Polonya: Pagkakaiba sa mga binago

Republika ng Poland
*Rzeczpospolita Polska*
Republika ng Poland Rzeczpospolita Polska
	Watawat Eskudo
	Salawikain: wala
	Awiting Pambansa: Mazurek Dąbrowskiego
	Kinaroroonan ng Polonya (kahel) – sa lupalop ng Europa (kamelyo & puti); – sa Unyong Europeo (kamelyo)
Kabisera; at pinakamalaking lungsod	Warsaw
Wikang opisyal	Polako
Pamahalaan	Republikang parlamentaryo
• Pangulo	Bronisław Komorowski
• Punong Ministro	Donald Tusk
Pagkabuo
• Kristiyanisasyon	Abril 14, 966
• Muling ipinahayag	Nobyembre 11, 1918
Lawak
• Kabuuan	312,685 km2 (120,728 mi kuw) (ika-69)
• Katubigan (%)	3.07
Populasyon
• Pagtataya sa 2010	38,186,860 (ika-34)
• Senso ng 2011	38,501,000
• Densidad	120/km2 (310.8/mi kuw) (ika-83)
KDP (PLP)	Pagtataya sa 2011
• Kabuuan	$771.658 bilyon
• Bawat kapita	$20,334
KDP (nominal)	Pagtataya sa 2011
• Kabuuan	$513.821 bilyon
• Bawat kapita	$13,540
TKP (2011)	0.813; Error: Invalid HDI value · ika-39
Salapi	Złoty (PLN)
Sona ng oras	UTC+1 (CET)
• Tag-init (DST)	UTC+2 (CEST)
Kodigong pantelepono	48
Kodigo sa ISO 3166	PL
Internet TLD	.pl

Browse history interactively

← Nakaraang pagkakaiba Susunod na pagkakaiba →

Content deleted Content added

VisualWikitext

Inline

Pagbabago noong 19:18, 19 Enero 2013

Tungkol ito sa isang bansa. Para sa elemento, pumunta sa Polonyo (elemento).

Ang Republika ng Poland^[6] (Polako: Rzeczpospolita Polska, Ingles: Republic of Poland) ay isang bansang matatagpuan sa gitnang Europa, sa pagitan ng Alemanya sa kanluran, ang Republikang Tseko at Eslobakya sa timog, Ukranya at Belarus sa silangan, at ng Dagat Baltiko, Litwaniya, at ng Oblast ng Kaliningrad ng Rusya sa hilaga. Ang kabisera at gayundin ang pinakamataong lungsod nito ay ang Warsaw.

Unang itinatag ang Poland noong 966 sa Kristiyanisasyon nito. Inabot ng Poland ang rurok nito noong ika-16 siglo sa pagkatatag ng Komonwelt ng Poland at Lithuania hanggang sa paghahati-hati nito sa pagitan ng Imperyong Ruso, Austria-Unggarya at ang Kaharian ng Prusya noong ika-19 siglo, kung saan tumigil ang pag-iral nito bilang hiwalay na bansa. Muling itinatag ang Poland noong 11 Nobyembre 1918, pagkatapos ng Unang Digmaang Pandaigdig, na kilala bilang Ikalawang Republika.

Etimolohiya

Maaaring nagmula ang pangalang "Poland" sa mga Polano (Polako: Polanie), isang tribong Kanlurang Eslabo. Hindi alam ang etimolohiya nito, pero maaaring nagmula ito sa salitang "pole" (parang):^[7] nagsisimula ang mga kaparangan sa mga lupaing Polako mula sa dalampasigan ng Dagat Baltiko hanggang sa paanan ng Carpatos sa timog.

Sa ibang mga wika, nagmula naman ang mga eksonimo para sa Poland mula sa pangalan ng ibang tribo, ang mga Lechite (Polako: Lechici).

Pulitika

Talaksan:Bronisław Komorowski rotcropped.jpg

Si Bronisław Komorowski, ang kasalukuyang Pangulo ng Poland.

Isang demokrasya ang Poland, ayon sa saligang batas na inangkin nito noong 1997. Pinamumunuan ito ng isang pangulo bilang pinuno ng estado, ngunit nakatuon ang balangkas ng pamahalaan sa isang punong ministro (Polako: premier) bilang pinuno ng pamahalaan, na nakasentro sa Konseho ng mga Ministro bilang gabinete nito. Binubuo ang Konseho ng mga ministrong ipinili ng Pangulo sa payo ng Punong Ministro, at karaniwa'y nagmumula sa partidong may mayoridad sa tagapagbatas ang mga ministrong bumubuo nito.

Kasalukuyang nanunungkulan bilang Pangulo ng Poland si Bronisław Komorowski, na inihalal noong 2010 makatapos namatay ang nanguna sa kaniya, si Lech Kaczyński, sa pagbangga ng kaniyang eroplano sa Rusya noong siya'y papunta roon upang ipagdiwang ang masaker sa Katyń. Nanunungkulan naman bilang Punong Ministro si Donald Tusk, na itinanghal sa tanggapang ito noong 2007 nang manalo ang kaniyang partido, ang Platapormang Makabayan (Platforma Obywatelska, PO), sa halalan. Inihalal muli ang PO noong 2011, at si Tusk ay ang kauna-unahang Punong Ministro sa kasaysayan ng Poland na inihalal muli sa puwesto.

May dalawang kapulungan ang Pambansang Asemblea (Zgromadzenie Narodowe), ang tagapagbatas ng Poland: ang Sejm, na may 460 kinatawan (poseł, literal na "sugo"), at ang Senado, na binubuo ng 100 senador. Gayunpaman, hindi nagkakaisa ang dalawang magkahiwalay na kapulungan maliban na sa tatlong pagkakataon: kapag may bagong Pangulo at siya'y manunumpa sa Asemblea, kapag may habla laban sa Pangulo sa Tribunal ng Estado, o kapag nais ihayag ng Asemblea na wala nang kakayahan ang Pangulo na manungkulan sa posisyon. Kasalukuyang nangyari lamang ang unang pagkakataon sa pagtatanghal ng Pambansang Asemblea.

Talababa

↑ Tingnan din ang mga di-opisyal na pambansang moto ng Poland.
↑ Ginagamit ang Belaruso, Kasubyo, Aleman, at Ukranyo sa 5 gmina (Litwanyano). Gayumpaman, hindi sila itinuturing na mga opisyal na wika sa antas pang-estado.
↑ "GUS – Population as of 30.06.2010". Stat.gov.pl. Nakuha noong 26 Mayo 2011.
↑ ^4.0 ^4.1 ^4.2 ^4.3 "Poland". Pandaigdigang Pondong Pananalapi. Nakuha noong 20 Abril 2012.
↑ "Table 1 – Human Development Index and its components" (PDF). Talatuntunan ng Kaunlaran ng Tao 2010 (sa Ingles). Human Development Reports. Nakuha noong 4 Nobyembre 2010.
↑ Oficina de Educación Iberoamericana. (1972). "Polonia". Hispanismos en el tagalo (Mga Hispanismo sa Tagalog), pahina 476.
↑ "fr. pal, pele, altd. pal, pael, dn. pael, sw. pale, isl. pall, bre. pal, peul, it. polo, pole, pila, [in:] A dictionary of the Anglo-Saxon languages. Joseph Bosworth. S.275.; planus, plain, flat; from Indo- Germanic pele, flat, to spread, also the root of words like plan, floor, and field. [in:] John Hejduk. Soundings. 1993. p. 399"; "the root pele is the source of the English words "field" and "floor". The root "plak" is the source of the English word "flake" [in:] Loren Edward Meierding. Ace the Verbal on the SAT. 2005. p. 82

Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA ak:Poland

[1] Tingnan din ang mga di-opisyal na pambansang moto ng Poland.

[2] Ginagamit ang Belaruso, Kasubyo, Aleman, at Ukranyo sa 5 gmina (Litwanyano). Gayumpaman, hindi sila itinuturing na mga opisyal na wika sa antas pang-estado.

[GUS_–_Population_as_of_30.06.2010-3] "GUS – Population as of 30.06.2010". Stat.gov.pl. Nakuha noong 26 Mayo 2011.

[imf2-4] 4.0 ^4.1 ^4.2 ^4.3 "Poland". Pandaigdigang Pondong Pananalapi. Nakuha noong 20 Abril 2012.

[Table_1_–_Human_Development_Index_and_its_components-5] "Table 1 – Human Development Index and its components" (PDF). Talatuntunan ng Kaunlaran ng Tao 2010 (sa Ingles). Human Development Reports. Nakuha noong 4 Nobyembre 2010.

[6] Oficina de Educación Iberoamericana. (1972). "Polonia". Hispanismos en el tagalo (Mga Hispanismo sa Tagalog), pahina 476.

[dictionary-7] "fr. pal, pele, altd. pal, pael, dn. pael, sw. pale, isl. pall, bre. pal, peul, it. polo, pole, pila, [in:] A dictionary of the Anglo-Saxon languages. Joseph Bosworth. S.275.; planus, plain, flat; from Indo- Germanic pele, flat, to spread, also the root of words like plan, floor, and field. [in:] John Hejduk. Soundings. 1993. p. 399"; "the root pele is the source of the English words "field" and "floor". The root "plak" is the source of the English word "flake" [in:] Loren Edward Meierding. Ace the Verbal on the SAT. 2005. p. 82

[1]

[2]

[d]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ Linya 122: / Linya 122: @@
 [[br:Polonia]]
 [[bs:Poljska]]
+[[bxr:Польш]]
 [[ca:Polònia]]
 [[cdo:Pŏ̤-làng]]