_images/north_asia/japan_tec.html |archivedate=2007-02-04 |title=Tectonics and Volcanoes of Japan |publisher=Oregon State University |accessdate=2007-03-27}}</ref>
[[Talaksan:Shirane-sanzan.jpg|thumb|Shiranesanzan (mula kaliwa pakanan: Bundok Nōtori, Bundok Aino, Bundok Kita), tanaw mula [[Bundok Kenashi (Yamanashi, Shizuoka)|Bundok Kenashi]] sa [[Prepektura ng Shizuoka]].]]

=== Klima ===
{{main|Klima ng Hapon}}

Ang klima ng Hapon ay pangkalahatang katamtaman, subalit labis na nag-iiba mula hilaga patimog.<ref name="climate">{{cite web |url=http://www.jnto.go.jp/eng/arrange/essential/climate.html |title=Essential Info: Climate |publisher=[[JNTO]] |accessdate=2007-04-01}}</ref> Ang katangiang heograpikal ng Hapon ay nahahati sa anim na pangunahing sonang pangklima:

* [[Hokkaidō]]: Ang pinakahilagang sona na may katamtamang klima na may mahaba, malamig na taglamig at malamig na tag-araw. Hindi madalas ang pag-ulan, subalit ang mga pulo ay kadalasang nakakabuo ng malalalim na niyebe tuwing tag-lamig.
* [[Dagat ng Hapon]]: Sa kanlurang bahagi ng Honshū, ang hanging hilagang kanluran tuwing taglamig ay nagbibigay ng maraming niyebe. Tuwing tag-init,a ng rehiyon ay mas malamig kaysa sa bahaging Pasipiko, subalit paminsan minsan ay nakakaranas ng mainit na temperatura, dahil sa hindi pangkaraniwang [[hanging foehn]]
* [[Gitnang Kabundukan (Hapon)|Gitnang Kabundukan]]: May tipikal na klimang panloob, na may malaking pagkakaiba sa temperatura sa pagitan ng tag-init at tag-araw, at sa pagitan ng araw at gabi. Ang pag-ulan ay hindi madalas.
* [[Panloob na Dagat|Panloob na Dagat ng Seto]]: Ang kabundukan ng [[Rehiyong Chūgoku|Chūgoku]] at ang rehiyong [[Shikoku]] ay humaharang sa pana=panahong pagbabago ng hangin, at nagbibigay ng mahinahon na klima sa kabuuan ng taon.

* [[Karagatang Pasipiko]]: ang silangang baybayin ay nakakaranas ng malamig na tag-lamig na may kakaunting niyebe, at mainit, maalinsangang tag-init dahil sa timog-silangang hangin.
* [[Kapuluan ng Ryukyu]]: Ang kapuluan ng Ryuku ay may klimang subtropikal na may mabanas na tag-lamig at mainit na tag-init. Madalas ang pag-ulan, lalo na tuwing panahon ng tag-ulan. Ang mga [[bagyo]] ay madalas.[[Talaksan:1974 Japan Sakurajima.jpg|thumb|200px|Ang pagsabog ng [[Sakurajima]] noong 1974. Ang Hapon ay may 108 aktibong bulkan.]]

== Demograpiya ==

{{main|Demograpiya ng Hapon|Mga Hapones}}
[[Talaksan:Shibuya night.jpg|thumb|Isang tanaw ng [[Shibuya, Tokyo|tawiran sa Shibuya]], isang halimbawa ng mataong kalsada sa Tokyo.]]
[[Talaksan:Skyscrapers of Shinjuku 2009 January.jpg|thumb|right| Ang [[Greater Tokyo Area]] ay ang pinakamataong pook metropolitan sa buong mundo na may 35 milyon katao.]]

Ang populasyon ng Hapon ay tinatayang nasa 127.3 milyon.<ref name="ciapeople">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ja.html#People |title=World Factbook; Japan—People |publisher=[[CIA]] |month=June | year=2008|accessdate=2008-05-18}}</ref> Ang lipunang Hapones ay magkakatulad sa pananalita at kultura na may maliit na bilang ng mga banyagang manggagawa.<ref>"[http://search.japantimes.co.jp/cgi-bin/fl20070327zg.html 'Multicultural Japan' remains a pipe dream]". Japan Times. March 27, 2007.</ref> Ang mga [[Korea|Zainichi Koreano]],<ref>"[http://www.nytimes.com/2005/04/01/news/01iht-nurse.html Japan-born Koreans live in limbo]". The New York Times. April 2, 2005.</ref> [[Tsina|Tsinong Zainichi]], [[Pilipinas|Pilipino]] mga [[Brasilyanong Hapones]],<ref>"[http://www.nytimes.com/2008/11/02/world/asia/02japan.html An Enclave of Brazilians Is Testing Insular Japan]". The New York Times. November 1, 2008.</ref> [[Perubyanong Hapones]] ay ang ilan lamang sa mga maliliit na minorya sa Hapon.<ref>[http://www.atimes.com/japan-econ/AJ16Dh01.html 'Home' is where the heartbreak is for Japanese-Peruvians]. Asia Times. October 16, 1999.</ref> Noong 2003, mayroong tinatayang 136,000 kanluraning taga-ibang bansa ang nasa Hapon.<ref>[http://web.archive.org/web/20050824195238/http://www.stat.go.jp/data/nenkan/pdf/y0213014.pdf Registered Foreigners in Japan by Nationality]. Stat.go.jp.</ref> Ang pinakanangingibabaw na katutubong [[pangkat etniko]] ay ang mga [[Taong Yamato]]; ang pangunahing pangkat minorya ay kinabibilangan ng katutubong mga [[Ainu]]<ref>{{cite news |first= Philippa |last= Fogarty|title= Recognition at last for Japan's Ainu|url= http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/7437244.stm|work= [[BBC News]]|publisher= BBC|date= 2008-06-06|accessdate=2008-06-07 }}</ref> at mga [[Ryukyuano]], pati rin ang pangkat minoryang panlipunan gaya ng mga ''[[burakumin]]''.<ref>[http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,910511,00.html The Invisible Race]. Time. January 8, 1973.</ref>

Ang Hapon ay is sa mga bansang may mataas na antas ng inaasahang haba ng buhay sa buong daigdig, sa gulang na 81.25 na taon noong 2006.<ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2102rank.html |title=The World Factbook: Rank order—Life expectancy at birth |publisher=[[CIA]] |date=2006-12-19 |accessdate=2006-12-28}}</ref> Ang populasyong Hapones ay mabilis na tumatanda, epekto ng ''baby boom'' pagkatapos ng ikalawang digmaang pandaigdig na sinundan ng pagbaba ng ipinapanganak noong huling bahagi ng ika-20 dantaon. Noong 2004, nasa 19.5% ng populasyon ang may gulang na higit sa 65.<ref name="handbook">{{cite web |url=http://www.stat.go.jp/English/data/handbook/c02cont.htm |title=Statistical Handbook of Japan: Chapter 2—Population |publisher=Japan Ministry of Internal Affairs and Communications |accessdate=2006-12-28}}</ref>

Ang pagbabago sa estrukturang demograpiko ay nagdulot ng ilang mga isyung panlipunan, lalo na ang posibleng pagbaba ng populasyon ng mga manggagawa at ang pagtaas ng gastos ng mga benepisyong panlipunang paseguruhan gaya ng pampublikong planong pensyon. Maraming mga kabataang Hapones ang tumataas ang pagnanais na hindi mag-asawa o magkapamilya pagtumanda.<ref name="Ogawa"/> Ang populasyon ng Hapon ay inaaasahang bababa sa 100 milyon pagdating ng 2050 at aabot sa 64 milyon pagdating ng 2100.<ref name="handbook"/> Ang mga Demograpo at ang taga-plano sa pamahalaan ng Hapon ay kasalukuyang nasa mainit na debate kung paano masusulusyunan ang suliranin.<ref name="Ogawa">Ogawa, Naohiro.[http://www.mofa.go.jp/j_info/japan/socsec/ogawa.html "Demographic Trends and Their Implications for Japan's Future"] The Ministry of Foreign Affairs of Japan. Transcript of speech delivered on (7 March 1997). Retrieved on 14 May 2006.</ref> Ang [[Imigrasyon]] at pagkakaroon ng insentibo sa mga bagong panganak ay minsang iminungkahing solusyon upang makapagbigay ng mga batang manggagawa upang matugunan ang tumatandang populasyon ng bansa.<ref>{{cite web |url=http://jipi.gr.jp/english/message.html |archiveurl=http://web.archive.org/web/20070929222250/http://jipi.gr.jp/english/message.html |archivedate=2007-09-29 |title=Japan Immigration Policy Institute: Director's message| author= Hidenori Sakanaka| publisher=Japan Immigration Policy Institute |date=2005-10-05 |accessdate=2007-01-05}}</ref><ref>French, Howard.[http://www.nytimes.com/2003/07/24/international/asia/24JAPA.html?ei=5007&en=53c7315175389e69&ex=1374379200&partner=USERLAND&pagewanted=all&position= "Insular Japan Needs, but Resists, Immigration".] "[[The New York Times]]" (2003-07-24). Retrieved on 2007-02-21.</ref>

Nagdurusa ang bansang Hapon sa mataas na antas ng pagpapakamatay.<ref name="NYT">{{cite news|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9F00E1DB173FF936A25754C0A96F958260&sec=health&spon=&scp=29&sq=suicide%20japan&st=cse|title=In Japan, Mired in Recession, Suicides Soar|last=Strom|first=Stephanie|date=15 July 1999|work=Health|publisher=The New York Times|accessdate=2008-09-20}}</ref><ref name=Times>{{cite news|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/asia/article4170649.ece|title=Japan gripped by suicide epidemic|last=Lewis|first=Leo|date=19 June 2008|publisher=[[The Times (London)]]|accessdate=2008-09-20}}</ref> Noong 2009, ang bilang ng nagpapakamatay ay lumagpas sa 30,000 sa ika-12 sunod sunod na taon.<ref>{{cite news | last = | first = | title = Suicides in Japan top 30,000 for 12th straight year, may surpass 2008 numbers | newspaper = The Mainichi Daily News | date = Dec. 26, 2009| url = http://mdn.mainichi.jp/mdnnews/news/20091226p2a00m0na008000c.html}}{{dead link|date=March 2010}}</ref> Ang pagpapakamatay ay pangunahing sanhi ng kamatayan sa mga taong nasa gulang na 30.<ref name="ozawa-desilva">{{Citation| last = Ozawa-de Silva| first = Chikako
| title = Too Lonely to Die Alone: Internet Suicide Pacts and Existential Suffering in Japan| journal = Cult Med Psychiatry | volume = 32 | issue = 4 | pages = 516–551 | month = December | year = 2008 | doi = 10.1007/s11013-008-9108-0 }} p. 519</ref>

=== Relihiyon sa Hapon ===
{{main|Relihiyon sa Hapon}}
[[Talaksan:Itsukushima torii distance.jpg|thumb|[[Dambanang Itsukushima]]]]

Ang pinakamataas na tantiya ng bilang ng Budhismo at Shintoismo sa Hapon ay nasa 84-96%, na kumakatawan sa malaking bilang ng mga naniniwala sa sinkretismo ng parehong relihiyon.<ref name="ciawfbjapan"/><ref>{{cite web
|url=http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2006/71342.htm |title=International Religious Freedom Report 2006 |author=Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor |publisher=U.S. Department of State |date=2006-09-15 |accessdate=2007-12-04}}</ref> Subalit, ang mga tantiyang ito ay nakabatay sa mga taong may kaugnayan sa mga templo, hindi sa mga bilang ng taong talagang nananalig sa relihiyon.<ref name=Kisala>{{cite book
| last = Kisala | first = Robert | editor= Robert Wargo| title = The Logic Of Nothingness: A Study of Nishida Kitarō | publisher = University of Hawaii Press| year = 2005| pages = 3–4 | isbn = 0824822846}}</ref> Ipinahiwatig ni Dalubhasa Robert Kisala ([[Pamantasan ng Nanzan]]) na 30 bahagdan lang ng populasyon ang nagsasabi na sila ay kasapi ng isang relihiyon.<ref name=Kisala/>

[[Talaksan:Japanese buddhist monk by Arashiyama cut.jpg|left|thumb|130px|Isang mongheng [[Sōtō]] sa [[Arashiyama]], [[Kyoto]]]]

Ang [[Taoismo]], [[Confucianismo]] at [[Budhismo]] na nagmula sa Tsina ay nakaimpluwensya din sa paniniwala at kaugalian ng mga Hapones. Ang relihiyon sa Hapon ay likas na [[Sinkretismo|naghahalo]], at ito ay nagdudulot ng iba't ibang uri ng nakasanayan, gaya ng ang mga magulang at anak nito na nagdiriwang ng mga ritwal na [[shinto]], mga mag-aaral na nagdarasal bago kumuha ng pagsususulit, mga mag-asawang ikinakasal sa isang [[Kristiyanismo|Kristiyanong]] simbahan at ang paglilibing na ginaganap sa isang templong [[Budhismo]]. May minoridad (2,595,397, o 2.04%) ang nagpahayag na sila ay mga Kristiyano.<ref>[http://www.bunka.go.jp/english/pdf/chapter_10.pdf Religious Juridical Persons and Administration of Religious Affairs, [[Agency for Cultural Affairs] Retrieved August 25, 2008]</ref> Dagdag pa dito, simula noong kalagitnaan ng ika-19 dantaon, may mga bilang ng sektang (''[[Shinshūkyō]]'') ang sumulpot sa Hapon, gaya ng [[Tenrikyo]] at [[Aum Shinrikyo]] (o Aleph).

== Mga sanggunian ==
{{reflist}}

==Mga kawing panlabas==
{{Sister project links|Japan|b=no|s=no|q=no}}
; Pamahalaan
* [http://www.kantei.go.jp/foreign/index-e.html Kantei.go.jp], opisyal na sayt ng [[Prime Minister of Japan|punong ministro]] at ang gabinete
* [http://www.kunaicho.go.jp/eindex.html Kunaicho.go.jp], opisyal na sayt ng [[Imperial House of Japan]]
* [http://www.ndl.go.jp/en/index.html National Diet Library]
* [http://www.gov-online.go.jp/eng/index.html Public Relations Office]

; Tagapaghatid ng balita
* [http://www.asahi.com/english/index.html Asahi Shimbun]
* [http://english.kyodonews.jp/ Kyodo News]
* [http://www3.nhk.or.jp/nhkworld/index.html NHK Online]
* [http://www.japantimes.co.jp/ Japan Times]
* [http://www.yomiuri.co.jp/dy/ Yomiuri Shimbun (English)]

; Turismo
* [http://www.jnto.go.jp/eng/ Japan National Tourist Organization]
* {{Wikitravel}}

; Pangkalahatang impormasyon
* [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/japan.htm Japan] from ''UCB Libraries GovPubs''
* {{dmoz|Regional/Asia/Japan}}
* [http://www.eia.gov/countries/country-data.cfm?fips=JA Energy Profile for Japan] from the US [[Energy Information Administration]]
* {{gutenberg author | id=Japan | name=Government of Japan}} containing the 1889 and 1946 Constitutions
* [http://www.life.com/gallery/44241 Japan: Land of the Rising Sun] – slideshow by ''[[Life magazine]]''
* [http://www.ifs.du.edu/ifs/frm_CountryProfile.aspx?Country=JP Key Development Forecasts for the Japan] from [[International Futures]]
* {{osmrelation-inline|382313}}

{{Navboxes
|title= [[File:Nuvola apps kpdf2.png|25px|link= |alt= ]] Mga paksang may kinalaman sa Hapon
|list =
{{Mga rehiyon at dibisyon administratiba ng Hapon}}
{{Mga prepektura ng bansang Hapon}}
{{East Asia}}
{{Pangkat8}}
}}

[[Kategorya:Hapon| ]]
[[Kategorya:Mga bansa sa Silangang Asya]]
[[Kategorya:Mga monarkiya]]

{{Link FA|af}}
{{Link FA|ca}}
{{Link FA|en}}
{{Link FA|ko}}
{{Link FA|pt}}
{{Link FA|th}}
{{Link FA|tt}}
{{Link FA|vi}}
{{Link GA|es}}
{{Link GA|fi}}
{{Link GA|lt}}
{{Link GA|no}}

[[ab:Иапониа]]
[[ace:Jeupun]]
[[af:Japan]]
[[als:Japan]]
[[am:ጃፓን]]
[[an:Chapón]]
[[ang:Iapan]]
[[ar:اليابان]]
[[arc:ܝܦܢ]]
[[arz:اليابان]]
[[ast:Xapón]]
[[ay:Nihun]]
[[az:Yaponiya]]
[[ba:Япония]]
[[bar:Japan]]
[[bat-smg:Japuonėjė]]
[[bcl:Hapon]]
[[be:Японія]]
[[be-x-old:Японія]]
[[bg:Япония]]
[[bjn:Japang]]
[[bn:জাপান]]
[[bo:རི་པིན།]]
[[bpy:জাপান]]
[[br:Japan]]
[[bs:Japan]]
[[bug:ᨍᨛᨄ]]
[[bxr:Жибэн]]
[[ca:Japó]]
[[cbk-zam:Japón]]
[[cdo:Nĭk-buōng]]
[[ce:Япони]]
[[ceb:Hapon]]
[[ch:Chapan]]
[[chr:ᏣᏆᏂᏱ]]
[[ckb:ژاپۆن]]
[[crh:Yaponiya]]
[[cs:Japonsko]]
[[csb:Japòńskô]]
[[cu:Ꙗпѡнїꙗ]]
[[cv:Япони]]
[[cy:Japan]]
[[da:Japan]]
[[de:Japan]]
[[diq:Japonya]]
[[dsb:Japańska]]
[[dv:ޖަޕާނު]]
[[dz:ཇ་པཱན]]
[[ee:Japan]]
[[el:Ιαπωνία]]
[[en:Japan]]
[[eo:Japanio]]
[[es:Japón]]
[[et:Jaapan]]
[[eu:Japonia]]
[[ext:Japón]]
[[fa:ژاپن]]
[[fi:Japani]]
[[fo:Japan]]
[[fr:Japon]]
[[frp:J·apon]]
[[fy:Japan]]
[[ga:An tSeapáin]]
[[gag:Yaponiya]]
[[gan:日本]]
[[gd:An t-Seapan]]
[[gl:Xapón - 日本]]
[[gn:Hapõ]]
[[gu:જાપાન]]
[[gv:Yn Çhapaan]]
[[ha:Japan]]
[[hak:Ngi̍t-pún]]
[[haw:Iāpana]]
[[he:יפן]]
[[hi:जापान]]
[[hif:Japan]]
[[hr:Japan]]
[[hsb:Japanska]]
[[ht:Japon]]
[[hu:Japán]]
[[hy:Ճապոնիա]]
[[ia:Japon]]
[[id:Jepang]]
[[ie:Japan]]
[[ilo:Hapón]]
[[io:Japonia]]
[[is:Japan]]
[[it:Giappone]]
[[iu:ᓃᑉᐊᓐ]]
[[ja:日本]]
[[jbo:pongu'e]]
[[jv:Jepang]]
[[ka:იაპონია]]
[[kab:Japun]]
[[kbd:Япон]]
[[ki:Japan]]
[[kk:Жапония]]
[[kl:Japani]]
[[km:ជប៉ុន]]
[[kn:ಜಪಾನ್]]
[[ko:일본]]
[[koi:Ниппон]]
[[krc:Япония]]
[[ku:Japon]]
[[kv:Япония]]
[[kw:Nihon]]
[[ky:Жапония]]
[[la:Iaponia]]
[[lb:Japan]]
[[lez:Япония]]
[[li:Japan]]
[[lij:Giappon]]
[[lmo:Giapun]]
[[ln:Zapɔ́]]
[[lo:ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ]]
[[lt:Japonija]]
[[ltg:Japoneja]]
[[lv:Japāna]]
[[mdf:Япунмастор]]
[[mg:Japana]]
[[mhr:Японий]]
[[mi:Nipono]]
[[mk:Јапонија]]
[[ml:ജപ്പാൻ]]
[[mn:Япон]]
[[mr:जपान]]
[[mrj:Япони]]
[[ms:Jepun]]
[[mt:Ġappun]]
[[mwl:Japon]]
[[my:ဂျပန်နိုင်ငံ]]
[[mzn:جاپون]]
[[na:Djapan]]
[[nah:Xapon]]
[[nap:Giappone]]
[[nds:Japan]]
[[nds-nl:Japan]]
[[ne:जापान]]
[[new:जापान]]
[[nl:Japan]]
[[nn:Japan]]
[[no:Japan]]
[[nov:Japan]]
[[nrm:Japon]]
[[nso:Japane]]
[[nv:Binaʼadaałtzózí Dinéʼiʼ Bikéyah]]
[[oc:Japon]]
[[or:ଜାପାନ]]
[[os:Япон]]
[[pa:ਜਪਾਨ]]
[[pam:Hapon]]
[[pap:Hapon]]
[[pdc:Japan]]
[[pih:Japan]]
[[pl:Japonia]]
[[pms:Giapon]]
[[pnb:جاپان]]
[[ps:جاپان]]
[[pt:Japão]]
[[qu:Nihun]]
[[rm:Giapun]]
[[ro:Japonia]]
[[roa-rup:Japonia]]
[[roa-tara:Giappone]]
[[ru:Япония]]
[[rue:Японія]]
[[rw:Ubuyapani]]
[[sa:जापान]]
[[sah:Дьоппуон]]
[[sc:Giappone]]
[[scn:Giappuni]]
[[sco:Japan]]
[[sd:جاپان]]
[[se:Japána]]
[[sh:Japan]]
[[si:ජපානය]]
[[simple:Japan]]
[[sk:Japonsko]]
[[sl:Japonska]]
[[sm:Iapani]]
[[so:Jabaan]]
[[sq:Japonia]]
[[sr:Јапан]]
[[srn:Japan]]
[[ss:IJaphani]]
[[stq:Japan]]
[[su:Jepang]]
[[sv:Japan]]
[[sw:Japani]]
[[szl:Japůńijo]]
[[ta:ஜப்பான்]]
[[te:జపాన్]]
[[tg:Жопун]]
[[th:ประเทศญี่ปุ่น]]
[[ti:ጃፓን]]
[[tk:Ýaponiýa]]
[[tpi:Siapan]]
[[tr:Japonya]]
[[tt:Япония]]
[[tw:Yapan]]
[[ty:Tāpōnē]]
[[udm:Япония]]
[[ug:ياپونىيە]]
[[uk:Японія]]
[[ur:جاپان]]
[[uz:Yaponiya]]
[[vec:Giapòn]]
[[vi:Nhật Bản]]
[[vo:Yapän]]
[[war:Hapon]]
[[wo:Sapoŋ]]
[[wuu:日本]]
[[xal:Ниxуудин Нутг]]
[[xmf:იაპონია]]
[[yi:יאפאן]]
[[yo:Japan]]
[[za:Nditbonj]]
[[zea:Japan]]
[[zh:日本]]
[[zh-classical:日本]]
[[zh-min-nan:Ji̍t-pún]]
[[zh-yue:日本]]
[[zu:IJapani]]

Pagbabago noong 09:38, 25 Setyembre 2012

Napiling Artikulong KandidatoWikipedia:Mga nominasyon para sa Napiling Artikulo at Larawan
Napiling Artikulong Kandidato
Nakaturo dito ang Japan, para sa ibang gamit, tumungo sa Japan (paglilinaw).
Para sa ibang gamit ng Hapon o Hapones, tingnan ang Hapon.
Japan
日本国
Nihon-koku/Nippon-koku
Hapon
Centered red circle on a white rectangle.
Watawat
Golden circle subdivided by golden wedges with rounded outer edges and thin black outlines.
Imperial Seal
Awiting Pambansa: 
Kimigayo
(君が代)
(Mapasaiyo nawa ang Isang Libong Maligayang Taon ng Paghahari)
Selyong Pampamahalaan ng Hapon
Seal of the Office of the Prime Minister and the Government of Japan
五七桐 (Go-Shichi no Kiri)
Location of Japan
KabiseraTokyo (de facto)
Pinakamalaking lungsodcapital
Wikang opisyalWala[1]
Kinilalang wikang panrehiyonAynu itak, Wikang Ryukyuan, Silangang Hapones, Kanlurang Hapones, at ilang iba pang Diyalektong Hapones
Pambansang wikaJapanese
Pangkat-etniko
98.5% Hapones, 0.5% Koryano, 0.4% Tsino, 0.6% iba pa[2]
KatawaganHapones
PamahalaanUnitaryong parlyamentaryong demokrasya at monarkiyang konstitusyonal
• Emperador
Akihito
Yoshihiko Noda
LehislaturaDiet
• Mataas na Kapulungan
Kapulungan ng mga Konseho
• Mababang Kapulungan
Kapulungan ng mga Kinatawan
Pagkakatatag
Pebrero 660 BC[3]
Nobyembre 29, 1890
Mayo 3, 1947

Abril 28, 1952
Lawak
• Kabuuan
377,944 km2 (145,925 mi kuw)[4] (62nd)
• Katubigan (%)
0.8
Populasyon
• Pagtataya sa 2011
127,799,000[5] (Ikasampu)
• Senso ng 2010
128,056,026[6]
• Densidad
337.1/km2 (873.1/mi kuw) (Ika-36)
KDP (PLP)Pagtataya sa 2011
• Kabuuan
$4.440 trilyon[7] (Ikaapat)
• Bawat kapita
$34,739[7] (Ika-25)
KDP (nominal)Pagtataya sa 2011
• Kabuuan
$5.869 trillion[7] (Ikatlo)
• Bawat kapita
$45,920[7] (Ika-18)
Gini37.6 (2008)[8]
Error: Invalid Gini value
TKP (2011)Increase 0.901[9]
Error: Invalid HDI value · Ika-12
SalapiYen (¥) / En (円 or 圓) (JPY)
Sona ng orasUTC+9 (JST)
• Tag-init (DST)
UTC+9 (hindi ginagamit)
Ayos ng petsayyyy-mm-dd
yyyy年m月d日
Era yy年m月d日 (CE−1988)
Gilid ng pagmamanehokaliwa
Kodigong pantelepono81
Kodigo sa ISO 3166JP
Internet TLD.jp

Ang Hapon[10] /həpɒˈn/ (Hapones: 日本 Nihon o Nippon; tinatawag na 日本国 tungkol sa tunog na ito Nippon-koku o Nihon-koku na may kahulugang Estado ng Hapon) ay isang bansang matatagpuan sa Silangang Asya. Binubuo ang bansang Hapon ng mga pulo, na ang apat na pinakamalaki ay Honshū, Kyūshū, Shikoku, at Hokkaidō. Isa sa mga pinakamayamang bansa ang Hapon na kilala sa mga produktong pang-transportasyon at elektroniks. Ang kapital nitong Tōkyō ay ang pinakamalaking kalungsuran sa buong mundo.

Ang Hapon ay binubuo ng 3,000 mga isla. Karamihan sa mga isla dito ay mabundok, at ang iba ay may mga bulkan, kabilang na ang pinakamataas na bahagi ng bansa, ang Bundok Fuji. Ang Hapon ay pang-sampu sa may pinakamalaking populasyon, na may 128 milyong katao. Ang Kalakhang Tokyo, kasama ang Tokyo at ang iba pang nakapalibot na prepektura, ay ang pinakamalaking metropolitanong lugar, na tinitirahan ng 30 milyong katao.

May mga pagsasaliksik na nagsasabi na may mga taong nanirahan na sa mga isla ng Hapon noong panahon pa ng paleolitiko. [11]

Ang bansang Hapon ay ang ikalawang pinamalaking ekonomiya sa buong mundo (ayon sa nominal GDP), at ang ikaanim sa pinakamalaking naangkaat at tagapag-angkat. Ito ay kasapi ng mga Nagkakaisang Bansa, G8, at ng APEC.

Kasaysayan

Sasakyang pandagat ng mga Jomon (3000 hanggang 2000 BC)

Ang pinakaunang tanda ng sibilisasyon ay nakita noong 10,000 BC sa kulturang Jomon, ito ay isang uri ng kulturang mangangaso, sila ay gumagamit ng mga kagamitang bato at buto upang gumawa ng mga paso na may kakaibang mga disenyo. Ang ilang halimbawa ng mga lumang natitirang mga paso sa daigdig ay matatagpuan sa Hapon.

Noong mga 300 BC, isang uri ng mga bagong tao, marahil ay galing sa kontinenteng Asya, ang mga Yayoi. Sila ang nagmarka ng mga bagong kasanayan tulad ng pagtatanim ng bigas, mga sinaunang uri ng pananahi, pagpapaamo sa mga kabayo at baka, at paggamit ng mga bakal at tanso bilang kagamitan. Ang kanilang kultura ay humalo sa unang kultura ng Jomon.

Ang pinakaunang naisulat na kasaysayan patungkol sa Hapon, ay ang Kojiki (Talaan ng mga Sinaunang mga Bagay, 712), at ang Nihon shoki, na naglalaman ng mga alamat tungkol sa mga pinagmulan ng mga Hapones at kung paano nabuo ang pundasyon ng estado hanggang sa isang mitolohiyang Hari Jimmu Tenno noong 660 BBC. Sinasabi na siya daw ay nagmula sa diyosa ng araw ng mga shinto na si Amaterasu. Sa mga Hapones, ang ang kanilang mga naging diyos ay mababait, matatalino at marangal. Isa pang alamat ang nagsasabi tungkol kay Emperatris Jingū, na sinasabing sumakop sa Korea.

Panahong Klasikal

Ang Panahong Yamato, mula sa ika-6 siglo hanggang ika-9 siglo, ay nakitaan ng pagbuo ng isang dominanteng pulitika na nakasentro sa kapatagang Yamato sa katimugang bahagi ng pangunahing pulo ng Hapon ng Honshu. Sinasabi nila na ang kanilang mga ninuno ay ang mga diyos ng araw at natamo ang kaisahang pulitikal,mga nasa kalagitnaan ng ika-apat na siglo.

Ang Kaharian ng Baekje ang nagpakilala ng Budhismo sa Hapon, at ito ay tinataguyod ng mga namumunong uring Hapon. Binigyan ng suportang militar ng mga Hapon ang Keekje. Si Prinsipe Shōtoku ay nagsikap sa pagpapalaganap ng Hinduismo at kulturang Pilipino sa Hapon. Siya ang nagdala ng kapayaan sa Hapon sa pamamagitan ng proklamasyong ng 17 artikulong konstitusyon na base sa teoryang pulitikal ng mga Intsik sa sentralisadong pamahalaang sentral. Ito ang gumawa ng scandal para maging dominante ang pilosopiyang Confucius sa Hapon hanggang ika-19 na siglo. Kasama rin dito ang ang pagtanggap nila ng panulat ng mga Tsino.

Pinag-igi naman ang reporma ng Taika ng 645, kung saan ang lahat ng lupain ay kinukuha ng hari at ang pagsisimula ng mas pinagbuting pagbubuwis. Ang panahong ito ay nakitaan din ng unang paggamit sa salitang Mihon(日本) bilang pangalan ng pabuo ng estado.

Ang panahong Nara noong ika-9 siglo ay nagmarka ng unang pagdating ng mas matibay na estadong Hapon, na nakasentro sa palibot ng korteng imperyal ng lungsod ng Heijō-kyō. Ang korteng imperyal ay inilipat sa Nagaoka-kyō, at pagkatapos ay sa Hindut-kyō (ngayon ay Kyoto).

Sa panahong ito, ang mga hari ay namumuno kasama ang mga maimpluwensyang pamilya. Maraming mga hari ang nakapag-asawa ng mga Fujiwara. Pinatunayan ng mga naging anak ng Tujiwala na sila ay magagaling na pinuno at ginamit nila ang kapit ng pamilya upang maging dominante sa pamahalaan.

Noong panahon ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig ang Pamahalaang Militar ng Hapon ang nangasiwa sa bansa.

Pamahalaan at pulitika

Mga pangunahing artikulo: Pamahalaan ng Hapon at Pulitika sa Hapon
Si Hari Akihito at Reyna Michiko

Ang Hapon ay isang monarkiyang konstitusyonal, kung saan ang kapangyarihan ng Emperador ay kakaunti o limitado lamang. Siya ay itinakda ng saligang batas bilang "simbolo ng estado at ng pagkakaisa ng pamayanan". Pangunahing hawak ng Punong Ministro ng Hapon at ng mga halal na kasapi ng Diet ang kapangyarihan sa pamamahala, samantalang nasa mga Hapones ang karapatan sa soberenya.[12]

Ang hari ang gumaganap na pinuno ng estado sa mga okasyong diplomatiko. Si Akihito ang kasalukuyang hari ng Hapon. Si Prinsipe Naruhito ang susunod sa linya sa trono.

Ang lehislatibong sangay ng pamahalaan ng Hapon ay ang Pambansang Diet, isang parliyamentong bikameral. Ang Diet ay binubuo ng isang Kapulungan ng mga Kinatawan, na may 480 na puwesto, hinahalal bawat apat na taon o kung ito ay buwagin at ng Kapulungan ng mga Konseho na may 242 puwesto at hinahal bawat anim na taon. Ang pangkalahatang karapatang bumoto ay itinakda sa 20 taong gulang.[13] Noong 2009, nakuha ng sosyal liberal na Partido Demokratiko ng Hapon ang kapangyarihan pagkatapos ng 54 na taong pamamahala ng mga liberal konserbatibong Partido Liberal Demokratiko.

Ang punong Ministro ng Hapon ang pinuno ng pamahalaan. Ang posisyon ay tinatalaga ng Hari ng Hapon pagkatapos hirangin ng Diet mula sa mga kasapi nito at dapat makuha ang pagtitiwala ng Kapulungan ng mga Kinatawan upang manatili sa puwesto. Ang Punong Ministro din ang pinuno ng Gabinete at nagtatalaga at nag-aalis ng mga Ministro ng Estado, at ang karamihan nito ay dapat kasapi ng Diet.

Ugnayang panlabas at sandatahan

Ang JDS Kongō (DDG-173) sa paglulunsad ng Standard Missile 3 anti-ballistic missile.

Pinapanatili ng Hapon ang malapit na ugnayang pang-ekonomiya at pansandatahan sa kanyang pangunahing kaalyado, ang Estados Unidos, na ang Alyansang katiwasayan ng Estados Unidos-Hapon ang nagsisilbing haligi ng kanilang patakarang panlabas.[14] Isang bansang kasapi ng Mga Nagkakaisang Bansa simula pa noong 1956, at nanilbihang bilang isang hindi-permanenteng kasapi ng Kapulungang Panseguridad na may kabuuang labing siyam na taon, na ang pinakahuli ay noong 2009 at 2010. Isa rin ito sa mga kasapi ng Pangkat ng Apat na naglalayong makakuha ng permanenteng pagkakasapi sa Kapulungang Panseguridad.[15]

Bilang kasapi ng G8, APEC, ASEAN Plus Three, at bilang kalahok ng East Asia Summit, Ang Hapon ay aktibong nakikilahok sa mga pandaigdigang kapakanan at sa pagpapabuti ng mga diplomatikong relasyon sa mga mahahalagang bansa buong mundo. Lumagda ang Hapon nang isang kasunduang panseguridad sa Australia noong Marso 2007[16] at sa Indiya noong Oktubre 2008.[17] Ang Hapon din ang ikatlong pinakamalaking tagapagbigay ng tulong pagpapaunlad pagkatapos ng Estados Unidos at Nagkakaisang Kaharian, na nagbigay ng EU$8.86 bilyon noong 2004.[18]

Ang JDS Hyuga, isa sa dalawang helicopter carrier ng Pansariling Manananggol na Hukbong Pandagat ng Hapon.

Ang Hapon ay kasama rin sa ilang mga alitang teritoryal sa mga kalapit bansa nito: sa Rusya dahil sa mga Pulo ng Timog Kuril, sa Timog Korea dahil sa mga batong Liancourt, at sa Republikang Popular ng Tsina at Taiwan dahil sa Mga pulo ng Senkaku

Pagkakahating Administratibo

Pangunahing artikulo: Prepektura ng Hapon

Binubuo ang Hapon ng apatnapu't pitong mga prepektura, na pinamamahalaan ng isang gubernador na tagapagbatas at administratibong burokrasya. Ang bawat ay nahahati pa sa mga lungsod, bayan at mga nayon.


HokkaidōPrepektura ng AomoriPrepektura ng AkitaPrepektura ng IwatePrepektura ng YamagataPrepektura ng MiyagiPrepektura ng FukushimaPrepektura ng NiigataPrepektura ng TochigiPrepektura ng GunmaPrepektura ng IbarakiPrepektura ng NaganoPrepektura ng SaitamaPrepektura ng ChibaMetropolis ng TōkyōPrepektura ng KanagawaPrepektura ng ToyamaPrepektura ng IshikawaPrepektura ng GifuPrepektura ng FukuiPrepektura ng YamanashiPrepektura ng ShizuokaPrepektura ng AichiPrepektura ng ShigaPrepektura ng KyotoPrepektura ng MiePrepektura ng NaraPrepektura ng HyōgoPrepektura ng ŌsakaPrepektura ng WakayamaPrepektura ng TottoriPrepektura ng OkayamaPrepektura ng ShimanePrepektura ng HiroshimaPrepektura ng YamaguchiPrepektura ng KagawaPrepektura ng TokushimaPrepektura ng EhimePrepektura ng KochiPrepektura ng FukuokaPrepektura ng ŌitaPrepektura ng SagaPrepektura ng NagasakiPrepektura ng KumamotoPrepektura ng MiyazakiPrepektura ng KagoshimaPrepektura ng OkinawaMetropolis ng TōkyōPrepektura ng KanagawaPrepektura ng ŌsakaPrepektura ng Wakayama

Heograpiya

Pangunahing artikulo: Heograpiya ng Hapon
Talaksan:Mountfujijapan.jpg
Ang Bundok Fuji at ang mga punong seresang namumulaklak at ang Shinkansen ay ang mga imahen ng Hapon
Hapon mula sa kalawakan

Ang Hapon ay isang bansang may mahigit sa tatlong libong mga pulo na matatagpuan sa baybayin ng Pasipiko. Ang panguning mga pulo nito, mula timog hanggang timog, ay ang Hokkaidō, Honshū (ang pangunahing pulo), Shikoku at Kyūshū. Ang Kapuluan ng Ryukyu, kasama ang Okinawa, ay tanikala ng mga pulo sa timog ng Kyushū. Sa kabuuan tinatawag silang Kapuluang Hapones.

Nasa 70% hanggang 80% ng bansa ay kagubatan, mabundok,[19][20] at hindi angkop sa pagsasaka, industriya, o paninirahan. Ito ay dahil sa pangkahalatang katarikan ng lupa, klima at ang banta ng pagguho ng lupa dahil sa lindol, malambot na lupa at malalakas na ulan. Ito ay nagdulot ng napakataas na densidad ng populasyon sa mga sonang maaaring tirahan na pangunahing matatagpuan sa mga baybayin lokasyon. Isa ang Hapon sa mga bansang may pinakamataas ang densidad ng populasyon sa buong mundo.[21]

Ang lokasyon nito sa Pacific Ring of Fire, sa sugpungan ng tatlong platong tektoniko, ang nagbibigay sa Hapon ng madalas na mahihinang pagyanig at okasyunal na aktibidad ng mga bulkan. Ang mga malalakas ng lindol, na kadalasang nagdudulot ng tsunami, ay nagaganap ng ilang ulit bawat isang dantaon.[22]

Shiranesanzan (mula kaliwa pakanan: Bundok Nōtori, Bundok Aino, Bundok Kita), tanaw mula Bundok Kenashi sa Prepektura ng Shizuoka.

Klima

Pangunahing artikulo: Klima ng Hapon

Ang klima ng Hapon ay pangkalahatang katamtaman, subalit labis na nag-iiba mula hilaga patimog.[23] Ang katangiang heograpikal ng Hapon ay nahahati sa anim na pangunahing sonang pangklima:

  • Hokkaidō: Ang pinakahilagang sona na may katamtamang klima na may mahaba, malamig na taglamig at malamig na tag-araw. Hindi madalas ang pag-ulan, subalit ang mga pulo ay kadalasang nakakabuo ng malalalim na niyebe tuwing tag-lamig.
  • Dagat ng Hapon: Sa kanlurang bahagi ng Honshū, ang hanging hilagang kanluran tuwing taglamig ay nagbibigay ng maraming niyebe. Tuwing tag-init,a ng rehiyon ay mas malamig kaysa sa bahaging Pasipiko, subalit paminsan minsan ay nakakaranas ng mainit na temperatura, dahil sa hindi pangkaraniwang hanging foehn
  • Gitnang Kabundukan: May tipikal na klimang panloob, na may malaking pagkakaiba sa temperatura sa pagitan ng tag-init at tag-araw, at sa pagitan ng araw at gabi. Ang pag-ulan ay hindi madalas.
  • Panloob na Dagat ng Seto: Ang kabundukan ng Chūgoku at ang rehiyong Shikoku ay humaharang sa pana=panahong pagbabago ng hangin, at nagbibigay ng mahinahon na klima sa kabuuan ng taon.
  • Karagatang Pasipiko: ang silangang baybayin ay nakakaranas ng malamig na tag-lamig na may kakaunting niyebe, at mainit, maalinsangang tag-init dahil sa timog-silangang hangin.
  • Kapuluan ng Ryukyu: Ang kapuluan ng Ryuku ay may klimang subtropikal na may mabanas na tag-lamig at mainit na tag-init. Madalas ang pag-ulan, lalo na tuwing panahon ng tag-ulan. Ang mga bagyo ay madalas.
    Ang pagsabog ng Sakurajima noong 1974. Ang Hapon ay may 108 aktibong bulkan.

Demograpiya

Mga pangunahing artikulo: Demograpiya ng Hapon at Mga Hapones
Isang tanaw ng tawiran sa Shibuya, isang halimbawa ng mataong kalsada sa Tokyo.
Ang Greater Tokyo Area ay ang pinakamataong pook metropolitan sa buong mundo na may 35 milyon katao.

Ang populasyon ng Hapon ay tinatayang nasa 127.3 milyon.[24] Ang lipunang Hapones ay magkakatulad sa pananalita at kultura na may maliit na bilang ng mga banyagang manggagawa.[25] Ang mga Zainichi Koreano,[26] Tsinong Zainichi, Pilipino mga Brasilyanong Hapones,[27] Perubyanong Hapones ay ang ilan lamang sa mga maliliit na minorya sa Hapon.[28] Noong 2003, mayroong tinatayang 136,000 kanluraning taga-ibang bansa ang nasa Hapon.[29] Ang pinakanangingibabaw na katutubong pangkat etniko ay ang mga Taong Yamato; ang pangunahing pangkat minorya ay kinabibilangan ng katutubong mga Ainu[30] at mga Ryukyuano, pati rin ang pangkat minoryang panlipunan gaya ng mga burakumin.[31]

Ang Hapon ay is sa mga bansang may mataas na antas ng inaasahang haba ng buhay sa buong daigdig, sa gulang na 81.25 na taon noong 2006.[32] Ang populasyong Hapones ay mabilis na tumatanda, epekto ng baby boom pagkatapos ng ikalawang digmaang pandaigdig na sinundan ng pagbaba ng ipinapanganak noong huling bahagi ng ika-20 dantaon. Noong 2004, nasa 19.5% ng populasyon ang may gulang na higit sa 65.[33]

Ang pagbabago sa estrukturang demograpiko ay nagdulot ng ilang mga isyung panlipunan, lalo na ang posibleng pagbaba ng populasyon ng mga manggagawa at ang pagtaas ng gastos ng mga benepisyong panlipunang paseguruhan gaya ng pampublikong planong pensyon. Maraming mga kabataang Hapones ang tumataas ang pagnanais na hindi mag-asawa o magkapamilya pagtumanda.[34] Ang populasyon ng Hapon ay inaaasahang bababa sa 100 milyon pagdating ng 2050 at aabot sa 64 milyon pagdating ng 2100.[33] Ang mga Demograpo at ang taga-plano sa pamahalaan ng Hapon ay kasalukuyang nasa mainit na debate kung paano masusulusyunan ang suliranin.[34] Ang Imigrasyon at pagkakaroon ng insentibo sa mga bagong panganak ay minsang iminungkahing solusyon upang makapagbigay ng mga batang manggagawa upang matugunan ang tumatandang populasyon ng bansa.[35][36]

Nagdurusa ang bansang Hapon sa mataas na antas ng pagpapakamatay.[37][38] Noong 2009, ang bilang ng nagpapakamatay ay lumagpas sa 30,000 sa ika-12 sunod sunod na taon.[39] Ang pagpapakamatay ay pangunahing sanhi ng kamatayan sa mga taong nasa gulang na 30.[40]

Relihiyon sa Hapon

Pangunahing artikulo: Relihiyon sa Hapon
Dambanang Itsukushima

Ang pinakamataas na tantiya ng bilang ng Budhismo at Shintoismo sa Hapon ay nasa 84-96%, na kumakatawan sa malaking bilang ng mga naniniwala sa sinkretismo ng parehong relihiyon.[13][41] Subalit, ang mga tantiyang ito ay nakabatay sa mga taong may kaugnayan sa mga templo, hindi sa mga bilang ng taong talagang nananalig sa relihiyon.[42] Ipinahiwatig ni Dalubhasa Robert Kisala (Pamantasan ng Nanzan) na 30 bahagdan lang ng populasyon ang nagsasabi na sila ay kasapi ng isang relihiyon.[42]

Isang mongheng Sōtō sa Arashiyama, Kyoto

Ang Taoismo, Confucianismo at Budhismo na nagmula sa Tsina ay nakaimpluwensya din sa paniniwala at kaugalian ng mga Hapones. Ang relihiyon sa Hapon ay likas na naghahalo, at ito ay nagdudulot ng iba't ibang uri ng nakasanayan, gaya ng ang mga magulang at anak nito na nagdiriwang ng mga ritwal na shinto, mga mag-aaral na nagdarasal bago kumuha ng pagsususulit, mga mag-asawang ikinakasal sa isang Kristiyanong simbahan at ang paglilibing na ginaganap sa isang templong Budhismo. May minoridad (2,595,397, o 2.04%) ang nagpahayag na sila ay mga Kristiyano.[43] Dagdag pa dito, simula noong kalagitnaan ng ika-19 dantaon, may mga bilang ng sektang (Shinshūkyō) ang sumulpot sa Hapon, gaya ng Tenrikyo at Aum Shinrikyo (o Aleph).

Mga sanggunian

  1. ↑ "法制執務コラム集「法律と国語・日本語」" (sa Hapones). Legislative Bureau of the House of Councillors. Nakuha noong 19 January 2009.
  2. ↑ Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang cia); $2
  3. ↑ According to legend, Japan was founded on this date by Emperor Jimmu, the country's ,first emperor.
  4. ↑ "Japan Statistical Yearbook 2010" (PDF). Statistics Bureau. p. 17. Nakuha noong 15 January 2011.
  5. ↑ "Official Japan Statistics Bureau estimate". Statistics Bureau. Nakuha noong 1 October 2011.
  6. ↑ "Preliminary Counts of the Population and Households". Statistics Bureau. Nakuha noong 25 February 2011.
  7. ↑ 7.0 7.1 7.2 7.3 "Japan". International Monetary Fund. Nakuha noong 19 April 2012.
  8. ↑ "World Factbook: Gini Index". CIA. Nakuha noong 11 May 2011.
  9. ↑ "Human Development Report 2011" (PDF). UN. 2011. Nakuha noong 5 November 2011.
  10. ↑ English, Leo James (1977). "Hapon, mula sa Hapón, Hapones, mula sa Haponés, Haponesa". Tagalog-English Dictionary (sa Ingles). Congregation of the Most Holy Redeemer. ISBN 9710810731.
  11. ↑ Pamantasan ng Pittsburgh, Jomon Genes - Sa paggamit ng DNA, ang mga mananaliksik ay hinanap ang henetikong pinagmulan ng mga kasalukuyang Hapones ni John Travis
  12. ↑ "The Constitution of Japan". House of Councillors of the National Diet of Japan. 1946-11-03. Nakuha noong 2007-03-10.
  13. ↑ 13.0 13.1 "World Factbook; Japan". CIA. 2007-03-15. Nakuha noong 2007-03-27.
  14. ↑ Michael Green. "Japan Is Back: Why Tokyo's New Assertiveness Is Good for Washington". Real Clear Politics. Nakuha noong 2007-03-28.
  15. ↑ "UK backs Japan for UNSC bid". Cenral Chronicle. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2007-02-21. Nakuha noong 2007-03-28.
  16. ↑ Japan-Australia Joint Declaration on Security Cooperation
  17. ↑ Joint Declaration on Security Cooperation between Japan and India
  18. ↑ Table: Net Official Development Assistance In 2004 (PDF).PDF (32.9 KB) Organisation for Economic Co-operation and Development (2005-04-11). Retrieved on 2006-12-28.
  19. ↑ "Japan". Microsoft Encarta Online Encyclopedia. 2006. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2009-10-31. Nakuha noong 2006-12-28. {{cite ensiklopedya}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (tulong)
  20. ↑ "Japan Information—Page 1". WorldInfoZone.com. Nakuha noong 2006-12-28.
  21. ↑ "World Population Prospects". UN Department of Economic and Social Affairs. Nakuha noong 2007-03-27.
  22. ↑ "Tectonics and Volcanoes of Japan". Oregon State University. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2007-02-04. Nakuha noong 2007-03-27.
  23. ↑ "Essential Info: Climate". JNTO. Nakuha noong 2007-04-01.
  24. ↑ "World Factbook; Japan—People". CIA. 2008. Nakuha noong 2008-05-18. {{cite web}}: Unknown parameter |month= ignored (tulong)
  25. ↑ "'Multicultural Japan' remains a pipe dream". Japan Times. March 27, 2007.
  26. ↑ "Japan-born Koreans live in limbo". The New York Times. April 2, 2005.
  27. ↑ "An Enclave of Brazilians Is Testing Insular Japan". The New York Times. November 1, 2008.
  28. ↑ 'Home' is where the heartbreak is for Japanese-Peruvians. Asia Times. October 16, 1999.
  29. ↑ Registered Foreigners in Japan by Nationality. Stat.go.jp.
  30. ↑ Fogarty, Philippa (2008-06-06). "Recognition at last for Japan's Ainu". BBC News. BBC. Nakuha noong 2008-06-07.
  31. ↑ The Invisible Race. Time. January 8, 1973.
  32. ↑ "The World Factbook: Rank order—Life expectancy at birth". CIA. 2006-12-19. Nakuha noong 2006-12-28.
  33. ↑ 33.0 33.1 "Statistical Handbook of Japan: Chapter 2—Population". Japan Ministry of Internal Affairs and Communications. Nakuha noong 2006-12-28.
  34. ↑ 34.0 34.1 Ogawa, Naohiro."Demographic Trends and Their Implications for Japan's Future" The Ministry of Foreign Affairs of Japan. Transcript of speech delivered on (7 March 1997). Retrieved on 14 May 2006.
  35. ↑ Hidenori Sakanaka (2005-10-05). "Japan Immigration Policy Institute: Director's message". Japan Immigration Policy Institute. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2007-09-29. Nakuha noong 2007-01-05.
  36. ↑ French, Howard."Insular Japan Needs, but Resists, Immigration". "The New York Times" (2003-07-24). Retrieved on 2007-02-21.
  37. ↑ Strom, Stephanie (15 July 1999). "In Japan, Mired in Recession, Suicides Soar". Health. The New York Times. Nakuha noong 2008-09-20.
  38. ↑ Lewis, Leo (19 June 2008). "Japan gripped by suicide epidemic". The Times (London). Nakuha noong 2008-09-20.
  39. ↑ "Suicides in Japan top 30,000 for 12th straight year, may surpass 2008 numbers". The Mainichi Daily News. Dec. 26, 2009. {{cite news}}: Check date values in: |date= (tulong)[patay na link]
  40. ↑ Ozawa-de Silva, Chikako (2008), "Too Lonely to Die Alone: Internet Suicide Pacts and Existential Suffering in Japan", Cult Med Psychiatry, 32 (4): 516–551, doi:10.1007/s11013-008-9108-0 {{citation}}: Unknown parameter |month= ignored (tulong) p. 519
  41. ↑ Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor (2006-09-15). "International Religious Freedom Report 2006". U.S. Department of State. Nakuha noong 2007-12-04.{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link)
  42. ↑ 42.0 42.1 Kisala, Robert (2005). Robert Wargo (pat.). The Logic Of Nothingness: A Study of Nishida Kitarō. University of Hawaii Press. pp. 3–4. ISBN 0824822846.
  43. ↑ Religious Juridical Persons and Administration of Religious Affairs, [[Agency for Cultural Affairs Retrieved August 25, 2008]

Mga kawing panlabas

Pamahalaan
Tagapaghatid ng balita
Turismo
Pangkalahatang impormasyon

Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link GA Padron:Link GA Padron:Link GA Padron:Link GA

Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hapon&oldid=1138816"