Edith Tiempo

Edith L. Tiempo
Kapanganakan	Edith Lopez Tiempo 22 Abril 1919 Bayombong, Nueva Vizcaya
Kamatayan	21 Agosto 2011 Lungsod ng Dumaguete
Nasyonalidad	Pilipino
Larangan	Panitikan
Pinag-aralan/Kasanayan	Pamantasang Silliman, Pamantasang Estado ng Iowa, Pamantasan ng Denver
Pambansang Alagad ng Sining ng Pilipinas
Panitikan 1999

Si Edith Lopez Tiempo (22 Abril 1919—21 Agosto 2011) ay nagtapos ng kursong Malikhaing Pagsusulat sa Pamantasan ng Iowa.

Nakilala siya sa larangan ng panulaan bagamat sumulat din siya ng maikling katha. Ang kanyang tulang Looking Through the window Pane ay hinangaan ng isang kritikong Amerikano na si Robert Penn Warren. Ang katipunan ng mga maiikling kuwentong kanyang sinulat ay pinamagatang Abide in Joshua and Other Stories. Sa panulaan, ang ilan sa magagandang tula ni Edith ay ang Lament for the Little Fellow, isang soneto; Crocodile Egg, Cracked Shell, Saint Anthony's Feast, at In the Beginning. Asawa siya ni Edilberto Tiempo.

Talambuhay

Si Edith Lopez Tiempo ay isang kilalang manunulat, editor, at guro sa panitikan mula sa Pilipinas. Siya ay ipinanganak noong ika-22 ng Abril 1919 sa Baybay, Leyte at namatay noong ika-21 ng Agosto 2011. Siya ay nakapaglingkod bilang propesor at dekana ng Kagawaran ng Panitikan ng University of the Philippines, at siya rin ay nagsilbi bilang tagapangulo ng UP Institute of Creative Writing.

Si Tiempo ay nakilala sa kaniyang mga kontribusyon sa panitikan at naging bantog dahil sa kaniyang mga akda sa mga pambansang patimpalak sa panitikan. Ang kaniyang mga akda ay nakatulong upang palawakin ang pang-unawa sa mga paksang pangkultura at pangkababaihan. Ang kaniyang mga akda ay nagpapakita ng kaniyang pagkamalikhain, kasiglahan, at pagiging malikhain sa pagsusulat.

Isa sa mga naiambag niya sa panitikan ay ang kanyang akdang "A Blade of Fern," isang koleksyon ng mga maikling kwento na nagpapakita ng kaniyang husay sa pagsasalaysay ng mga kwento tungkol sa buhay ng mga Pilipino sa kanayunan. Nakatanggap siya ng maraming parangal at mga pagkilala sa kaniyang mga kontribusyon sa panitikan. Ilan sa mga ito ay ang Gintong Aklat Award para sa kanyang akdang "His Native Coast" noong 1953, ang Cultural Center of the Philippines Literary Contest para sa kanyang mga tula noong 1960s, at ang Talaang Ginto sa Sanaysay para sa kanyang akdang "A Native Hill" noong 1977.

Bilang isang guro, nagbigay si Tiempo ng malaking ambag sa paghubog ng mga susunod na henerasyon ng mga manunulat sa Pilipinas. Tinuruan niya ang mga mag-aaral sa UP at iba pang paaralan sa Pilipinas ng sining ng pagsusulat, at naging gabay siya sa mga mag-aaral na nagnanais na magkaroon ng kahusayan sa pagsusulat. Naging malaking inspirasyon siya sa kaniyang mga mag-aaral dahil sa kaniyang kahusayan sa pagsusulat at malalim na pag-unawa sa mga aspeto ng panitikan.

Sa kabuuan, si Edith Lopez Tiempo ay isang mahusay na manunulat at guro na nag-iwan ng malaking bunga sa larangan ng panitikan. Ang kaniyang mga akda at kontribusyon ay nagbigay ng malaking ambag sa pagpapalaganap ng kultura at kamalayan sa Pilipinas.

Mga naiakda

• The Tracks of Babylon (poetry collection, 1966)
• The Charmer’s Box and Other Poems (poetry collection, 1969)
• The Builder (novel, 1978)
• Ode to Certain Interstates and Other Poems (poetry collection, 1977)
• The Native Coast (poetry collection, 1979)
• A Blade of Fern (short story collection, 1982)
• The Perfumed Garden (poetry collection, 1983)
• The Heart of Summer (poetry collection, 1984)
• Rosalinda, and Other Poems (poetry collection, 1987)
• The Bridge (poetry collection, 1993)
• Six Poets of the Philippines (anthology, 1998)
• One Hundred Love Poems: Philippine Love Poetry Since 1905 (anthology, co-edited with Jose Garcia Villa, 1998)
• Tide (poetry collection, 1999)
• Anvil New Poets 2 (anthology, co-edited with Marjorie Evasco, 2000)
• Stevan Javellana and His Times: A Historical Critique of Without Seeing the Dawn (criticism, 2000)
• Mindanao Harvest 1 (anthology, co-edited with Ricardo de Ungria, 2000)
• Philippine Literature: Through the Years (literary history, co-authored with Edilberto Tiempo, 2000)
• The Essential Edith L. Tiempo (selected poems and stories, edited by Eileen R. Tabios, 2003)
• Teaching Literature: The Journal of the Association of Literature Teachers of the Philippines (co-edited with Edilberto Tiempo, 2006)
• The Shape of the Signifier: 1960s to 1990s (selected essays, edited by Marjorie Evasco, 2007)

Mga parangal

• First Prize for Poetry, Philippine Free Press (1951)
• Republic Cultural Heritage Award for Literature (1961)
• First Prize for Poetry, Art Association of the Philippines (1963)
• First Prize for the Short Story, Palanca Memorial Awards for Literature (1965)
• Patnubay ng Sining at Kalinangan Award for Literature (1971)
• Gawad CCP para sa Sining Award for Literature (1979)
• Ten Outstanding Women in the Nation's Service (TOWNS) Award (1983)
• Southeast Asia Write Award (1986)
• Doctor of Humanities, honoris causa, University of the Philippines (1988)
• National Artist for Literature (1999)
• Gawad Balagtas for Lifetime Achievement in Philippine Literature in English (2000)
• Carlos Palanca Memorial Awards Hall of Fame for Literature (2003)
• Gawad Pambansang Alagad ni Balagtas from the Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas (UMPIL) (2003)
• Officer in the Order of Academic Palms by the French government (2006)
• NCCA Writers' Prize for the Essay (2007)
• National Book Award for Poetry in English for "Salvaged Poems" (2008)
• Catholic Mass Media Awards (CMMA) Best Book in Literary Criticism in English for "The Critical Villa" (2009)
• Pablo Neruda Centennial Award for Poetry (2009)
• F. Sionil Jose Lifetime Achievement Award (2010)
• Gawad CCP para sa Sining for Literature (2014)

Napakarami sa mga parangal na natanggap ni Edith L. Tiempo ay nagpapakita ng kanyang kahusayan at husay bilang isang manunulat sa panitikang Pilipino. Ipinakita niya sa kanyang mga akda ang kanyang pagiging bihasa sa paglikha ng tula, maikling kwento, at kritikal na mga sanaysay. Hindi lamang ito kundi nagpakita rin siya ng kanyang kagalingan bilang isang guro at mentor sa mga batang manunulat. Siya ay nagbigay ng malaking kontribusyon sa pagpapalaganap ng panitikan at sa pagbuo ng susunod na henerasyon ng mga manunulat sa Pilipinas.