Unang Republika ng Pilipinas: Pagkakaiba sa mga binago
m Inalis ang binago ni 203.160.163.226, ibinalik sa huling bersyon ni Luckas-bot |
|||
Linya 53: | Linya 53: | ||
===Mga naunang uri ng pamahalaan=== |
===Mga naunang uri ng pamahalaan=== |
||
Maraming mga uri ng |
Maraming mga uri ng pamahalaan ang ginamit ng mga rebolusyonaryo. Itinatag ni Emilio Aguinaldo ang pamahalaan sa Biak-na-Bato noong [[Hulyo 7]], [[1897]] na nagpatapon sa mga pinuno ng himagsikan sa [[Hong Kong]]. Nang bumalik sila sa Pilipinas, itinatag niya ang pamahalaang diktatoryal upang ipawalang-bisa ang pamahalaan sa Biak-na-Bato. Pinalitan ang pamahalaan diktatoryal ng pamahalaang rebolusyonaryo noong [[Hunyo 23]], [[1898]].Ipinagtibay ang Constitución política de la República Filipina noong Enero 21, 1899 sa Simbahan ng Barasoain. Matapos ang dalawang araw, itinatag ang republika na pinamunuan ni Aguinaldo. |
||
===Pagtatatag ng republika=== |
===Pagtatatag ng republika=== |
Pagbabago noong 00:42, 3 Oktubre 2012
Repúbliká ng̃ Filipinas República Filipina
| |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1899–1901 | |||||||||||||
Watawat | |||||||||||||
Awiting Pambansa: Himno Nacional Filipina | |||||||||||||
Katayuan | Hindi kinikilala | ||||||||||||
Kabisera | Malolos, Bulacan (Official) January 23, 1899-March 29, 1899 San Isidro, Nueva Ecija Marso 29, 1899-Mayo 9, 1899 Palanan, Isabela Setyembre 6, 1900-Marso 23, 1901 | ||||||||||||
Karaniwang wika | Kastila (de facto) Tagalog | ||||||||||||
Pamahalaan | Republika | ||||||||||||
Presidente de la República | |||||||||||||
• 1898-1901 | Emilio Aguinaldo | ||||||||||||
Presidente del Consejos de Gobierno | |||||||||||||
• 1898-1899 | Apolinario Mabini | ||||||||||||
• 1899 | Pedro A. Paterno | ||||||||||||
Panahon | Rebolusyon ng Pilipinas | ||||||||||||
• Naitatag | Enero 23 1899 | ||||||||||||
• Binuwag ¹ | Marso 23 1901 | ||||||||||||
Lawak | |||||||||||||
1898 | 198,000 km2 (76,000 mi kuw) | ||||||||||||
Populasyon | |||||||||||||
• 1898 | 8000000 | ||||||||||||
Salapi | Peso | ||||||||||||
| |||||||||||||
¹ Capture of Emilio Aguinaldo. |
Ang Unang Republika ng Pilipinas o Unang Republika Pilipina (opisyal na tinawag na República Filipina, Ingles: Philippine Republic, Lumang Tagalog: Repúbliká ng̃ Filipinas) ay ang pamahalaan ng Pilipinas na itinatag kasabay ng paghahayag ng Saligang Batas ng Malolos noong Enero 23, 1899 sa Malolos, Bulacan hanggang sa pagdakip at pagsuko ni Emilio Aguinaldo, ang Pangulo ng republika, sa mga sundalong Amerikano noong Marso 23, 1901 sa Palanan, Isabela, na nagtapos sa Unang Republika. Ito ang unang republikang itinatag sa Asya ng mga Asyano.
Ang pagtatatag ng Republika ng Pilipinas ang naging pinakamahalagang pangyayari sa rebolusyon ng mga Pilipino laban sa pamamahala ng mga Espanyol. Ipinahayag ang kalayaan noong Hunyo 12, 1898 at ang pamahalaang diktatoryal na umiiral noon ay pinalitan ng pamahalaang rebolusyonaryo na pinamunuan ni Emilio Aguinaldo bilang pangulo noong Hunyo 23, 1898.
Nagkaroon ang republikang ito ng Kongresong nagsilbing tagapayo ni Aguinaldo.
Kasaysayan
Mga naunang uri ng pamahalaan
Maraming mga uri ng pamahalaan ang ginamit ng mga rebolusyonaryo. Itinatag ni Emilio Aguinaldo ang pamahalaan sa Biak-na-Bato noong Hulyo 7, 1897 na nagpatapon sa mga pinuno ng himagsikan sa Hong Kong. Nang bumalik sila sa Pilipinas, itinatag niya ang pamahalaang diktatoryal upang ipawalang-bisa ang pamahalaan sa Biak-na-Bato. Pinalitan ang pamahalaan diktatoryal ng pamahalaang rebolusyonaryo noong Hunyo 23, 1898.Ipinagtibay ang Constitución política de la República Filipina noong Enero 21, 1899 sa Simbahan ng Barasoain. Matapos ang dalawang araw, itinatag ang republika na pinamunuan ni Aguinaldo.
Pagtatatag ng republika
Ipinagtibay ang Constitución política de la República Filipina noong Enero 21, 1899 sa Simbahan ng Barasoain. Matapos ang dalawang araw, itinatag ang republika na pinamunuan ni Aguinaldo.
Digmaang Filipino-Amerikano
Naging kaalyado ng Estados Unidos ang republika laban sa mga Espanyol, ngunit naging malinaw ang naging hangarin nito na makuha ang Pilipinas. Tumaas ang tensyon ng mga Pilipino laban sa mga Amerikano hanggang sa sumiklab ang Digmaang Pilipino-Amerikano noong Pebrero 4, 1899. Nang makuha ng mga Amerikano ang Malolos, lumikas si Aguinaldo patungo sa Hilagang Luzon. Binuwag niya ang sandatahang lakas at umasa sa pakikipaglaban ng mga gerilya. Nadakip si Aguinaldo sa Palanan, Isabela noong Marso 23, 1901 ng mga Amerikanong sundalo na pinamunuan ni Heneral Frederick Funston. Nanumpa si Aguinaldo ng katapatan noong Abril 1, at tuluyang nagwakas ang unang republika. Ngunit matapos ang pagbagsak ng republika, marami pa rin ang nakipaglaban para sa kalayaan.
==Pan*l;abas na kaanyuan The Malolos Republic
Ang lathalaing ito na tungkol sa Pilipinas ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.