Talaan ng mga malalayang estado at teritoryong dependensiya sa Asya
Ito ang talaan ng mga malalayang estado at teritoryong dependensiya sa Asya. Bukod sa mga estadong kinikilala ng lahat (o ng isang malaking mayorya) bilang malaya, meron din ang kontinenteng ito ng mga estadong may limitadong pagkilala, mga de facto (sa katunayan) na mga estado na may halos wala o wala talagang pagkilala, at mga dependensiya ng mga estado sa Asya o sa ibang mga kontinente.
Mga malalayang estado
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang isang malayang estado ay isang organisasyong politikal na may epektibong soberanya sa nasasakupan nitong populasyon na nagiging sentro ng kanilang mga desisyon para sa interes ng bansa.[1] Ayon sa Kumbensiyon sa Montevideo, dapat may permanenteng populasyon ang isang estado, isang malinaw na sakop na teritoryo, pamahalaan, at kapasidad na pumasok sa ugnayang panlabas.[2]
Mga miyembro ng Mga Nagkakaisang Bansa
[baguhin | baguhin ang wikitext]May 49 na estado na nasa Asya (o mga bansang may bahagi ng kanilang teritoryo na nasa Asya) sa talaan sa baba. Lahat sila ay mga miyembro ng Mga Nagkakaisang Bansa.[3]
Maiksi at pormal na pangalan ng bansa sa Filipino[a] at Ingles[4][5][6] | Maiksi at pormal na pangalan ng bansa sa (mga) lokal na wika[4][5] | ISO[7] | Watawat | Kabisera [6][8][9] |
Sukat[10] | Populasyon ( | Mapa |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Apganistan Ingles: Afghanistan Emiratong Islam ng Apganistan Ingles: Islamic Emirate of Afghanistan |
Dari: افغانستان, romanisado: Afghānistān Pastun: فغانستان, romanisado: Afġānistān Dari: امارت اسلامی افغانستان, romanisado: Imārat-i Islāmī-yi Afghānistān Pastun: د افغانستان اسلامي امارت, romanisado: Də Afġānistān Islāmī Imārat |
AFG | Kabul Dari: کابل, romanisado: Kābəl Pastun: کابل, romanisado: Kābəl |
652,230 km2 (251,830 mi kuw) |
40,099,462 |
||
Armenya[b] Ingles: Armenia Republika ng Armenya Ingles: Republic of Armenia |
Armenyo: Հայաստան, romanisado: Hayastan Armenyo: Հայաստանի Հանրապետությու, romanisado: Hayastani Hanrapetut'yun |
ARM | Yerevan Armenyo: Երևան |
29,743 km2 (11,484 mi kuw) |
2,790,974 |
||
Aserbayan[b][c] Ingles: Azerbaijan Republika ng Aserbayan Ingles: Republic of Azerbaijan |
Aseri: Azǝrbaycan Aseri: Azǝrbaycan Respublikası |
AZE | Baku Aseri: Bakı |
86,600 km2 (33,400 mi kuw) |
10,312,992 |
||
Banglades Ingles: Bangladesh Republikang Bayan ng Banglades Ingles: People's Republic of Bangladesh |
Bengali: বাংলাদেশ, romanisado: Bānglādesh Bengali: গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ, romanisado: Gaṇaprajātantrī Bānglādesh |
BGD | Dhaka Bengali: ঢাকা, romanisado: Ḍhākā |
147,570 km2 (56,980 mi kuw) |
169,356,251 |
||
Bareyn Ingles: Bahrain Kaharian ng Bareyn Ingles: Kingdom of Bahrain |
Arabe: البحرين, romanisado: Al Baḩrayn Arabe: مملكة البحرين, romanisado: Mamlakat al Baḩrayn |
BHR | Manama Arabe: المنامة, romanisado: Al Manāmah |
760 km2 (290 mi kuw) |
1,463,265 |
||
Biyetnam Ingles: Vietnam Ingles: Viet Nam Republikang Sosyalista ng Biyetnam Ingles: Socialist Republic of Vietnam Ingles: Socialist Republic of Viet Nam |
Biyetnames: Việt Nam Biyetnames: Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam |
VNM | Hanoi Biyetnames: Hà Nội |
332,698 km2 (128,455 mi kuw) |
97,468,029 |
||
Brunei Brunei Darussalam |
Malay: Brunei, بروني Malay: Negara Brunei Darussalam, نڬارا بروني دارالسلام |
BRN | Bandar Seri Begawan Malay: Bandar Seri Begawan, بڬاوان بندر سري |
5,765 km2 (2,226 mi kuw) |
445,373 |
||
Butan Ingles: Bhutan Kaharian ng Butan Ingles: Kingdom of Bhutan |
Dzongkha: འབྲུག་ཡུལ་, romanisado: Druk Yul Dzongkha: འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་, romanisado: Druk Gyalkhapb |
BTN | Thimphu Dzongkha: ཐིམ་ཕུ |
38,394 km2 (14,824 mi kuw) |
777,486 |
||
Ehipto[b] Ingles: Egypt Republikang Arabo ng Ehipto Ingles: Arab Republic of Egypt |
Arabe: جمهورية, romanisado: Miṣr Arabe: مصر العربية مصر, romanisado: Jumhūrīyat Miṣr al-ʿArabiyya |
EGY | Cairo Arabe: القاهرة, romanisado: al-Qāhirah |
1,001,449 km2 (386,662 mi kuw) |
109,262,178 |
||
Emiratos Arabes Unidos Ingles: United Arab Emirates |
Arabe: دولة, romanisado: Al Imārāt Arabe: الإمارات العربية المتحدة اﻹﻣﺎرات, romanisado: Al Imārāt al 'Arabīyah al Muttaḩidah |
ARE | Abu Dhabi Arabe: أبوظبي, romanisado: Abu Dhabi |
83,600 km2 (32,300 mi kuw) |
9,365,145 |
||
Hapon Ingles: Japan |
Hapones: 日本, romanisado: Nihon | JPN | Tokyo Hapones: 東京, romanisado: Toukyou |
377,915 km2 (145,914 mi kuw) |
124,612,530 |
||
Heorhiya Ingles: Georgia |
Heorhiyano: საქართველო, romanisado: sakartvelo | GEO | Tbilisi Heorhiyano: თბილისი, romanisado: tbilisi |
69,700 km2 (26,900 mi kuw) |
3,757,980 |
||
Hordanya Ingles: Jordan Kahariang Hatsemita ng Hordanya Ingles: Hashemite Kingdom of Jordan |
Arabe: اﻷرُدن, romanisado: Al Urdun Arabe: المملكة الأردنية الهاشميه, romanisado: Al Mamlakah al Urdunīyah al Hāshimīyah |
JOR | Amman Arabe: عمان, romanisado: Ammān |
89,342 km2 (34,495 mi kuw) |
11,148,278 |
||
Indiya Ingles: India Republika ng Indiya Ingles: Republic of India |
Hindi: भारत, romanisado: Bhārat Hindi: भारत गणराज्य, romanisado: Bhārat Gaṇarajya |
IND | New Delhi Hindi: नई दिल्ली, romanisado: Naī Dillī |
3,287,263 km2 (1,269,219 mi kuw) |
1,407,563,842 |
||
Indonesya[b] Ingles: Indonesia Republika ng Indonesya Ingles: Republic of Indonesia |
Indones: Indonesia Indones: Republik Indonesia |
IDN | Jakarta Indones: Jakarta |
1,904,569 km2 (735,358 mi kuw) |
273,753,191 |
||
Irak Ingles: Iraq Republika ng Irak Ingles: Republic of Iraq |
Arabe: جمهورية, romanisado: Al 'Irāq Arabe: العراق العراق, romanisado: Jumhūrīyat al 'Irāq |
IRQ | Baghdad Arabe: بغداد, romanisado: Baghdād |
438,317 km2 (169,235 mi kuw) |
43,533,592 |
||
Iran Republikang Islam ng Iran Ingles: Islamic Republic of Iran |
Persa: ایران, romanisado: Īrān Persa: جمهوری اسلامی ایران, romanisado: Jomhūrī-ye Eslāmī-ye Īrān |
IRN | Tehran Persa: تهران, romanisado: Tehrān |
1,648,195 km2 (636,372 mi kuw) |
87,923,432 |
||
Israel Estado ng Israel Ingles: State of Israel |
Hebreo: מְדִינַת, romanisado: Yisra'el Arabe: دَوْلَة, romanisado: Isrā'īl Hebreo: יִשְׂרָאֵל יִשְרָאֵל, romanisado: Medinat Yisra'el Arabe: إِسْرَائِيل إسرائيل, romanisado: Dawlat Isrā'īl |
ISR | Jerusalem[d] Hebreo: ירושלים, romanisado: Yerushalayim |
20,770 km2 (8,020 mi kuw) |
8,900,059 |
||
Kamboya Ingles: Cambodia Kaharian ng Kamboya Ingles: Kingdom of Cambodia |
Khmer: កម្ពុជា, romanisado: Kâmpŭchéa Khmer: ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា, romanisado: Preăhréachéanachâkr Kâmpŭchéa |
KHM | Phnom Penh Khmer: ភ្នំពេញ, romanisado: Phnum Pénh |
181,035 km2 (69,898 mi kuw) |
16,589,023 |
||
Kasakistan[b] Ingles: Kazakhstan Republika ng Kasakistan Ingles: Republic of Kazakhstan |
Kasaho: Қазақстан, romanisado: Qazaqstan Ruso: Казахстан, romanisado: Kazahstan Ruso: Республика Казахстан, romanisado: Respublika Kazahstan Kasaho: Қазақстан Республикасы, romanisado: Qazaqstan Respýblıkasy |
KAZ | Astana Kasaho: Астана Ruso: Астана |
2,724,900 km2 (1,052,100 mi kuw) |
19,196,465 |
||
Katar Ingles: Qatar Estado ng Katar Ingles: State of Qatar |
Arabe: قطر, romanisado: Qatar Arabe: دولة قطر, romanisado: Dawlat Qatar |
QAT | Doha Arabe: الدوحة, romanisado: Ad Dawḩah |
11,586 km2 (4,473 mi kuw) |
2,688,235 |
||
Kirgistan Ingles: Kyrgyzstan Republikang Kirgis Ingles: Kyrgyz Republic |
Kyrgyz: Кыргызстан, romanisado: Kyrgyzstan Ruso: Кыргызстан, romanisado: Kyrgyzstan Kyrgyz: Кыргыз Республикасы, romanisado: Kyrgyz Respublikasy Ruso: Кыргызская Республика, romanisado: Kyrgyzskaja Respublika |
KGZ | Bishkek Kyrgyz: Бишкек, romanisado: Bishkek Ruso: Бишкек, romanisado: Biškek |
199,951 km2 (77,202 mi kuw) |
6,527,743 |
||
Hilagang Korea Ingles: North Korea Demokratikong Republikang Bayan ng Korea Ingles: Democratic People's Republic of Korea |
Koreano: 조선, romanisado: Chosŏn Koreano: 조선민주주의인민공화국, romanisado: Chosŏn-minjujuŭi-inmin-konghwaguk |
PRK | Pyongyang Koreano: 평양, romanisado: Phyŏngyang |
120,538 km2 (46,540 mi kuw) |
25,971,909 |
||
Timog Korea Ingles: South Korea Republika ng Korea Ingles: Republic of Korea |
Koreano: 한국, romanisado: Hanguk Koreano: 대한민국, romanisado: Daehan Minguk |
KOR | Seoul Koreano: 서울, romanisado: Seoul |
99,720 km2 (38,500 mi kuw) |
51,830,139 |
||
Kuwait Estado ng Kuwait Ingles: State of Kuwait |
Arabe: الكويت, romanisado: Al Kuwayt Arabe: اﻟﻜﻮﻳت دولة, romanisado: Dawlat al Kuwayt |
KUW | Lungsod ng Kuwait Arabe: الكويت, romanisado: Al Kuwayt |
17,818 km2 (6,880 mi kuw) |
4,250,114 |
||
Laos Demokratikong Republika ng Bayang Lao Ingles: Lao People's Democratic Republic |
Lao: ປະເທດລາວ, romanisado: PathetLao Lao: ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ, romanisado: Sathalanalat Paxathipatai Paxaxôn Lao |
LAO | Vientiane Lao: ວຽງຈັນ, romanisado: Viangchan |
236,800 km2 (91,400 mi kuw) |
7,425,057 |
||
Libano Ingles: Lebanon Republikang Libano Ingles: Lebanese Republic |
Arabe: الجمهورية, romanisado: Lubnān Arabe: اللبنانية لبنان, romanisado: Al Jumhūrīyah al Lubnānīyah |
LBN | Beirut Arabe: بيروت, romanisado: Bayrūt |
10,452 km2 (4,036 mi kuw) |
5,592,631 |
||
Malasya Ingles: Malaysia |
Malay: Malaysia | MYS | Kuala Lumpur[e] Malay: Kuala Lumpur |
329,847 km2 (127,355 mi kuw) |
33,573,874 |
||
Maldibas Ingles: Maldives Republika ng Maldibas Ingles: Republic of Maldives |
Dhivehi: ދިވެހިރާއްޖެ, romanisado: Dhivehi Raajje Dhivehi: ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާ, romanisado: Dhivehi Raajjeyge Jumhooriyyaa |
MDV | Male Dhivehi: މާލެ, romanisado: Maale |
298 km2 (115 mi kuw) |
521,457 |
||
Mongolia | Mongol: Монгол, romanisado: Mongol Mongol: Монгол улс, romanisado: Mongol uls |
MNG | Ulaanbaatar Mongol: Улаанбаатар, romanisado: Ulaanbaatar |
1,564,116 km2 (603,909 mi kuw) |
3,347,782 |
||
Myanmar Republika ng Unyon ng Myanmar Ingles: Republic of the Union of Myanmar |
Birmano: မြန်မာ, romanisado: Myanma Birmano: ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်, romanisado: Pyidaungzu Myanma Naingngandaw |
MMR | Naypyidaw Birmano: နေပြည်တော်, romanisado: Nay Pyi Taw |
676,578 km2 (261,228 mi kuw) |
53,798,084 |
||
Nepal Demokratikong Republikang Pederal ng Nepal Ingles: Federal Democratic Republic of Nepal |
Nepali: सङ्घीय, romanisado: Nepāl Nepali: लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल, romanisado: Saṁghīya Loktāntrik Ganạ tantra Nepāl |
NPL | Kathmandu Nepali: काठमाडौं, romanisado: Kāṭhmāḍauṁ |
147,516 km2 (56,956 mi kuw) |
30,034,989 |
||
Oman Sultanato ng Oman Ingles: Sultanate of Oman |
Arabe: عُمان, romanisado: 'Umān Arabe: سلطنة عُمان, romanisado: Salţanat 'Umān |
OMN | Muscat Arabe: مسقط, romanisado: Masqaţ |
309,500 km2 (119,500 mi kuw) |
4,520,471 |
||
Pakistan Republikang Islam ng Pakistan Ingles: Islamic Republic of Pakistan |
Urdu: پاکستان, romanisado: Pākistān Urdu: پَاکِسْتَان اسلامی جمہوریہ, romanisado: Islāmī Jamhuriyah-e-Pākistān |
PAK | Islamabad Urdu: اسلام آباد, romanisado: Islāmābād |
881,913 km2 (340,509 mi kuw) |
231,402,117 |
||
Pilipinas Ingles: Philippines Republika ng Pilipinas Ingles: Republic of the Philippines |
Filipino: Pilipinas | PHL | Maynila Ingles: Manila |
309,500 km2 (119,500 mi kuw) |
113,880,328 |
||
Rusya[b] Ingles: Russia Pederasyong Ruso Ingles: Russian Federation |
Ruso: Росси́я, romanisado: (Rossija Ruso: Российская Федерация, romanisado: Rossijskaja Federacija |
RUS | Moscow Ruso: Москва, romanisado: Moskva |
17,098,242 km2 (6,601,668 mi kuw) |
145,102,755[f] |
||
Saudi Ingles: Saudi Arabia Kaharian ng Saudi Ingles: Kingdom of Saudi Arabia |
Arabe: المملكة, romanisado: As Su‘ūdīya Arabe: العربية السعودية السعودية, romanisado: Al Mamlakah al 'Arabīyah as Su‘ūdīyah |
SAU | Riyadh Arabe: الرياض, romanisado: Ar Riyāḑ |
2,149,690 km2 (830,000 mi kuw) |
35,950,396 |
||
Singapura Ingles: Singapore Republika ng Singapura Ingles: Republic of Singapore |
Tsino: 新加坡; pinyin: Xīnjiāpō Malay: Singapura Tamil: சிங்கப்பூர், romanisado: Chiṅkappūr Tsino: 新加坡共和国; pinyin: Xīnjiāpō Gònghéguó Malay: Republik Singapura Tamil: சிங்கப்பூர் குடியரசு, romanisado: Chiṅkappūr Kuṭiyarachu |
SGP | Wala (lungsod-estado) | 697 km2 (269 mi kuw) |
5,941,060 |
||
Siria Ingles: Syria Republikang Arabo ng Siria Ingles: Syrian Arab Republic |
Arabe: سوريا, romanisado: Sūrīyah Arabe: الجمهورية العربية السورية سورية, romanisado: Al Jumhūrīyah al 'Arabīyah as Sūrīyah |
SYR | Damascus Arabe: دمشق, romanisado: Dimashq |
185,180 km2 (71,500 mi kuw) |
21,324,367 |
||
Sri Lanka Demokratikong Sosyalistang Republika ng Sri Lanka Ingles: Democratic Socialist Republic of Sri Lanka |
Singgales: ශ්රී ලංකාව, romanisado: Shrī Laṁkā Tamil: இலங்கை, romanisado: Ilaṅkai Singgales: ශ්රී ලංකා ප්රජාතාන්ත්රික සමාජවාදී ජනරජය, romanisado: Shrī Laṁkā Prajātāntrika Samājavādī Janarajaya Tamil: இலங்கை ஜனநாயக சமத்துவ குடியரசு, romanisado: Ilaṅkai Jaṉanāyaka Choṣhalichak Kuṭiyarachu |
LKA | Sri Jayawardenepura Kotte Singgales: ශ්රී ජයවර්ධනපුර කෝට්ටේ, romanisado: Shrī Jayavardhanapura Koṭṭe Tamil: ஶ்ரீ ஜெயவர்த்தனபுர கோட்டை, romanisado: Shrī Jĕyavarttaṉapura Koṭṭai |
65,610 km2 (25,330 mi kuw) |
21,773,441 |
||
Tayikistan Ingles: Tajikistan Republika ng Tayikistan Ingles: Republic of Tajikistan |
Tayiko: Тоҷикистон, romanisado: Tojikiston Tayiko: Ҷумҳурии Тоҷикистон, romanisado: Jumhurii Tojikiston |
TJK | Dushanbe Tayiko: Душанбе, romanisado: Dushanbe |
143,100 km2 (55,300 mi kuw) |
9,750,064 |
||
Taylandiya Ingles: Thailand Kaharian ng Taylandiya Ingles: Kingdom of Thailand |
Thai: ไทย, romanisado: Thai Thai: ราชอาณาจักรไทย, romanisado: Ratcha Anachak Thai |
THA | Bangkok Thai: กรุงเทพมหานคร, romanisado: Krung Thep Maha Nakhon |
513,120 km2 (198,120 mi kuw) |
71,601,103 |
||
Silangang Timor[b] Ingles: East Timor Ingles: Timor-Leste Demokratikong Republika ng Silangang Timor Ingles: Democratic Republic of East Timor Ingles: Democratic Republic of Timor-Leste |
Portuges: Timor-Leste Tetum: Timor Lorosa'e Portuges: República Democrática de Timor-Leste Tetum: Repúblika Demokrátika Timor Lorosa'e |
TLS | Dili Portuges: Díli Tetum: Díli |
14,874 km2 (5,743 mi kuw) |
1,320,942 |
||
Tsina[c] Ingles: China Republikang Bayan ng Tsina Ingles: People's Republic of China |
Tsino: 中国; pinyin: Zhōngguó Tsino: 中华人民共和国; pinyin: Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó |
CHN | Beijing Tsino: 北京; pinyin: Běijīng |
9,596,961 km2 (3,705,407 mi kuw) |
1,425,893,465 |
||
Tsipre[b][c] Ingles: Cyprus Republika ng Tsipre Ingles: Republic of Cyprus |
Griyego: Κύπρος, romanisado: Kýpros Turko: Kıbrıs Griyego: Κυπριακή Δημοκρατία, romanisado: Kypriakí Dimokratía Turko: Kıbrıs Cumhuriyeti |
CYP | Nicosia Griyego: Λευκωσία, romanisado: Lefkosia Turko: Lefkoşa |
9,251 km2 (3,572 mi kuw) |
1,244,188 |
||
Turkiya[b] Ingles: Turkey Ingles: Türkiye Republika ng Turkiya Ingles: Republic of Turkey Ingles: Republic of Türkiye |
Turko: Türkiye Turko: Türkiye Cumhuriyeti |
TUR | Ankara Turko: Ankara |
783,562 km2 (302,535 mi kuw) |
84,775,404 |
||
Turkmenistan | Turkmeno: Türkmenistan | TKM | Ashgabat Turkmeno: Aşgabat |
488,100 km2 (188,500 mi kuw) |
6,341,855 |
||
Usbekistan Ingles: Uzbekistan Republika ng Usbekistan Ingles: Republic of Uzbekistan |
Usbeko: Ўзбекистон, romanisado: O‘zbekiston Usbeko: Ўзбекистон Республикасы, romanisado: O‘zbekiston Respublikasi |
UZB | Tashkent Usbeko: Тошкент, romanisado: Toshkent |
447,400 km2 (172,700 mi kuw) |
34,081,449 |
||
Yemen[c] Republika ng Yemen Ingles: Republic of Yemen |
Arabe: اليمن, romanisado: Al Yaman Arabe: الجمهورية اليمنية, romanisado: Al Jumhūrīyah al Yamanīyah |
YEM | Sanaa[g] Arabe: صنعاء, romanisado: Şan‘ā' |
527,968 km2 (203,850 mi kuw) |
32,981,641 |
Mga estadong may limitadong pandaigdigang pagkilala
[baguhin | baguhin ang wikitext]Bukod sa 49 na estadong nasa UN, may dalawa pang estado sa Asya na may limitadong pandaigdigang pagkilala: Palestina at Taiwan. Isang estadong nag-oobserba sa UN ang Palestina,[13] samantalang tinanggal ang Taiwan (opisyal na pangalan Republika ng Tsina) mula sa naturang organisasyon noong 1971 upang kilalanin ang Republikang Bayan ng Tsina bilang ang "tunay at nag-iisang Tsina".[14] Parehas silang may kontrol sa kanilang mga teritoryo. Kinikilala ng 139 estado ang Palestina,[15] samantalang 15 (kabilang ang Lungsod ng Vatican) naman ang kumikilala sa Taiwan.[14]
Maiksi at pormal na pangalan ng bansa sa Filipino[a] at Ingles | Maiksi at pormal na pangalan ng bansa sa (mga) lokal na wika | ISO[16] | Watawat | Kabisera | Sukat | Populasyon ( | Mapa |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Palestina Ingles: Palestine Estado ng Palestina Ingles: State of Palestine |
Arabe: فلسطين, romanisado: Filasṭīn Arabe: دولة فلسطين, romanisado: Dawlat Filasṭīn |
PSE | Ramallah[h] Arabe: رام الله, romanisado: Rāmāllah |
6,220 km2 (2,400 mi kuw) |
5,133,392 |
||
Taiwan Republika ng Tsina Ingles: Republic of China |
Tsino: 臺灣; pinyin: Táiwān Tsino: 台灣; pinyin: Táiwān Tsino: 中華民國; pinyin: Zhōnghuá Mínguó |
TWN | Taipei Tsino: 台北; pinyin: Táiběi |
35,980 km2 (13,890 mi kuw) |
23,859,912 |
Mga estadong may kaunting pagkilala
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ipinapakita sa talahanayan sa baba ang mga estado sa Asya na may kaunting pagkilala mula sa ibang mga estado. May epektibo silang kontrol sa kanilang mga teritoryo. Gayunpaman, di tulad ng Palestina o Taiwan, kaunting bilang lang ng mga estado ang tunay na kumikilala sa kanila.
Tatlo sa mga ito ay mga republikang nasa Kaukasya: Abhasya at Timog Osetya na kinilalang bahagi ng Heorhiya ng mayorya ng mga estado sa mundo, ang Artsa na kinikilalang bahagi ng Aserbayan ng mayorya ng mga estado sa mundo, at ang Hilagang Tsipre na kinikilalang bahagi ng Tsipre ng halos lahat ng mga estado ng mundo maliban lang sa Turkiya.
Ginagamit ang teoryang deklaratibo ng pagkabansa bilang basehan ng mga estadong nakalista rito.
Maiksi at pormal na pangalan ng bansa sa Filipino[a] at Ingles | Maiksi at pormal na pangalan ng bansa sa (mga) lokal na wika | Watawat | Kabisera | Sukat | Populasyon | Pagkilala | Mapa |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Abhasya Ingles: Abkhazia Republika ng Abhasya Ingles: Abkhazia |
Abkhazian: Аԥсны, romanisado: Apsny Ruso: Абхазия, romanisado: Abkhaziya Abkhazian: Аԥсны Аҳәынҭқарра, romanisado: Apsny Ahwyntqarra Ruso: Республика Абхазия, romanisado: Respublika Abkhaziya |
Sukhumi Abkhazian: Аҟәа, romanisado: Aqwa Ruso: Суху́ми, romanisado: Sukhumi |
8,660 km2 (3,340 mi kuw) | 244,926 (2018)[17] | Kinikilalang bahagi ng: Heorhiya Kinikilala bilang malayang estado ng: 4 estadong wala sa UN |
||
Artsa Ingles: Artsakh Republika ng Artsa Ingles: Republic of Artsakh |
Armenyo: Արցախ, romanisado: Artsakh Ruso: Нагорно-Карабахская, romanisado: Nagorno-Karabakhskaya Armenyo: Արցախի Հանրապետություն, romanisado: Artsakhi Hanrapetutyun Ruso: Нагорно-Карабахская Республика, romanisado: Nagorno-Karabakhskaya Respublika |
Stepanakert Armenyo: Ստեփանակերտ, romanisado: Step'anakert Ruso: Степанакерт, romanisado: Stepanakert |
3,170 km2 (1,220 mi kuw) | 150,932 (2015)[18] | Kinikilalang bahagi ng: Aserbayan Kinikilala bilang malayang estado ng: |
||
Timog Osetya Ingles: South Ossetia Republika ng Timog Osetya - ang Estado ng Alanya Ingles: Republic of South Ossetia - the State of Alania |
Ossetian: Хуссар Ирыстон, romanisado: Khussar Iryston Ruso: Южная Осетия, romanisado: Yuzhnaya Osetiya Ossetian: Республикӕ Хуссар Ирыстон – Паддзахад Алани, romanisado: Respublikӕ Hussar Iryston – Paddzahad Alani Ruso: Республика Южная Осетия – Государство Алания, romanisado: Respublika Yuzhnaya Osetiya – Gosudarstvo Alaniya |
Tskhinvali Ossetian: Цхинвал, romanisado: Tskhinval Ossetian: Чъреба, romanisado: Chreba Ruso: Цхинвал, romanisado: Chinval |
3,900 km2 (1,500 mi kuw) | 56,320 (2021)[19] | Kinikilalang bahagi ng: Heorhiya Kinikilala bilang malayang estado ng: 4 estadong wala sa UN |
||
Hilagang Tsipre Ingles: Northern Cyprus Republikang Turko ng Hilagang Tsipre Ingles: Turkish Republic of Northern Cyprus |
Turko: Kuzey Kıbrıs Turko: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti |
Hilagang Nicosia[i] Turko: Kuzey Lefkoşa |
3,355 km2 (1,295 mi kuw) | 382,836 (2021)[20] | Kinikilalang bahagi ng: Tsipre Kinikilala bilang malayang estado ng: |
Mga dependensiya at teritoryo
[baguhin | baguhin ang wikitext]Nasa baba ang mga dependensiya at teritoryo ng isang estado. Sakop ng mga estadong ito ang naturang dependensiya o teritoryo, pero hindi nila ito itinuturing na bahagi ng estado nila.
Sa kabuuan, may apat na dependensiya sa Asya. Dalawa sa mga ito — Akrotiri at Dhekelia at Britanikong Teritoryo sa Karagatang Indiyano — ay nasa ilalim ng Reyno Unido. Isang baseng militar ang unang teritoryo na nasa isla ng Tsipre, samantalang isang kapuluan naman sa Karagatang Indiyano ang pangalawa. Samantala, meron ding dalawang dependensiya ang Australia, na parehong nasa Karagatang Indiyano — Pulo ng Christmas at Kapuluang Cocos (Keeling).
Maiksi at pormal na pangalan ng bansa sa Filipino[a] at Ingles | Maiksi at pormal na pangalan ng bansa sa (mga) lokal na wika | Watawat | Nakakasakop | Kabisera | Sukat | Populasyon | Mapa |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Akrotiri at Dhekelia Ingles: Akrotiri and Dhekelia Mga Malalayang Lugar ng Base sa Akrotiri at Dhekelia Ingles: The Sovereign Base Areas of Akrotiri and Dhekelia |
Ingles: Akrotiri and Dhekelia Ingles: The Sovereign Base Areas of Akrotiri and Dhekelia |
Reyno Unido | Episkopi Cantonment | 254 km2 (98 mi kuw) | 18,195 (2020)[21] | ||
Britanikong Teritoryo sa Karagatang Indiyano Ingles: British Indian Ocean Territory |
Ingles: British Indian Ocean Territory | Reyno Unido | Camp Thunder Cove | 54,000 km2 (21,000 mi kuw) | 4,000 (2022)[22] | ||
Pulo ng Christmas Ingles: Christmas Island Teritoryo ng Pulo ng Christmas Ingles: Territory of Christmas Island |
Ingles: Christmas Island Ingles: Territory of Christmas Island |
Australia | Flying Fish Cove | 135 km2 (52 mi kuw) | 1,843 (2016)[23] | ||
Kapuluang Cocos (Keeling) Ingles: Cocos (Keeling) Islands Teritoryo ng Kapuluang Cocos (Keeling) Ingles: Territory of Cocos (Keeling) Islands |
Ingles: Cocos (Keeling) Islands Ingles: Territory of Cocos (Keeling) Islands |
Australia | Pulo ng West Ingles: West Island |
14 km2 (5.4 mi kuw) | 544 (2016)[24] |
Mga espesyal na nagsasariling lugar
[baguhin | baguhin ang wikitext]Nasa baba ang mga lugar na nagsasarili ngunit sakop ng isang estado at itinuturing bilang isang bahagi nito. Di tulad ng mga rehiyong nagsasarili, ang dalawang nakalista sa baba ay may politikang hiwalay sa estado nito na napagkasunduan sa pamamagitan ng isang pandaigdigang kasunduan.
Hong Kong at Macau ang dalawang espesyal na nagsasariling lugar sa Asya. Parehas silang sakop ngayon ng Tsina bilang mga natatanging rehiyong administratibo (Ingles: special administrative region, SAR) nito. Bago ito, kolonya ang dalawang lugar ng mga bansang Europeo: Reyno Unido (Hong Kong) at Portugal (Macau). Ibinalik ng Reyno Unido ang Hong Kong sa Tsina noong Hulyo 1997, samantalang ibinalik naman ng Portugal ang Macau sa Tsina noong Disyembre 1999.
Maiksi at pormal na pangalan ng bansa sa Filipino[a] at Ingles | Maiksi at pormal na pangalan ng bansa sa (mga) lokal na wika | Watawat | Nakakasakop | Kabisera | Sukat | Populasyon | Mapa |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Hong Kong Natatanging Rehiyong Administratibo ng Hong Kong sa Republikang Bayan ng Tsina Ingles: Hong Kong Special Administrative Region of the People's Republic of China |
Tsino: 香港; Cantonese Yale: Hēunggóng Tsino: 中華人民共和國香港特別行政區; Cantonese Yale: Jūng'wàh Yàhnmàhn Guhng'wòhgwok Hēunggóng Dahkbiht Hàhngjingkēui |
Tsina | wala (lungsod) | 2,755 km2 (1,064 mi kuw) | 7,413,070 (2021)[25] | ||
Macau Natatanging Rehiyong Administratibo ng Macau sa Republikang Bayan ng Tsina Ingles: Macau Special Administrative Region of the People's Republic of China |
Tsino: 澳門; Cantonese Yale: Oumún Portuges: Macau Tsino: 中華人民共和國澳門特別行政區; Cantonese Yale: Jūng'wàh Yàhnmàhn Guhng'wòhgwok Oumún Dahkbiht Hàhngjingkēui Portuges: Região Administrativa Especial de Macau da República Popular da China |
Tsina | wala (lungsod) | 28.2 km2 (10.9 mi kuw) | 658,391 (2021)[26] |
Talababa
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Hango ang mga pangalan ng bansa sa wikang Filipino sa mga pangalan ng bansa sa wikang Espanyol, alinsunod sa mga opisyal na tuntunin ng Komisyon sa Wikang Filipino. Gayunpaman, maliban lang sa ilang mga bansa, ang mga nakalistang pangalan rito sa Filipino ay hindi ginagamit nang madalas sa karaniwang diskurso.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 Ang mga bansa ng Armenya, Aserbayan, Heorhiya, Kasakistan, Rusya, Tsipre, at Turkiye ay nasa pagitan ng kontinente ng Asya at Europa. Kinokonsidera silang bahagi ng Asya kahit na kumikiling ang mga kultura nila sa Europa. Samantala, ang mga bansa ng Ehipto at Indonesia ay nasa pagitan rin ng mga kontinente ng Aprika at Oseaniya. Nilagay ang Ehipto sa talaan na ito dahil sa Tangway ng Sinai, na nasa Asya, kahit na mas madalas na ginugrupo ito sa Aprika.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 Kabilang ang mga separatista sa mga datos sa populasyon at sukat ng isang bansang meron nito.
- ↑ Ayon sa batas ng Israel, ang "kumpleto at buong" lungsod ng Jerusalem ay ang kabisera ng bansa. Ito rin ang itinuturing na kabisera ng Estado ng Palestina. Tingnan ang artikulong Jerusalem bilang kabisera para sa karagdagang impormasyon.
- ↑ Bagamat opisyal na kabisera ng Malasya ang Kuala Lumpur, nasa lungsod ng Putrajaya ang pamahalaan ng bansa.
- ↑ Kasama pati ang Crimea.
- ↑ De jure na kabisera ng Yemen ang lungsod ng Sanaa. Gayunpaman, dahil sa nagpapatuloy na digmaang sibil sa bansa, nasa lungsod ng Aden ang pamahalaan. Kasalukuyang nanunungkulan nang naka-exile ang Pangulo ng Yemen sa Riyadh sa Saudi.
- ↑ De facto na kabisera ng Palestina ang Ramallah. Itinuturing ng naturang estado ang lungsod ng Jerusalem (partikular na ang silangang bahagi nito) bilang ang tunay na kabisera nito. Tingnan ang artikulong Jerusalem bilang kabisera para sa karagdagang detalye.
- ↑ Kinikilala ng Hilagang Tsipre ang lungsod ng Nicosia bilang ang tunay na kabisera nito, bagamat kontrolado lamang nila ang hilagang bahagi nito. Ang naturang lungsod ay ang kabisera din ng Republika ng Tsipre.
Sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ Ashley, Richard K (1 Hunyo 1988). "Untying the Sovereign State: A Double Reading of the Anarchy Problematique" [Pagtatanggal sa buhol ng Malayang Estado: Isang Dobleng Pagbasa sa Anarchy Problematique]. Millennium – Journal of International Studies (sa wikang Ingles). Sage Journals. 17 (2): 227–262. doi:10.1177/03058298880170020901. S2CID 145130222. Inarkibo mula sa orihinal noong 11 Disyembre 2019.
{{cite journal}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Montevideo Convention" [Kumbensiyon sa Montevideo]. Britannica (sa wikang Ingles). Nakuha noong 23 Nobyembre 2022.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "United Nations Member States" [Mga Miyembrong Estado ng Mga Nagkakaisang Bansa] (sa wikang Ingles). United Nations. Nakuha noong 30 Oktubre 2022.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 4.0 4.1 "Field Listing :: Names". CIA. Inarkibo mula sa orihinal noong 13 Hunyo 2007. Nakuha noong 28 Hulyo 2011.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 5.0 5.1 "UNGEGN List of Country Names" (PDF). United Nations Group of Experts on Geographical Names. 2007. Nakuha noong 28 Hulyo 2011.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 6.0 6.1 "List of countries, territories and currencies". Europa. 9 Agosto 2011. Nakuha noong 10 Agosto 2011.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "ISO 3166". International Organization for Standardization. 1974. Nakuha noong 2022-07-24.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Field Listing :: Capital". CIA. Inarkibo mula sa orihinal noong 13 Hunyo 2007. Nakuha noong 3 Agosto 2011.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "UNGEGN World Geographical Names". United Nations Group of Experts on Geographical Names. 29 Hulyo 2011. Nakuha noong 3 Agosto 2011.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Field Listing :: Area". Central Intelligence Agency. Inarkibo mula sa orihinal noong 13 Hunyo 2007. Nakuha noong 3 Marso 2011.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 11.0 11.1 "World Population Prospects 2022". population.un.org. United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Nakuha noong 17 Hulyo 2022.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 12.0 12.1 "World Population Prospects 2022: Demographic indicators by region, subregion and country, annually for 1950-2100" [World Population Prospects 2022: Mga panukoy pang-demograpiko batay sa rehiyon, subrehiyon, at bansa, taunan mula 1950-2100] (XSLX). population.un.org ("Kabuuang populasyon, tumpak noong ika-1 ng Hulyo (libo)") (sa wikang Ingles). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Nakuha noong Hulyo 17, 2022.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Status of Palestine in the UN – Non-member observer State status – SecGen report" [Katayuan ng Palestina sa UN – di miyembrong Estadong nag-oobserba – ulat ng [Kalihim-Heneral]]. United Nations (sa wikang Ingles). 3 Agosto 2013. Nakuha noong 23 Nobyembre 2022.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 14.0 14.1 Hale, Erin (25 Oktubre 2021). "Taiwan taps on United Nations' door, 50 years after departure" [Kumakatok ang Taiwan sa pinto ng Mga Nagkakaisang Bansa, 50 taon matapos ng [kanilang] pag-alis]. Al Jazeera (sa wikang Ingles). Nakuha noong 23 Nobyembre 2022.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Diplomatic Relations" [Ugnayang Panlabas]. Permanent Observer Mission of The State of Palestine to the United Nations (sa wikang Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong 2022-11-23. Nakuha noong 23 Nobyembre 2022.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "ISO 3166". International Organization for Standardization. 1974. Nakuha noong 2022-07-24.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Oficial'naja statistika" Официальная статистика [Opisyal na estadistika]. Department of State Statistics of the Republic of Abkhazia (sa wikang Ruso). Inarkibo mula sa orihinal noong 2020-06-06. Nakuha noong 15 Nobyembre 2022.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "LGHH 2015T'. MARDAHAMARI NAXNAKAN O'PERATIV COWCANISHNERI MASIN" ԼՂՀ 2015Թ. ՄԱՐԴԱՀԱՄԱՐԻ ՆԱԽՆԱԿԱՆ ՕՊԵՐԱՏԻՎ ՑՈՒՑԱՆԻՇՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ [NKR 2015: Ukol sa panimulang operasyonal na mga pang-indika ng senso] (sa wikang Armenian). NKR National Statistical Service. 30 Marso 2016. Inarkibo mula sa orihinal noong 16 Abril 2016. Nakuha noong 15 Nobyembre 2022.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Statisticheskij sbornik za janvar'-dekabr' 2021 g." Статистический сборник за январь-декабрь 2021 г. [Estadistika para sa Enero–Disyembre 2021] (sa wikang Ruso). Department of State Statistics of the Republic of South Ossetia. 29 Marso 2022. Nakuha noong 16 Nobyembre 2022.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Arslan, Muhammet Iqbal (10 Oktubre 2022). "KKTC'nin nüfusu 382 bin 836 olarak hesaplandı" [Aabot sa 382,836 ang populasyon ng TRNC [Republikang Turko ng Hilagang Tsipre]]. Anadolu Agency (sa wikang Turko). Nakuha noong 16 Nobyembre 2022.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Akrotiri". The World Factbook (sa wikang Ingles). CIA. 20 Oktubre 2022. Inarkibo mula sa orihinal noong 4 Enero 2021. Nakuha noong 18 Nobyembre 2022.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "British Indian Ocean Territory". Britannica (sa wikang Ingles). Nakuha noong 18 Nobyembre 2022.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "2016 Census: Christmas Island" [Senso 2016: Pulo ng Christmas] (PDF). Government of Australia (sa wikang Ingles). Department of Infrastructure and Regional Development. Inarkibo mula sa orihinal (PDF) noong 11 Enero 2018. Nakuha noong 22 Nobyembre 2022.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Cocos (Keeling) Islands" [Kapuluang Cocos (Keeling)]. Australian Bureau of Statistics (sa wikang Ingles). Nakuha noong 22 Nobyembre 2022.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link)[patay na link] - ↑ "Key statistics of the 2021 and 2011 Population Census" [Mga pangunahing estadistika ng 2021 at 2011 senso sa populasyon] (PDF). Hong Kong Census 2021 (sa wikang Ingles). Government of Hong Kong. Nakuha noong 23 Nobyembre 2022.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Population, total - Macao SAR, China" [Populasyon, kabuuan - Macao SAR, Tsina]. World Bank (sa wikang Ingles). Nakuha noong 23 Nobyembre 2022.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link)
- CS1 na gumagamit ng sulat ng wikang Armenian (hy)
- Sangguniang CS1 sa wikang Armenian (hy)
- Mga artikulong may patay na panlabas na link (Mayo 2023)
- Mga artikulong naglalaman ng Dari
- Mga artikulong naglalaman ng Pastun
- Mga artikulong naglalaman ng Armenyo
- Instances of Lang-hi using second unnamed parameter
- Instances of Lang-ne using second unnamed parameter
- Instances of Lang-ur using second unnamed parameter
- Instances of Lang-ta using second unnamed parameter
- Mga artikulong naglalaman ng Singgales
- Instances of Lang-th using second unnamed parameter
- Mga artikulong naglalaman ng Tetum
- Mga artikulong naglalaman ng Turkmeno
- Mga artikulong naglalaman ng Abkhazian
- Mga artikulong naglalaman ng Ossetian