Lungsod ng Malawakang Maynila

Lungsod ng Malawakang Maynila
*City of Greater Manila*
	Lungsod ng Malawakang Maynila; City of Greater Manila
	Dating Kinartang Lungsod ng Pilipinas
Panahon sa kasaysayan	Ikalawang Digmaang Pandaigdig

Ang Lungsod ng Malawakang Maynila (Ingles: City of Greater Manila), na kilala rin sa payak bilang Malawakang Maynila (Greater Manila) at minsang Greater Manila Area (GMA)^[1], ay isang dating kinartang lungsod (chartered city)^[2] na umiral noong panahon ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Pinamahalaan ito ng Komonwelt ng Pilipinas at binuwag ito ng mga puwersang mananakop na Hapones.

Binuo ni Pangulong Manuel L. Quezon ang Malawakang Maynila bilang isang pangkagipitang hakbang (emergency measure). Sinanib ang mga lungsod ng Maynila at Lungsod Quezon pati ang mga bayan ng Caloocan, Las Piñas, San Pedro de Macati, Malabon, San Felipe Neri, Mariquina, Muntinlupa, Navotas, Parañaque, Pasay, Pasig, San Juan del Monte, at pook ng Taguig-Pateros. Itinalagang alkalde ng Lungsod ng Malawakang Maynila si Jorge B. Vargas.^[3]

Ang mga alkalde ng dating mga bayan at lungsod ay naging mga bise-alkalde ng kani-kanilang mga lokalidad at nasa pamamahala ng Alkalde ng Malawakang Maynila.^[3]

Binuwag ng mga Hapones ang Malawakang Maynila, at namahala ang Komisyong Tagapagpaganap ng Pilipinas sa lugar na bumuo sa dating lungsod. Namahala rin ang Komisyong Tagapagpaganap ng Pilipinas sa ibang mga teritoryo sa bansa na sinakop ng mga Hapones sa kasagsagan ng digmaan.^[3]

Tingnan din

Kalakhang Maynila

Mga sanggunian

↑ "Chapter I". Quezon City at 75 Resurgent & Resilient. Erehwon Artworld Corporation for the Local Government of Quezon City through the Communications Coordination Center. 2014. p. 69. ISBN 9789719566632.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ "Chartered Cities". Official Gazette of the Republic of the Philippines. 1 (4): 200. 1942.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ ^3.0 ^3.1 ^3.2 "Historical Background". DENR - Environment Management Bureau - National Capital Region. Inarkibo mula sa orihinal noong Abril 2, 2017. Nakuha noong Agosto 24, 2017.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

Coordinates needed: you can help!

[qc-1] "Chapter I". Quezon City at 75 Resurgent & Resilient. Erehwon Artworld Corporation for the Local Government of Quezon City through the Communications Coordination Center. 2014. p. 69. ISBN 9789719566632.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[2] "Chartered Cities". Official Gazette of the Republic of the Philippines. 1 (4): 200. 1942.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[emb-3] 3.0 ^3.1 ^3.2 "Historical Background". DENR - Environment Management Bureau - National Capital Region. Inarkibo mula sa orihinal noong Abril 2, 2017. Nakuha noong Agosto 24, 2017.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[1]

[2]

[3]

t u b Mga dating lalawigan, sub-probinsiya, at lungsod ng Pilipinas
Mga lalawigan	Agusan Ambos Camarines Cotabato Davao Ilocos Kalinga-Apayao Lanao Lepanto-Bontoc Maynila Mindoro Misamis Provincia del Moro Morong Negros Negros del Norte Samar Shariff Kabunsuan Surigao Zamboanga
Mga sub-probinsiya^*	Abra (1905–1917)¹ Amburayan (1902–1920)² Apayao (1907–1995)¹ Aurora (1951–1979)¹ Batanes (1907–1909)¹ Benguet (1908–1966)¹ Biliran (1959–1992)¹ Bontoc (1902–1966)³ Bukidnon (1907–1914)¹ Butuan (1907–1914)⁴ Camiguin (1956–1966)¹ Catanduanes (1905–1945)¹ Guimaras (1966–1992)¹ Ifugao (1908–1966)¹ Kalinga (1907–1995)¹ Lepanto (1902–1920)² Marinduque (1907–1920)¹ Masbate (1906–1920)¹ Quirino (1966–1971)¹ Romblon (1907–1917)¹ Siquijor (1907–1971)¹
Mga lungsod	Basilan⁵ Jaro Malawakang Maynila Legazpi⁶ Nueva Cáceres Nueva Segovia
^* Lahat ng mga sub-probinsiya ay pansamantalang binuwag noong pananakop ng mga Hapones sa Pilipinas (1942–1945). ¹ Ginawang ganap na lalawigan. ² Binuwag at sinanib o sinama sa kalapit na mga lalawigan at/o sub-probinsiya. ³ Naging tanging sub-probinsiya na natitira sa Mountain Province noong 1966, kaya ginamit nito ang pangalan ng sentrong lalawigan. ⁴ Naging tanging sub-probinsiya na natitira sa Agusan noong 1914, kaya ginamit nito ang pangalan ng sentrong lalawigan. ⁵ Itinakda sa pook kabayanan o downtown area ng kasalukuyang Lungsod ng Isabela noong 1973; binuwag noong 1975. ⁶ Ang Lungsod ng Legazpi mula 1948 hanggang 1954 ay binubuo ng kasalukuyang mga teritoryo ng Legazpi at Daraga; binuwag ang lungsod na ito noong 1954 at binalik ang dating mga bahaging bayan nito. Mag-isang magiging lungsod ang Legazpi noong 1959.