Mga watawat ng Rebolusyong Pilipino
Sa panahon ng Rebolusyong Pilipino, iba't ibang mga watawat ang ginamit ng lihim na lipunan ng Katipunan at ng iba't ibang mga pangkat nito, at nang maglaon, pagkatapos ng pagbuwag ng Katipunan, ang Hukbo ng Pilipinas at ang pamahalaang sibil.
Ang iba pang mga bandila ay ang mga personal na pamantayan sa labanan ng iba't ibang mga taga-utos ng sonang pangmilitar na kumikilos sa paligid ng Maynila.
Mga watawat
[baguhin | baguhin ang wikitext]Katipunan
[baguhin | baguhin ang wikitext]| Watawat | Gamit | Paglalarawan |
|---|---|---|
 |
Watawat ng organisasyon | Sa pagkakatayo ng Katipunan, hiniling ni Andrés Bonifacio sa kanyang asawa na si Gregoria de Jesús na lumikha ng isang bandila para sa lipunan. Gumawa si De Jesús ng isang pulang bandila na may kulay puti na pagbibigay-kahulugan ng lipunan, KKK at nakaayos nang pahalang sa gitna. Ito ang naging unang bandila ng lipunan.
Gumamit ng iba pang baryasyon ang ilang miyembro ng Katipunan. Ang isang baryasyon ay may tatlong K na nakaayos sa anyo ng isang tatsulok. Ang iba ay gumamit ng pulang bandila na may isang K lamang. |
Mga personal na watawat
[baguhin | baguhin ang wikitext]| Watawat | Tagadala | Paglalarawan |
|---|---|---|
 |
Andrés Bonifacio | Bilang Supremo ng Katipunan, si Andrés Bonifacio ay may personal na watawat na naglalarawan ng isang puting araw na may hindi tiyak na bilang ng mga sinag sa isang larangan ng pula. Sa ilalim ng araw ay may tatlong puting K na nakaayos nang pahalang. Ang watawat na ito ay unang inihayag noong Agosto 23, 1896, sa panahon ng Sigaw ng Pugad Lawin kung saan pinunit ng mga nagtitipon na miyembro ng Katipunan ang kanilang mga sedula (mga sertipiko ng buwis sa komunidad) bilang pagsuway sa awtoridad ng Espanya. Ang watawat ay ginamit nang maglaon nang nangyari ang Labanan sa San Juan del Monte noong Agosto 30, 1896, ang unang malaking labanan ng Rebolusyong Pilipino. |
 |
Mariano Llanera | Si Heneral Mariano Llanera na nakipaglaban sa mga lalawigan ng Bulacan, Tarlac, Pampanga, at Nueva Ecija ay gumamit ng itim na watawat na may puting bungo at mga crossbones, na kahawig ng Jolly Roger. Tinukoy ni Bonifacio ang disenyo bilang Bungo ni Llanera o Bungo ni Llanera. Mayroong hindi bababa sa dalawang bersyon ng bandila. Ang mas kilalang bersyon ay may puting K sa kaliwa at puting bungo at crossbones sa kanan. Ang isang naunang bersyon ay may puting bungo at mga crossbone sa itaas na may tatlong puting K sa ibaba, katulad ng bandila ni Bonifacio. |
 |
Pío del Pilar | Gumamit si Heneral Pío del Pilar ng pulang banner na may puting, pantay na tratsulok sa palo na may letrang K sa bawat sulok. Sa gitna ng tatsulok ay isang bundok kung saan sumisikat ang araw sa likod nito. Ang watawat ay tinawag na Bandila ng Matagumpay (Watawat ng mga Tagumpay) at unang ginamit noong Hulyo 11, 1895. Ang watawat ay isa rin sa mga unang naglalarawan ng isang walong sinag na araw. |
 |
Gregorio del Pilar | Gumamit si Heneral Gregorio del Pilar ng tatlong kulay na bandila na may asul na tatsulok sa palo at isang pulang guhit sa tuktok ng bandila at isang itim na guhit sa ibaba. Ginawa ni Del Pilar ang kanyang bandila ayon sa bandila ng Cuba, na noon ay nag-aalsa din laban sa Espanya. |
| Watawat | Paglalarawan |
|---|---|
 |
Ang watawat na ginamit sa Rebolusyong Negros. Ang watawat ay talikwas na ang pulang bahagi na ipinapakita sa itaas bilang pakikiisa sa iba pang mga rebolusyonaryo. Ang pamantayang ito sa partikular ay pinalipad ni Alipio E. Ykalina na sumama kay Heneral Juan Araneta sa pagsasama-sama ng mga pwersa sa timog ng Bacolod . [1] |
Mga pambansang watawat
[baguhin | baguhin ang wikitext]| Bandila | Bansa/Pamahalaan | Paglalarawan |
|---|---|---|
 |
Tagalog Republic | Bandila ng Republika ng Tagalog . |
.svg) |
First Philippine Republic | Bandila ng Unang Republika ng Pilipinas . Ito ay pormal na inilatag sa panahon ng proklamasyon ng kalayaan ng Pilipinas noong Hunyo 12, 1898 ni Pangulong Aguinaldo. |
"Evolution of the Philippine Flag" set
[baguhin | baguhin ang wikitext]
Isang set ng watawat na sinasabing ginamit ng Katipunan, na tinaguriang "Evolution of the Philippine", ay itinampok sa mga postal stamp noong 1972 at Philippine Centennial . Ang pangalan ng set ay maling nagmumungkahi na ang modernong Watawat ng Pilipinas ay hinango o "umunlad" sa mga watawat na ginamit ng Katipunan at lahat ng mga watawat mismo ay mga pambansang watawat. Iginigiit ng Manila Historical Institute at ng National Historical Institute na ang mga watawat sa set, hindi kasama ang modernong watawat ng Pilipinas, ay "Mga Watawat ng Rebolusyong Pilipino". Tiinanong din ng mga historyador ang limitadong bilang ng mga watawat na kabilang sa set. Itinuturo na ang set ng "Evolution of the Philippine Flag" ay kumakatawan lamang sa maliit na bahagi ng mga watawat na ginagamit ng mga batalyon ng Katipunan. [2] [3] Kasama rin sa set ang mga bandila na may limitadong dokumentasyon upang suportahan ang aktwal na makasaysayang paggamit nito.
Modernong paggamit
[baguhin | baguhin ang wikitext]
Isang watawat na nagpapaalala sa mga watawat ng Katipunan noong nakaraan ay ginamit ng isang humiwalay na pangkat ng mga opisyal ng hukbo na tinatawag ang kanilang mga sarili na Bagong Katipunero, [4] ngunit binansagan ng mga pahayagan ang Grupong Magdalo . Ang mga opisyal na ito ay naghimagsik laban sa pamahalaan ni Gloria Macapagal Arroyo sa utos ni Gregorio Honasan at muling pinamunuan ni Antonio Trillanes IV (tingnan ang Pag-aalsa sa Oakwood at Himagsikan sa Manila Peninsula).
.svg){kind=small}
- ↑ "Flags and Banners of the Colonial Era in the Philippines | Presidential Museum and Library". Presidential Museum and Library. Inarkibo mula sa orihinal noong Hunyo 16, 2013. Nakuha noong 12 Pebrero 2022.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Merit Badge Center, Philippines (n.d.). "The History of the Philippine Flag" (PDF). Nakuha noong Hunyo 12, 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Philippine Flag Pictures: Evolution of the Filipino Flag". Philippine-History.org. Nakuha noong Hunyo 12, 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Laurel, Herman T (Pebrero 22, 2006). "Small Setback..." The Daily Tribune. Inarkibo mula sa orihinal noong Setyembre 28, 2007. Nakuha noong Agosto 10, 2007.
{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
- "Pilipinas – Mga Watawat ng Kasaysayan." Mga Watawat ng Mundo.