Alemanya: Pagkakaiba sa mga binago
m r2.7.3) (robot dinagdag: av:Алмания |
m r2.7.3) (robot dinagdag: ki:Germany |
||
Linya 256: | Linya 256: | ||
[[kbd:Джэрмэн]] |
[[kbd:Джэрмэн]] |
||
[[kg:Alemanyi]] |
[[kg:Alemanyi]] |
||
[[ki:Germany]] |
|||
[[kk:Германия Федеративтік Республикасы]] |
[[kk:Германия Федеративтік Республикасы]] |
||
[[kl:Tyskland]] |
[[kl:Tyskland]] |
Pagbabago noong 19:42, 2 Nobyembre 2012
Federal Republic of Germany Republikang Pederal ng Alemanya [Bundesrepublik Deutschland] error: {{lang}}: text has italic markup (help)
| |
---|---|
Salawikain: "Einigkeit und Recht und Freiheit" "Pagkakaisa, pagkakapantay-pantay at pagkakaisa | |
Awiting Pambansa: [Das Lied der Deutschen] error: {{lang}}: text has italic markup (help) (ikatlong stanza) tinatawag ding [Einigkeit und Recht und Freiheit] error: {{lang}}: text has italic markup (help) | |
Kabisera | Berlin (Siya na ring pinakamalaking lungsod) |
Wikang opisyal | Aleman1 |
Pamahalaan | Parlamentaryong republikang pederal |
• Pangulo | Joachim Gauck |
Angela Merkel (CDU) | |
Pagkabuo | |
843 | |
962 | |
Hunyo 8, 1815 | |
Enero 18, 1871 | |
Mayo 23, 1949 | |
Oktubre 3, 1990 | |
Lawak | |
• Kabuuan | 357,021 km2 (137,847 mi kuw) (ika-63) |
• Katubigan (%) | 2.416 |
Populasyon | |
• Pagtataya sa 2007 | 82,400,996 (ika-14) |
• Senso ng 2000 | 82,797,408 (taya ng Hulyo 2000) |
• Densidad | 230.9/km2 (598.0/mi kuw) (ika-50) |
KDP (PLP) | Pagtataya sa 2006 |
• Kabuuan | $2.585 trilyon (ika-5) |
• Bawat kapita | $31,400 (ika-17) |
KDP (nominal) | Pagtataya sa 2006 |
• Kabuuan | $2.89 trilyon (ika-3) |
• Bawat kapita | $35,072 (ika-19) |
Gini (2000) | 28.3 mababa |
TKP (2004) | 0.932 Error: Invalid HDI value · ika-21 |
Salapi | Euro (€) (EUR) |
Sona ng oras | UTC+1 (CET) |
• Tag-init (DST) | UTC+2 (CEST) |
Kodigong pantelepono | 49 |
Kodigo sa ISO 3166 | DE |
Internet TLD | .de |
Ang Alemanya[1] (internasyonal: Federal Republic of Germany; Aleman: Bundesrepublik Deutschland, pinakamalapit na bigkas [bun·des·re·pu·blík dóych·land]) ay isang bansa sa gitnang Europa na kasama sa Unyong Europeo (EU). Ito ay pinaliligiran ng Hilagang Dagat, Denmark at ng Dagat Baltic sa hilaga; ng Poland at Czechia sa silangan; Austria at Switzerland sa timog, at ng Pransiya, Luxembourg, Belhika, at Netherlands sa kanluran. Ang teritoryo ng Alemanya ay sumasaklaw sa 375,201 kilometro kuwadradong lupain na may pabagu-bagong klima. Ang bansa ay mayroong higit 82 milyong mamamayan at natatangi at unang bansang may pinakamalaking populasyon na kasapi ng Unyong Europeo, at ikatlo sa may pinakamaraming nandarayuhan.[2]
Sa kabuuan ng kanyang kasaysayan, ang Alemanya ay naging bahagi ng iba't ibang estado. Isang maliit na lugar na kung tawagin ay Germania (wikang Latin) ang tinirahan ng mga taong Germaniko noong mga 100 AD.
Ito ay nabuo lamang bilang estado mula 1871 hanggang 1945 (74 taon), at muli na namang nahati pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig sa dalawa: Republikang Pederal ng Alemanya (internasyonal: Federal Republic of Germany) na nakilala bilang Kanlurang Alemanya (internasyonal: West Germany) at Demokratikong Republika ng Alemanya (internasyonal: German Democratic Republic) na nakilala naman bilang Silangang Alemanya (internasyunal: East Germany). Noong Oktubre 3, 1990, bumagsak ang Silangang Alemanya sa Kanlurang Alemanya at muling nabuo ang bansa. Ang Berlin ang kabisera at ang pinakaimportanteng lungsod.
Kasaysayan
Ang bansa ng Alemanya ay masagana sa kasaysayan na nagmula noong 100 BC. Maliit lang ang kaalaman sa dating Alemanya ngunit alam na ang mga tribong Germanic ay madalas naglaban sa Imperyo ng Roma.
Nang ika-9 siglo ay kumalat ang Kristyanismo sa bansa. Dito din pinanganak si Martin Luther, isang monghe na naghimagsik sa batas ng Simbahan at nagsimula ng bagong relihiyon na ang Protestanismo
Nang ika-19 siglo naman ay dumating ang sikat ng kaharian ng Prusya at sa pamumuno ni Otto von Bismarck at nakita ang tagumpay sa mga digmaan laban sa Denmark at Austria. Sa mga huling taon ng siglo natatag ang impyero ng Alemanya pagkatapos sa pagpapanalo sa digmaan laban sa Pranses.
Nang ika-20 siglo naman ang karanasan ng bayan ng Unang Digmaang Pandaigdig at ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig.
Pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, nahati ang bansa sa silangan at kanluran. Ang Dingding ng Berlin ang naghati sa gitna ng kabisera at naging simbolo ng Digmaang Malamig.
Nang 1989, pinatumba ang Dingding ng Berlin at nagkasama ulit ang kanluran at silangan. Sa kasulukuyan, ang ekonomiya ng Alemanya ay isa sa mga pinakamahusay sa mundo.
Pagkakahati
Labing-anim na estado (Bundesländer) ang bumubuo sa Alemanya at ang kani-kaniyang kabisera:[3]
- Baden-Wurtemberg (Stuttgart)
- Baviera (Múnich)
- Berlin (Berlin)
- Brandeburgo (Potsdam)
- Bremen (Bremen)
- Hamburgo (Hamburgo)
- Hesse (Wiesbaden)
- Mecklemburgo-Pomerania Occidental (Schwerin)
- Mababang Sajonia (Hanóver)
- Hilagang Renania-Westfalia (Düsseldorf)
- Renania-Palatinado (Maguncia)
- Sarre (Sarrebruck)
- Sajonia (Dresde)
- Sajonia-Anhalt (Magdeburgo)
- Schleswig-Holstein (Kiel)
- Turingia (Erfurt)
Tignan din
Sanggunian
Mga kawing panlabas
- Deutschland Online, ang internasyonal na magazin ng Republikang Federal ng Alemanya
Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link GA Padron:Link GA Padron:Link GA Padron:Link GA Padron:Link GA