Afghanistan

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
(Idinirekta mula sa Lalawigan ng Panjshir)
Jump to navigation Jump to search
Islamikong Emirato ng Afghanistan

د افغانستان اسلامي امارت (Pastun)
Də Afġānistān Islāmī Imārat
امارت اسلامی افغانستان  (Dari)
Emārat-e Eslāmi-ye Afghānestān
Watawat ng Afghanistan
Watawat
Pambansang sagisag ng Afghanistan
Pambansang sagisag
Salawikain: لا إله إلا الله، محمد رسول الله
"Lā ʾilāha ʾillā llāh, Muhammadun rasūlu llāh"
"Walang diyos kundi si Allah lamang, at si Muhammad ang mensahero ni Allah." (Shahada)
Afghanistan (orthographic projection).svg
Kabisera
at pinakamalaking lungsod
Kabul
33°N 65°E / 33°N 65°E / 33; 65Mga koordinado: 33°N 65°E / 33°N 65°E / 33; 65
Mga opisyal na wika
Dari 27 million (77%) (L1 + L2), Pashto 16.8 million (48%)[2][3]
Pangkat-etniko
Rehiliyon
KatawaganAfghan[Note 1][7][8]
PamahalaanUnitaryong estado sa ilalim ng pansamantalang pamhalaan na Deobandi Islam sa ilalim ng isang autokrasya
• Pinuno[a]
Hibatullah Akhundzada
Mohammad Hassan Akhund (pansamantala)
Abdul Ghani Baradar (pansamantala)
Abdul Salam Hanafi (pansamantala)
LehislaturaWala
Pagbuo
1709–1738
1747–1842
• Emirato
1823–1926
• Pagkilala
Agosto 19 1919
Enero 26 2004
• Kaharian
Hunyo 9, 1926
Hulyo 17 1973
Septembre 7, 1996
Enero 26, 2004
Agosto 15, 2021
Lawak
• Kabuuan
652,864[9] km2 (252,072 mi kuw) (40th)
• Katubigan (%)
wala halos
Populasyon
• Pagtataya sa 2020
39,296,240 [10] (37th)
• Kapal
60/km2 (155.4/sq mi) (154th)
GDP (PPP)Pagtataya sa 2018
• Kabuuan
$72.911 billion[11] (96th)
• Kada kapita
$2,024[11] (169th)
GDP (nominal)Pagtataya sa 2018
• Kabuuan
$21.657 billion[11] (111st)
• Kada kapita
$601[11] (177th)
Gini (2008)27.8[12]
mababa · 1st
HDI (2018)Increase 0.496[13]
mababa · 170th
SalapiAfghani (Afs) (AFN)
Sona ng orasUTC+4:30 Kalendaryong Solar (D†)
Pagmanehokanan
Kodigong pantelepono+93
Kodigo sa ISO 3166AF
Internet TLD.af افغانستان.

Ang Afghanistan, binabaybay ring Apganistan, ay isang bansa sa Timog Asya. Ito ay pinalilibutan ng Iran sa kanluran, Pakistan sa timog at silangan, Turkmenistan, Uzbekistan at Tajikistan sa hilaga, at Tsina sa pinakasilangang bahagi ng bansa. Ito ay isa sa pinakamahirap na bansa sa mundo. Ang kahulugan ng salitang Afghanistan ay Lupain ng mga Afghan.

"Stan" ay nangangahulugang lupain. Ang Afghanistan ay nangangahulugang lupain ng Afghanis. Ang salitang "stan" ay ginagamit din sa mga pangalan ng Kurdistan at Uzbekistan.

Ang Afghanistan ay ang pinakamahirap at pinaka-paatras na bansa sa buong mundo. Ang Afghanistan ay gumagawa ng higit sa 99% ng opyo sa mundo.[14]

Ang bansa ay pinamamahalaan ng Taliban bilang Islamikong Emirato ng Afghanistan simula noong Agosto 15, 2021 nang nasakop nila ang kabisera ng Kabul. Kinikilala pa rin ng pamayanang internasyunal ang pamahalaan ng napatalsik na Islamikong Republikang ng Afghanistan.

Mga pangunahing lungsod[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang nag-iisang lungsod sa Afghanistan ay ang kabisera nito, ang Kabul. Ang iba pang mataong lungsod ay ang Kandahar, Herat, Mazar-e Sharif, Jalalabad, Ghazni at Kunduz.

Pamamahala[baguhin | baguhin ang batayan]

Mga paghahating pang-administratibo[baguhin | baguhin ang batayan]

Nahahati ang Afghanistan sa 34 na lalawigan, at ang bawat lalawigan ay nahahati pa sa mga distrito
Mga pangunahing lathalain: Mga lalawigan ng Afghanistan at Mga distrito ng Afghanistan

Ang mga sumusnod ay ang talaan ng lahat ng 34 na lalawigan

  1. Badakhshan
  2. Badghis
  3. Baghlan
  4. Balkh
  5. Bamyan
  6. Daykundi
  7. Farah
  8. Faryab
  9. Ghazni
  10. Ghōr
  11. Helmand
  12. Herat
  13. Jowzjan
  14. Kabul
  15. Kandahar
  16. Kapisa
  17. Khost
  18. Kunar
  19. Kunduz
  20. Laghman
  21. Logar
  22. Nangarhar
  23. Nimruz
  24. Nurestan
  25. Oruzgan
  26. Paktia
  27. Paktika
  28. Panjshir
  29. Parvan
  30. Samangan
  31. Sare Pol
  32. Takhar
  33. Wardak
  34. Zabul

Tingnan din[baguhin | baguhin ang batayan]

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang batayan]

  1. ↑ Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang AO); $2
  2. ↑ "South Asia :: Afghanistan – the World Factbook – Central Intelligence Agency". Tinago mula sa orihinal noong 2018-04-29. Nakuha noong 2020-11-30.
  3. ↑ "The Constitution of Afghanistan". Ministry of Foreign Affairs of the Islamic Republic of Afghanistan. Nakuha noong 2 September 2020.
  4. ↑ Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang LoC-pdf); $2
  5. ↑ Dictionary.com. The American Heritage Dictionary of the English Language, Fourth Edition. Houghton Mifflin Company, 2004. Reference.com (Retrieved 13 November 2007).
  6. ↑ Dictionary.com. WordNet 3.0. Princeton University. Reference.com (Retrieved 13 November 2007). Naka-arkibo 28 March 2014 sa Wayback Machine.
  7. ↑ "Constitution of Afghanistan". 2004. Tinago mula sa orihinal noong 20 September 2016. Nakuha noong 16 February 2013.
  8. ↑ Afghan | meaning in the Cambridge English Dictionary. the Cambridge English Dictionary. ISBN 9781107660151.
  9. ↑ https://ael.af/wp-content/uploads/2017/07/G12_dr_geography.pdf
  10. ↑ "Afghan Population Estimates 2020". Worldmeters. 2020. Tinago mula sa orihinal noong 26 November 2020. Nakuha noong 27 November 2020.
  11. ↑ 11.0 11.1 11.2 11.3 "Afghanistan". International Monetary Fund. Nakuha noong 14 November 2018.
  12. ↑ "Gini Index". World Bank. Tinago mula sa orihinal noong 11 May 2014. Nakuha noong 2 March 2011.
  13. ↑ "Human Development Report 2019". United Nations Development Programme. 10 December 2019. Tinago (PDF) mula sa orihinal noong 22 March 2017. Nakuha noong 10 December 2019.
  14. ↑ https://www.countrygardenroses.co.uk/about-us/blog/2012-11-09-rose-news-from-around-the-world-72/
Habibullah Khan



AfghanistanHeograpiya Ang lathalaing ito na tungkol sa Afghanistan at Heograpiya ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.
Maling banggit (May <ref> tag na ang grupong "Note", pero walang nakitang <references group="Note"/> tag para rito); $2
Maling banggit (May <ref> tag na ang grupong "lower-alpha", pero walang nakitang <references group="lower-alpha"/> tag para rito); $2

Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Afghanistan&oldid=1899735"