Alejandrong Dakila: Pagkakaiba sa mga binago
m Ibinalik ang mga pagbabago ni 180.190.94.18 (Usapan) patungo sa huling rebisyon ni Infinite0694 |
Replacing Image:Napoli_BW_2013-05-16_16-24-01_DxO.jpg with Image:Napoli_BW_2013-05-16_16-24-01.jpg (by CommonsDelinker because: File renamed:). |
||
Linya 3: | Linya 3: | ||
| title = [[Basileus]] ng [[Macedon]], [[Hegemony|Hegemon]] ng [[Liga ng Corinto|Ligang Heleniko]] [[League of Corinth|Hellenic League]], [[Shahanshah]] ng [[Persia]], [[Paraon]] ng [[Sinaunang Ehipto]], [[Panginoon ng Asia]] |
| title = [[Basileus]] ng [[Macedon]], [[Hegemony|Hegemon]] ng [[Liga ng Corinto|Ligang Heleniko]] [[League of Corinth|Hellenic League]], [[Shahanshah]] ng [[Persia]], [[Paraon]] ng [[Sinaunang Ehipto]], [[Panginoon ng Asia]] |
||
| image = Napoli BW 2013-05-16 16-24-01 |
| image = Napoli BW 2013-05-16 16-24-01.jpg |
||
| caption = <small>Si Alejandro na nakikipaglaban sa haring Persa ''(Persian)'' na si [[Dario III]]. Mula sa [[Alexander Mosaic]], [[Naples National Archaeological Museum]]</small> |
| caption = <small>Si Alejandro na nakikipaglaban sa haring Persa ''(Persian)'' na si [[Dario III]]. Mula sa [[Alexander Mosaic]], [[Naples National Archaeological Museum]]</small> |
||
| succession = [[List of kings of Macedon|Hari ng Macedonia]] |
| succession = [[List of kings of Macedon|Hari ng Macedonia]] |
Pagbabago noong 12:20, 22 Setyembre 2015
Alejandro ang Dakila | |
---|---|
Basileus ng Macedon, Hegemon ng Ligang Heleniko Hellenic League, Shahanshah ng Persia, Paraon ng Sinaunang Ehipto, Panginoon ng Asia
| |
Si Alejandro na nakikipaglaban sa haring Persa (Persian) na si Dario III. Mula sa Alexander Mosaic, Naples National Archaeological Museum | |
Panahon | 336–323 BCE |
Sinundan | Felipe II |
Sumunod | Alexander IV Philip III |
Panahon | 332–323 BCE |
Sinundan | Darius III |
Sumunod | Alexander IV Felipe III |
Panahon | 330–323 BCE |
Sinundan | Dario III |
Sumunod | Alexander IV Felipe III |
Panahon | 331–323 BCE |
Sinundan | New office |
Sumunod | Alexander IV Philip III |
Asawa | Roxana of Bactria Stateira II ng Persia Parysatis II of Persia |
Anak | Alejandro IV |
Buong pangalan | |
Alejandro III ng Macedon | |
Dynasty | Dinastiyang Argead |
Ama | Felipe II ng Macedon |
Ina | Olympias ng Epirus |
Kapanganakan | 20 o 21 Hulyo 356 BCE Pella, Macedon |
Kamatayan | 10 o 11 Hunyo 323 BCE (edad 32) Babilonya |
Pananampalataya | Politeismong Griyego |
Si Alejandro III ng Macedon (20/21 Hulyo 356 – 10/11 Hunyo 323 BCE) na kilala bilang Alejandro ang Dakila o Dakilang Alejandro (Griyego: Ἀλέξανδρος ὁ Μέγας, Aléxandros ho Mégasiii[›] from the Greek ἀλέξω alexo "ipagtanggol, tulungan" + ἀνήρ aner "man") ang hari ng Macedon na isang estado ng hilagaang Sinaunang Gresya. Siya ay ipinanganak sa Pella noong 356 BCE. Siya ay inaralan ni Aristoteles hanggang sa edad na 16. Sa edad na 30, kanyang nilikha ang isa sa pinakamalaking imperyo sa sinaunang daigdig na sumasaklaw mula sa Dagat Ionian hanggang sa mga Himalaya.[1] Siya ay hindi natalo sa digmaan at itinuturing sa kasaysayan na isa sa mga pinakamatagumpay na mga komander.[2]
Hinalinhan sa trono ni Alejandro ang kanyang amang si Felipe II ng Macedon noong 336 BCE pagkatapos paslanging si Felipe II. Sa kamatayan ni Felipe, namana ni Alejandro ang isang malakas na kaharian at may karanasang hukbo. Siya ay ginawaran ng pagkaheneral ng Gresya at gumamit sa kapangyarihang ito upang ilusan ang mga planong pagpapalawig na pang-hukbo ng kanyang ama. Noong 334 BCE, kanyang sinakop ang pinamunuan ng Persia na Asya Menor at nagpasimula ng mga sunod sunod pakikidigma na tumagal ng 10 taon. Binali ni Alejandro ang kapangyarihan ng Persia sa sunod sunod na nagwaging digmaan na kinabibilangan ng Labanan sa Issus at Labanan sa Gaugamela. Kalaunan niyang pinatalsik ang haring Persa (Persian) na si Dario III at sumakop sa kabuuan ng Imperyong Akemenida. Sa puntong iyon, ang kanyang imperyo ay sumaklaw mula sa dagat Adriatiko hanggang sa Ilog Indus. Sa paghahangad niyang maabot ang "mga dulo ng mundo at ang dakilang panlabas na dagat", kanyang sinakop ang India noong 326 BCE ngunit kalaunang napaurong sa paghiling ng kanyang mga hukbo. Namatay si Alejandro sa Babilonya sa edad na 32 noong 323 BCE nang hindi nagsagawa ng sunod sunod na planadong mga pakikidigma na nagsimula sa kanyang pananakop ng Arabia. Sa mga sumunod na taon pagkatapos ng kanyang kamatayan, ang sunod sunod na mga digmaang sibil ang naghati sa kanyang imperyo na humantong sa ilang mga estadong pinamunuan ng Diadochi na mga natitirang heneral ni Alejandro at mga tagapagmana. Ang kanyang pamana ay kinabibilangan ang pagkalat ng kultura na dinulot ng kanyang mga pananakop. Kanyang itinatag ang mga 20 siyudad na ipinangalan sa kanya na ang pinakakilala ang Alehandriya sa Ehipto. Ang pagtira ng ng mga kolonistang Griyego ni Alejandro at ang nagresultang pagkalat ng kulturang Griyego sa silangan ay nagresulta sa isang bagong kabihasnang Helenistiko na ang mga aspeto ay makikita pa rin sa mga tradisyon ng Imperyong Bizantino noong gitnang ika-15 siglo CE. Si Alejandro ay naging maalamat bilang isang klasikong bayani sa molde ni Achilles. Siya ay prominenteng makikita sa kasaysayan at mitong Griyego at mga kulturang hindi Griyego. Siya ay naging sukatan na pinaghahambingan sa sarili ng mga pinunong militar at ang mga akademiyang militar sa buong mundo ay nagtuturo pa rin ng kanyang mga taktika. [3]ii[›]
Mga sanggunian
- ↑ "Alexander the Great (356 - 323 BC)".
- ↑ Yenne 2010, p. 159
- ↑ Yenne 2010, p. viii
Alejandrong Dakila Dinastiyang Argead Kapanganakan: 356 BCE 323 BCE
| ||
Mga Pangmaharlikang Pamagat | ||
---|---|---|
Sinundan: Felipe II |
Hari ng Macedon 336–323 BCE |
Susunod: Felipe III at Alejandro IV |
Sinundan: Dario III |
Dakilang Hari (Shah) ng Persia 330–323 BCE | |
Paraon ng Ehipto 332–323 BCE | ||
Bagong gawa | Hari ng Asya 331–323 BCE |