Pumunta sa nilalaman

Tanjay

Mga koordinado: 9°31′N 123°10′E / 9.52°N 123.16°E / 9.52; 123.16
Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
(Idinirekta mula sa Lungsod ng Tanjay)
Tanjay

Lungsod ng Tanjay
Lungsod
Opisyal na sagisag ng Tanjay
Sagisag
Map of Negros Oriental showing the location of Tanjay.
Map of Negros Oriental showing the location of Tanjay.
Map
Tanjay is located in Pilipinas
Tanjay
Tanjay
Lokasyon sa Pilipinas
Mga koordinado: 9°31′N 123°10′E / 9.52°N 123.16°E / 9.52; 123.16
Bansa Pilipinas
RehiyonGitnang Kabisayaan (Rehiyong VII)
LalawiganNegros Oriental
Mga barangay24 (alamin)
Ganap na LungsodApril 1, 2001
Pamahalaan
 • Punong LungsodHon. Lawrence Teves y Solis
 • Manghalalal56,854 botante (2022)
Lawak
 [1]
 • Kabuuan267.05 km2 (103.11 milya kuwadrado)
Populasyon
 (Senso ng 2020)
 • Kabuuan82,642
 • Kapal310/km2 (800/milya kuwadrado)
 • Kabahayan
20,077
Ekonomiya
 • Kaurian ng kitaika-4 na klase ng kita ng lungsod
 • Antas ng kahirapan26.04% (2021)[2]
 • Kita₱766,606,055.57 (2020)
 • Aset₱2,387,750,863.83 (2020)
 • Pananagutan₱328,598,473.98 (2020)
 • Paggasta₱692,172,716.97 (2020)
Sona ng orasUTC+8 (PST)
Kodigong Pangsulat
6204
PSGC
074621000
Kodigong pantawag35
Uri ng klimaTropikal na klima
Mga wikaSebwano
Wikang Magahat
wikang Tagalog

Ang Lungsod ng Tanjay ay isang ika-5 klaseng lungsod sa lalawigan ng Negros Oriental, Pilipinas. Ayon sa senso ng 2020, ito ay may populasyon na 82,642 sa may 20,077 na kabahayan.

Ito ay naging lungsod sa bisa ng Republic Act 9026 o mas kilala bilang "An act converting the Municipality of Tanjay, province of Negros Oriental into a component city to be known as the City of Tanjay".[3] Ang Batas ay inaprubahan at nilagdaan ni Pangulong Gloria Macapagal Arroyo noong Marso 5, 2001. Ang batas na ito, na isang konsolidasyon ng House Bill No. 8880 at Senate Bill No. 2256, sa wakas ay naipasa ng House of Representatives at ng Senate noong Pebrero 8, 2001. Sa wakas ay naiproklama si Tanjay bilang isang component city noong Abril 1, 2001, matapos magsagawa ng plebisito para sa layunin.

Ang lungsod ay bahagi ng 2nd Congressional District ng Negros Oriental at matatagpuan 31 kilometro (19 mi) hilaga ng Dumaguete.[4] Ito ay napapahangganan sa hilaga ng Bais, sa timog ng Munisipyo ng Amlan, sa silangan ng Kipot ng Tañon at sa kanluran ng Munisipyo ng Pamplona . Ang munisipalidad ay tahanan ng dalawang katutubong wika, Minagahat at ang Cebuano na nakalista ng Komisyon ng Wikang Filipino. Ang lungsod ay kilala bilang Lungsod ng mga Propesyonal.

Mga Barangay

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang Lungsod ng Tanjay ay nahahati sa 24 na mga barangay.

  • Azagra
  • Bahi-an
  • Luca
  • Manipis
  • Novallas
  • Obogon
  • Pal-ew
  • Poblacion I (Barangay 1)
  • Poblacion II (Barangay 2)
  • Poblacion III (Barangay 3)
  • Poblacion IV (Barangay 4)
  • Poblacion V (Barangay 5)
  • Poblacion VI (Barangay 6)
  • Poblacion VII (Barangay 7)
  • Poblacion VIII (Barangay 8)
  • Poblacion IX (Barangay 9)
  • Polo
  • San Isidro
  • San Jose
  • San Miguel
  • Santa Cruz Nuevo
  • Santa Cruz Viejo
  • Santo Niño
  • Tugas

Demograpiko

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Senso ng populasyon ng
Tanjay
TaonPop.±% p.a.
1903 11,894—    
1918 15,089+1.60%
1939 30,979+3.48%
1948 33,064+0.73%
1960 39,547+1.50%
1970 51,458+2.66%
1975 52,558+0.43%
1980 57,299+1.74%
1990 62,656+0.90%
1995 65,634+0.87%
2000 70,169+1.44%
2007 78,539+1.57%
2010 79,098+0.26%
2015 80,532+0.34%
2020 82,642+0.51%
Sanggunian: PSA[5][6][7][8]

Heograpiya

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang lupain ng Tanjay ay 27,605 ektarya (68,210 akre) at ginagamit para sa agrikultura, tirahan, komersyal, industriyal, pang-edukasyon, kagubatan at iba pang layunin. Ito ang nag-iisang lungsod sa Negros Oriental na may napakalawak na patag na kabundukan, bagama't ang mga bulubundukin at gumugulong na burol ay matatagpuan sa mga hinterland barangay ng Santo Niño at Pal-ew. Matatagpuan din ang mga masungit na lugar sa barangay Bahi-an at Santa Cruz Nuevo.

Barangays

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Tanjay city hall at night

Tanjay is politically subdivided into 24 barangays. Each barangay consists of puroks and some have sitios.

Klima

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Datos ng klima para sa Tanjay
Buwan Ene Peb Mar Abr May Hun Hul Ago Set Okt Nob Dis Taon
Katamtamang taas °S (°P) 29
(84) 		29
(84) 		30
(86) 		32
(90) 		31
(88) 		30
(86) 		30
(86) 		30
(86) 		30
(86) 		30
(86) 		29
(84) 		29
(84) 		29.9
(85.8)
Katamtamang baba °S (°P) 23
(73) 		23
(73) 		23
(73) 		24
(75) 		25
(77) 		25
(77) 		24
(75) 		24
(75) 		24
(75) 		24
(75) 		24
(75) 		23
(73) 		23.8
(74.7)
Katamtamang presipitasyon mm (pulgada) 35
(1.38) 		28
(1.1) 		38
(1.5) 		51
(2.01) 		125
(4.92) 		195
(7.68) 		194
(7.64) 		173
(6.81) 		180
(7.09) 		192
(7.56) 		121
(4.76) 		64
(2.52) 		1,396
(54.97)
Araw ng katamtamang pag-ulan 9.2 8.2 9.9 11.3 22.5 27.3 28.0 27.2 27.1 26.9 19.7 12.7 230
Sanggunian: Meteoblue (Use with caution: this is modeled/calculated data, not measured locally.)[9]

Ang Tanjay ay may katamtaman at kaaya-ayang klima. Ito ay nailalarawan sa pamamagitan ng medyo tag-ulan mula Mayo hanggang Pebrero at tagtuyot mula Marso hanggang Abril. Ang pag-ulan ay nangyayari sa buong taon na may pinakamalakas na volume sa mga buwan ng Hulyo at Agosto. Ang mga buwan ng Marso at Abril ay ang pinakamainit na buwan at ang pinakamalamig ay Disyembre. Ang Enero ay ang mahalumigmig na buwan habang ang Abril ay ang pinakamababang panahon. Ang mga buwan ng Nobyembre at Disyembre ay may pinakamalakas na bilis ng hangin sa buong taon.

Pamahalaan

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang huling capitán municipal ng Tanjay sa pagtatapos ng Rehimeng Espanyol ay si Don José Muñoz. Bago ito, siya ay gobernadorcillo. Si Don Agapito Calumpang, na isang cabeza de barangay, ay dating gobernadorcillo din ng Tanjay.

Sa pagdating ng mga Amerikano at muling pagsasaayos ng mga lokal na istrukturang pampulitika, si Don José Muñoz ay hinirang bilang presidente municipal habang si Don Agapito Calumpang ay itinalaga bilang vice presidente municipal. Si Andrés Molas ay hinirang bilang kalihim ng bayan, si Don Lucas Rodríguez bilang ingat-yaman ng bayan, si Don Pelagio López bilang punong konstable ng munisipyo, at si Felix Calumpang Barot bilang katarungan ng kapayapaan.

Ang sumusunod ay isang listahan ng mga mayor at bise alkalde ng Tanjay mula 1901 hanggang sa kasalukuyan.

No. Name Term Title Name Term Title Administration Era
1 D. José Muñoz y Teves 1901-1905 Presidente Municipal Agapito Calumpang 1901-1903 Vice Presidente Municipal William Howard Taft Insular Government
Luis Muñoz y Calumpañg 1904-1909 Vice Presidente Municipal Luke Edward Wright
2 D. Pelagio López y González 1906-1909 Presidente Municipal Henry Clay Ide
James Francis Smith
3 D. Francisco Domingo Romero y Bustamante (Sr.) 1909-1916 Presidente Municipal Mateo Dael 1909-1912 Vice Presidente Municipal William Cameron Forbes
Gonzalo Calumpang 1912-1916 Vice Presidente Municipal
Newton W. Gilbert
Francis Burton Harrison
4 D. José Benito Atilano Joaquín Villegas y Teves 1916-1922 Presidente Municipal Felipe Calumpang 1916-1922 Vice Presidente Municipal
Charles Yeater
Leonard Wood
5 D. Joaquín Villegas y Teves 1922-1931 Presidente Municipal D. Marcos Regalado y López 1922-1928 Vice Presidente Municipal
Eugene Allen Gilmore
Henry L. Stimson
Simón Reyes 1928-1934 Vice Presidente Municipal
6 Crispiniano Limbaga Sr. 1931-1942 Presidente Municipal / Municipal Mayor Eugene Allen Gilmore
Dwight F. Davis
George C. Butte
Theodore Roosevelt Jr.
Frank Murphy
Ricardo Teves Sr. 1935-1937 Municipal Vice Mayor
Commonwealth of the Philippines
D. Miguel Díaz (de Prendes) y Público 1937-1940 Municipal Vice Mayor
Paul V. McNutt
Francis Bowes Sayre Sr.
Graciano Banogon Sr. 1940-1951 Municipal Vice Mayor
-- Concejo Calumpang de Martinez 1942 Municipal Mayor (acting) Masaharu Homma Japanese occupation of the Philippines
Shizuichi Tanaka
-- Perfecto Calumpang 1942 Municipal Mayor (acting)
-- D. José E. Romero y Muñoz 1943 Municipal Mayor (acting)
Shigenori Kuroda
7 Ricardo Teves Sr. 1942-1946 Municipal Mayor (in exile)
Tomoyuki Yamashita
Paul V. McNutt Commonwealth of the Philippines
8 Baldomero Limbaga Sr. 1946-1951 Municipal Mayor Manuel Roxas Third Republic of the Philippines
Elpidio Quirino
9 Ricardo Teves Sr. 1952-1961 Municipal Mayor D. Julio García (de Melgar) Sr. 1952-1955 Municipal Vice Mayor
Ramon Magsaysay
Fernando Calumpang 1956-1959 Municipal Vice Mayor
Carlos P. Garcia
D. Gaspar Villegas y Reyes 1960-1962 Municipal Vice Mayor
-- D. Julio García (de Melgar) Sr. 1959 Municipal Mayor (acting) Diosdado Macapagal
-- D. Gaspar Villegas y Reyes 1962-1963 Municipal Mayor (acting) (vacant) 1962-1963 Municipal Vice Mayor
10 Ybarra Teves 1964-1980 Municipal Mayor Angel Mira 1964-1967 Municipal Vice Mayor
Ferdinand Marcos
Crisostomo Villegas y Colina 1967-1980 Municipal Vice Mayor Fourth Republic of the Philippines
11 Uldarico Ramirez 1980-1986 Municipal Mayor Angel Mira 1980-1986 Municipal Vice Mayor
-- Rodulfo Navarro 1986-1987 Municipal Mayor (acting) (vacant) 1986-1992 Municipal Vice Mayor Corazon Aquino
-- Arturo Regalado 1987 Municipal Mayor (acting) Fifth Republic of the Philippines
-- Dominador Regalado Jr. 1987-1988 Municipal Mayor (acting)
12 Arturo Regalado 1988-1998 Municipal Mayor
Andres Gayo 1992-1995 Municipal Vice Mayor Fidel Ramos
Jovencio Bumanglag 1995-1998 Municipal Vice Mayor
13 Baltazar Salma 1998-2001 Municipal Mayor Lawrence Teves 1998-2001 Municipal Vice Mayor Joseph Estrada
2001-2007 City Mayor 2001-2007 City Vice Mayor Gloria Macapagal Arroyo
14 Lawrence Teves 2007-2016 City Mayor Nilo Tam 2007-2010 City Vice Mayor
Jose Orlino 2010-2016 City Vice Mayor Benigno Aquino III
15 Reynaldo Concepcion 2016-2022 City Mayor Lawrence Teves 2016-2019 City Vice Mayor (suspended) Rodrigo Duterte
Jovencio Bumanglag 2016-2019 City Vice Mayor (acting)
Neil Salma 2019-2022 City Vice Mayor
16 Jose Orlino 2022-2025 City Mayor Neil Salma 2022-2025 City Vice Mayor Bongbong Marcos

Edukasyon

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang mga pampublikong paaralan sa Tanjay ay pinangangasiwaan ng Schools Division of Tanjay City Naka-arkibo 2024-01-05 sa Wayback Machine..

Paaralang Elementarya

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  • Azagra Elementary School — Azagra
  • Alangilan Primary School — Sitio Alangilan, Sto. Niño
  • Ballacag Elementary School — Sitio Ballacag, Sto. Niño
  • Bulo Elementary School — Sitio Bulo, Pal-ew
  • Bulon Elementary School — Sitio Bulon, Sta. Cruz Nuevo
  • Camuyogan Elementary School — Sitio Camuyogan, Sto. Niño
  • Candanqui Elementary School — Sitio Candanqui, Azagra
  • Canggabi Elementary School — Sitio Canggabi, Sto. Niño
  • Canghatap Elementary School — Sitio Canghatap, Pal-ew
  • Cangkue Elementary School — Sitio Cangkue, Sto. Niño
  • Dionisio L. Mapa Memorial Elementary School — Sitio Calam-isan, Sta. Cruz Nuevo
  • Don Placido Mapa Memorial School — Sta. Cruz Viejo
  • Doña Loreto Ledesma Mapa Elementary School — Sitio Nagsala, Sta. Cruz Nuevo
  • Doña Salome L. Villegas Memorial School — Sitio Matangad, San Jose
  • Egmedio V. Manso Elementary School — Sitio Odiongan, San Jose
  • Fabiana G. Banogon Memorial Elementary School — Sitio Camansi, Novallas
  • George Pilas Memorial School — Sitio Aseotes, Polo
  • Hinagba-an Elementary School — Sitio Hinagba-an, Pal-ew
  • Ilaud Elementary School — Arsenal Street, Poblacion VI (Ilaud)
  • Jacinto Aguilar Elementary School — Tugas
  • Jesus B. Pilas Memorial School — Sitio Pandaitan, Sta. Cruz Nuevo
  • Jose Rotea Memorial Elementary School — San Isidro
  • Julian Calibo Memorial School — Sitio Matunoy, Sto. Niño
  • Lamwas Elementary School — Sitio Lamwas, Sto. Niño
  • Luca Elementary School — Luca
  • Lugta Elementary School — Sitio Lugta, Pal-ew
  • Mandalamon Elementary School — Sitio Mandalamon, Sto. Niño
  • Maralag Elementary School — Manipis
  • Mato-Bato Elementary School — Sitio Mato-bato, Bahi-an
  • Novallas Elementary School — Novallas
  • Obogon Elementary School — Obogon
  • Pal-ew Elementary School — Pal-ew
  • Pelagio Jabel Memorial School — Bahi-an
  • Plaza Central School — Rizal Street, Poblacion II
  • Polo Elementary School — Polo
  • Ponglo Elementary School — Sitio Ponglo, Sto. Niño
  • Rosario V. Moras Memorial School — Sitio Arapiles, Novallas
  • San Jose Elementary School — San Jose
  • San Miguel Elementary School — San Miguel
  • Sta. Cruz Central Elementary School — Sta. Cruz Viejo
  • Sto. Niño Elementary School — Sto. Niño
  • Tambacan Elementary School — Tambacan, Poblacion IV
  • Tanjay City South Central School — Magallanes Street, Poblacion IX (Opao)
  • Toyupan Elementary School — Sitio Toyupan, Pal-ew

High schools

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  • Azagra High School — Azagra
  • Bahi-an High School — Bahi-an
  • Domingo Ledesma Mapa High School (formerly Nagsala HS) — Sitio Nagsala, Sta. Cruz Viejo
  • Lourdes L. del Prado Memorial National High School — Sta. Cruz Viejo
  • Graciano Banogon High School — Sitio Camansi, Novallas
  • Patricio Palomar Memorial High School — Sitio Ponglo, Sto. Niño
  • Luca High School — Luca
  • Namonbon High School — Sitio Namonbon, Pal-ew
  • Pal-ew High School (formerly Lourdes L. del Prado MNHS - Pal-ew) — Pal-ew
  • Polo High School (formerly Tanjay NHS - Polo) — Polo
  • Rufino Aguilar Memorial High School (formerly Novallas HS) — Novallas
  • San Miguel High School — San Miguel
  • Sto. Niño High School (formerly Lourdes L. del Prado MNHS - Sto. Niño) — Sto. Niño
  • Tanjay City Science High School — Magallanes Street, Poblacion IX (Opao)
  • Tanjay High School (Legislated) — Zamora Street, Catiao-tiao, Poblacion III
  • Tanjay National High School — Magallanes Street, Poblacion IX (Opao)

Pampribadong Paaralan

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  • ABC Learning Center — Progreso Street, Poblacion II
  • Casa Marie Learning Institute — Pancil, Obogon
  • Diaz College — Nono Limbaga Drive, Poblacion IX (Opao)
  • Immaculate Heart Academy — Rizal Street, Poblacion II
  • Villaflores College — Legaspi Street, Poblacion VIII

Turismo

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Kilala rin ang Tanjay City sa Tourism Program nito na nagsimula noong huling bahagi ng 1980s. Sa pamamagitan ng kamakailang Sangguniang Panglunsod Resolution, ang lungsod ay tinaguriang City of Festivals. Ang mga pangunahing atraksyong panturista ay:

  • Children's Festival (January)
  • Festival of Hearts (February)
  • Sinulog sa Tanjay (July)
  • Paaway sa Kabayo (July)
  • Pasko sa Tanjay (December)
  • Bodbod Festival (December)
  • Banog-banog Festival (December)
  • Park Cafe (Wednesdays & Fridays)
  • Sugbaanay sa Parque (Saturdays)
  • Museo Ecclesiastico de Tanjay (Barangay Poblacion 2)
  • Rizal Park & the Dancing Fountain (Barangay Poblacion 2)
  • Reef's Farm (Barangay Luca)

There are also potential tourist attractions pending to be debuted to the public as well:

  • St. James The Greater Parish-Oldest parish of Negros Oriental (Barangay Poblacion 2)
  • Philippine Carabao Center (Barangay Sta. Cruz Viejo)
  • Camp Leon Kilat (Barangay Sta. Cruz Viejo)
  • Luparan Falls and Caves (Barangay Sta. Cruz Nuevo)
  • Bobong Falls (Barangay Bahian)
  • Azagra Golf Course (Barangay Azagra)
  • Rice Terraces (Barangay Pal-ew)
  • Benguet Mining Tunnel (Barangay San Miguel)
  • Mambulong & Cang-ogis Lakes (Barangay Pal-ew)
  • Red Land Scenic Views (Barangay Sta. Cruz Nuevo)
  • Water Spring & Cave with Stalactites & Stalagmites (Barangay Sto. Niño)
  • Casa de las Dueñas, Hacienda Santa Escolástica (Barangay San Jose)
  • Parao Boardwalk and Mainit Hot Springs (Barangay Luca)
  • Tanjay City Boulevard (Barangay Poblacions 4 & 7)
  • Lawton Seaport (Barangay Poblacion 7)
  • Tanjay City River

Mga kilalang personalidad

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Mga sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. ↑ "Province:". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. ↑ "PSA Releases the 2021 City and Municipal Level Poverty Estimates". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 2 Abril 2024. Nakuha noong 28 Abril 2024.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. ↑ "Republic Act No. 9026 | GOVPH". Official Gazette of the Republic of the Philippines (sa wikang Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong Agosto 28, 2023. Nakuha noong Hulyo 14, 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  4. ↑ /municipalities-negros-oriental/ "Municipalities of Negros Oriental". Dumaguete (sa wikang Ingles). Nakuha noong Agosto 30, 2017. {{cite news}}: Check |url= value (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. ↑ Census of Population (2015). "Region VII (Central Visayas)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  6. ↑ Census of Population and Housing (2010). "Region VII (Central Visayas)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  7. ↑ Censuses of Population (1903–2007). "Region VII (Central Visayas)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: url-status (link)
  8. ↑ "Province of". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. Nakuha noong Disyembre 17, 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  9. ↑ "Tanjay: Average Temperatures and Rainfall". Meteoblue. Nakuha noong Mayo 6, 2020.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  10. ↑ "University Town mourns death of Dr. Emilio T. Yap". dumaguetemetropost.com. Inarkibo mula sa orihinal noong Pebrero 23, 2020. Nakuha noong Hulyo 13, 2017.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

Panlabas na kawing

[baguhin | baguhin ang wikitext]
May kaugnay na midya tungkol sa Tanjay ang Wikimedia Commons.

Gabay panlakbay sa Tanjay mula sa Wikivoyage

Bais
Bayawan North Tañon Strait
West   Tanjay    East
South
Pamplona Sibulan Amlan



Usbong Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.

Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tanjay&oldid=2080579"