India

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
(Idinirekta mula sa Bhubaneshwar)
Jump to navigation Jump to search

Republic of India

Bhārat Gaṇarājya
Three lions facing left, right, and toward viewer, atop a frieze containing a galloping horse, a 24-spoke wheel, and an elephant. Underneath is a motto: "सत्यमेव जयते".
State emblem
Salawikain: "Satyameva Jayate" (Sanskrito)
"Truth Alone Triumphs"[1]
Awit: "Jana Gana Mana"
"Thou Art the Ruler of the Minds of All People"[2]
National song
"Vande Mataram" (Sanskrito)
"I Bow to Thee, Mother"[a][1]
Image of a globe centred on India, with India highlighted.
Area controlled by India shown in dark green; regions claimed but not controlled shown in light green
KabiseraNew Delhi
28°36′50″N 77°12′30″E / 28.61389°N 77.20833°E / 28.61389; 77.20833
Pinakamalaking lungsod
Opisyal na wika
Kinilalang pambansang wikaNone
Kinilalang wikang panrehiyon
Native languages447 languages
Rehiliyon
(2011)
KatawaganIndian
Katayuan
PamahalaanPederalismo Pamamaraang parlamentaryo Republika
• President
Ram Nath Kovind
• Vice President
Venkaiah Naidu
• Prime Minister
Narendra Modi
• Chief Justice
Sharad Arvind Bobde
• Speaker of the Lok Sabha
Om Birla
• Deputy Chairman of the Rajya Sabha
Harivansh Narayan Singh
LehislaturaParlamento
Rajya Sabha
Lok Sabha
Independence 
• Dominion
15 August 1947
• Republika
26 January 1950
Lawak
• Kabuuan
3,287,263 km2 (1,269,219 mi kuw)[c] (7th)
• Katubigan (%)
9.6
Populasyon
• Pagtataya sa 2016
Increase1,324,171,354[4] (2nd)
• Senso ng 2011
1,210,854,977 (2nd)
• Kapal
409.4/km2 (1,060.3/mi kuw) (Ika-19)
GDP (PPP)Pagtataya sa 2020
• Kabuuan
Decrease $8.683 trillion (3rd)
• Kada kapita
Decrease $6,283 (118th)
GDP (nominal)Pagtataya sa 2020
• Kabuuan
Decrease $2.59 trillion (6th)
• Kada kapita
Decrease $1,876 (139th)
Gini (2013)33.9
katamtaman · 79th
HDI (2019)0.645
katamtaman · ika-131
SalapiIndian rupee (₹) (INR)
Sona ng orasUTC+05:30 (IST)
DST is not observed
Ayos ng petsa
Kuryente230 V–50 Hz
Pagmaneholeft
Kodigong pantelepono+91
Kodigo sa ISO 3166IN
Dominyon sa Internet.in (others)
Para sa ibang gamit, tingnan ang India (paglilinaw).

Ang India, Indiya o opisyal na tinutukoy na Republika ng India (Internasyunal o Ingles: Republic of India) ay isang bansang matatagpuan sa Timog Asya. Ito ay ang pang-pito na pinakamalaking bansa sa buong mundo ayon sa lawak ng teritoryo at ang bansang pangalawa sa pinakamaraming populasyon sa buong mundo.

Ang mga karatig-bansa ng India ay ang: Tsina, Pakistan, Bhutan, Myanmar, Nepal, at Bangladesh. Ang mga pinakamahahalagang lungsod ay Mumbai (dating Bombay), Bagong Delhi, Kolkata (dating Calcutta), at Chennai (dating Madras).

Ang pera sa India ay tinatawag na Rupee at ang kodigong pantawag sa bansang ito ay +91. May iba’t ibang wikang ginagamit sa iba't ibang lugar sa India: Hindi (41%), Bengali (8.1%), Telugu (7.2%), Marathi (7%), Tamil (5.9%), Urdu (5%), Gujarati (4.5%), Kannada (3.7%), Malayalam (3.2%), Oriya (3.2%), Punjabi (2.8%), Assamese (1.3%), Maithili (1.2%), at iba pa (5.9%).[5]

Paglalarawang Heograpikal[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang India ay isang subkontinenteng matatagpuan sa Timog Asya na napapaligiran ng mga bansang Bhutan at Nepal sa hilaga, Bangladesh at Myanmar sa silangan, Sri Lanka sa timog, at Pakistan sa kanluran. Ito'y may lawak na 3,185,018.83 km o 5,124,695.29747 milya.[6] Ito'y napahiwalay sa kabuuang Asya dahil sa Bulubundukin ng Himalayas at sa Talampas ng Tibet. Ang coastline ng India ay 7,517 milya [7]

Mga teritoryong pampangasiwaan[baguhin | baguhin ang batayan]

  1. Arunachal Pradesh (20 Pebrero 1987)
  2. Assam
  3. Bihar
  4. Chhattisgarh (1 Nobyembre 2000)
  5. Goa (30 Mayo 1987)
  6. Gujarat (1 Mayo 1960)
  7. Haryana (1 Nobyembre 1966)
  8. Himachal Pradesh (25 Enero 1971)
  9. Jharkhand (15 Nobyembre 2000)
  10. Karnataka (1 Nobyembre 1956)
  11. Kerala (1 Nobyembre 1956)
  12. Madhya Pradesh
  13. Maharashtra (1 Mayo 1960)
  14. Manipur (21 Enero 1972)
  15. Meghalaya (21 Enero 1972)
  16. Mizoram (20 Pebrero 1987)
  17. Nagaland (1 Disyembre 1963)
  18. Odisha
  19. Punjab, India (26 Enero 1950)
  20. Rajasthan (26 Enero 1950)
  21. Sikkim (16 Mayo 1975)
  22. Tamil Nadu (1969)
  23. Tripura (21 Enero 1972)
  24. Uttar Pradesh
  25. Uttarakhand (9 Nobyembre 2000)
  26. Kanlurang Bengal
  27. Kapuluan ng Andaman at Nicobar
  28. Chandigarh
  29. Dadra and Nagar Haveli
  30. Lakshadweep
  31. Delhi
  32. Puducherry
  33. Daman and Diu (19 Disyembre 1961)
  34. Telangana (2 Hunyo 2014)
  35. Andhra Pradesh (1 Nobyembre 1956)
  36. Jammu and Kashmir (31 Oktubre 2019)
  37. Ladakh (31 Oktubre 2019)

Kasaysayan[baguhin | baguhin ang batayan]

Unang Kabihasnan[baguhin | baguhin ang batayan]

Tinataya na noong 2500 B.K nagsimula ang unang kabihasnan ng India sa Lambak ng Ilog Indus. Ito ay ang mga lungsod ng Mohenjo-Daro sa Punjab at Harappa, sa lugar na ngayon ay Pakistan. Pinaniniwalaang naging maunlad ang pamumuhay ng mga taong nanirahan sa dalawang nabanggit na lungsod kung ibabatay sa mga nahukay na labi noong 1920.

May kaalaman na sa arkitektura ang mga tao sa Harappa at Mohenjo-Daro. Mapapatunayan ito sa nakitang kaayusan sa mga kalsada. Iba-iba rin ang mga sukat ng mga natagpuang bahay na kadalasa'y may dalawang palapag at binubuo ng kusina, salas, kwarto, at paliguan. May mga nahukay rin ditong upuang gawa sa kahoy na napapalamutian ng mga abaloryo.

Ang mga Harappa ay tinatayang isa sa mga naunang taong natutong gumawa ng telang yari sa bulak. Nagtanim sila ng palay at iba pang bungangkahoy at natutong mag-alaga ng mga hayop kagaya ng aso, pusa, tupa, kambing, at elepante. Natagpuan din sa lungsod ng Harappa ang mga selyong ginamit bilang tanda ng iba't ibang itinitinda kaya't hinihinalang magagaling na mangangalakal ang mga mamamayan dito.

Ang lahat ng mga nabanggit ay mga pagpapatunay na naging maunlad ang Kabihasnang Indus subalit ang pagwawakas at ang paglaho ng dalawang lungsod ay nananatiling hiwaga para sa mga mananaliksik. May mga palagay na ang pagbaha ng Ilog Ganges at ang paiba-ibang klima sa Lambak ng Indus ay ilan sa mga dahilan kung bakit nawala ang Kabihasnan Indus. Ayon sa mga arkeoloheyo, ang paglusob ng mga Aryan sa dalawang lungsod ay isa ring positibong dahilan ng pagkawala ng Kabihasnang Indus. Matatagpuan ang mga labi ng taong hindi nakalibing sa mga guho ng dalawang kabihasnan. May mga Imperyong umusbong dito ito ay ang mga:

  • Imperyong Maurya
  • Imperyong Mogul [8]

Imperyong Maurya[baguhin | baguhin ang batayan]

Pagkaraan ng Kabihasnang Indus, nag-kanyakanya ang mga tao at nagtayo ng mga maliliit na kaharian. Ang mga kaharian na ito na pinag-isa noong ika-3 siglo B.C.E. bilang Imperyong Maurya na itinatag ni Chandragupta Maurya at umunlad sa pamamahala ni Dakilang Asoka.[9] Ang mga naging hari ng imperyo ay pinaunlad ang pag-aaral sa agham, matematika, heograpiya, medisina, sining at panitikan.

Imperyong Mughal[baguhin | baguhin ang batayan]

Pangunahing lathalain: Imperyong Mughal

Sa pagsugod ng mga muslim mula sa Gitnang Asya noong ika-10 siglo hanggang ika-12 siglo, halos ang buong Hilagang India ay pinamumunuan ng isang Sultan. Ang tinawag sa muslim na imperyo na ito ay Imperyong Mughal. Sa pamumuno ni Dakilang Akbar, naging balanse ang pag-tuturing sa mga Hindu at Muslim.[10][11] Pinalawak ng mga emperador ang nasasakupan ng imperyo. Bumagsak ang imperyong ito dahil sa pag-alsa ng mga militanteng Hindu, ang Maratha. Dahil sa gulo na nangyari, madaling nasakop ng mga Europeo ang subcontinent.

Kolonya ng mga Europeo at Paglaya[baguhin | baguhin ang batayan]

Nasakop ng mga Europeo nang ika-16 siglo ang India. Ang namahala sa kolonyang ito ay ang East India Company at pagkatapos ng Rebolusyong Sepoy, direktang namahala na ang Empress ng Britanya at isinama ang India sa Imperyong Britanya.[12]

Si Mahatma Gandhi (kanan) kasama si Jawaharlal Nehru, 1937. Si Nehru ang naging unang ministrong pinuno noong 1947.

Nang ika-20 siglo, isang malawakang kilos para sa kalayaan ay pinangunahan ni Mahatma Gandhi. Nagkaron ng civil disobedience bilang protesta. Nakalaya din ang India noong 15 Agosto 1947, pero ang rehiyon na pinamumunuan ng mga muslim ay humiwalay at itinatag ang Pakistan. Noong 26 Enero 1950, naging isang opisyal na republika ang India at nagkaroon ng sariling saligang-batas. Ang India ay nagkakaroon ng mga problema sa kahirapan, terrorismo, digmaan ukol sa relihiyon, diskriminasyon sa mga mabababa sa caste at naxalismo.

Pananampalataya[baguhin | baguhin ang batayan]

Hinduismo[baguhin | baguhin ang batayan]

Pangunahing lathalain: Hinduismo sa India

Ang pananampalatayang Hinduismo ay isinilang sa India. Isang milenyo bago dumating si Kristo, nabuo ang relihiyong Hinduismo. Ang pangunahing diyos ng Hinduismo ay si Brahma, ang “Kaluluwa ng Daigdig”. Naniniwala ang mga Hindu na maaabot ng tao ang tunay na kaligayahan kung ang kanyang kaluluwa ay sasanib kay Brahma. Ang isang nakakaaliw na paniniwala ng Hinduismo ay ang paglipat ng kaluluwa sa panibagong buhay, o ang reincarnation o reinkarnasyon. Ayon sa paniniwalang ito, ang kaluluwa ng mabuting tao ay ipinanganganak muli sa isang tao na may mas mataas na antas, samantalang ang isang masamang tao ay ipinanganganak muli sa isang mas mababang nilalang. Pagkalipas ng pagsasalin ng pagsilang at kamatayan, ang kaluluwa ng mabuting tao ay ginagantimpalaan sa pamamagitan ng pagsanib sa kaluluwa ni Brahma.

Ang kilalang trinidad ng mga diyos ng Hindu ay si Brahma ang Manlilikha, Vishnu ang Tagapangalaga, at Shiva ang Tagawasak. Ang iba pang diyos nila ay sina Agni, diyos ng apoy; Indra, diyos ng bagyo; Ganesha, diyos ng elepante; Laksmi, diyosa ng magandang kapalaran; at Vasanti, diyosa ng kaligayahan o kasayahan. Lahat-lahat, ang mga Hindu ay merong humigit-kumulang sa 300 milyong diyos, na kung tawagin ay teokratik.

Ang lokasyon ng India sa Asya.

Ang Sistemang caste ay bahagi ng Hinduismo. Ang mga tao ay hinati sa mga antas o caste, gaya ng: (1) Brahma (pari at mga iskolar), (2) Kshatriyas (maharlika at mandirigma), (3) Vaishyas (magsasaka, mangangalakal at manggagawa), at (4) Sudras (manggagawa at alipin). Ang nasa mataas na antas ay hindi pinapayagang mag-asawa o mamuhay kasama ng nasa mababang caste. Ang mga di kabilang sa anumang caste ay mga patapon, itinatawag na “untouchables”. Napakahirap ng kanilang buhay sa kanilang sariling mga nayon at lungsod. Sila ang gumagawa ng pinakamababang trabaho. Hindi sila pinababayaang gumamit ng mga pampublikong paliguan, pumasok sa mga templo, o kumain sa mga pampublikong kainan dahil ang paghipo lamang sa isang “untouchable” ay pinaniniwalaang marumi para sa isang may caste.

Ang banal na ilog ng mga Hindu ay ang Ilog Ganges na matatagpuan din sa India. Ang ilog na ito ay sinasabing may banal na tubig.

Budhismo[baguhin | baguhin ang batayan]

Pangunahing lathalain: Budhismo

Nang ika-16 na siglo B.K., isang bagong relihiyon, ang Budhismo ay itinatag ni Gautama Buddha sa Indian Peninsula na naging isang pangunahing relihiyon ng daigdig. Siya ay isang mayamang prinsipeng Hindu na naantig sa sobrang paghihirap ng masa. Hindi sang-ayon sa kaniya ang paniniwala ng mga Hindu sa caste o karma na hinahatulan ang isang tao sa isang mataas na antas habambuhay. Naniniwala siyang mas dapat tulungan ang mga mahihirap. Tinalikuran niya ang kanyang mayamang palasyo at marangyang buhay upang maging isang ermitanyo. Pagkatapos ng mahabang meditasyon, nagsimula siyang magturo ng isang bagong relihiyon at siya'y tinawag na Buddha o "ang Naliwanagan". Itinuro niya na lahat ng tao ay makaaalam ng katotohanan at makakaabot ng ganap na kaligayahan anuman ang caste.

Itinuro ni Buddha ang apat na "Marangal na Katotohanan," gaya ng: (1) ang buhay ng tao ay batbat ng paghihirap; (2) ang paghihirap ng tao ay bunga ng kanyang pansariling pagnanasa; (3)mawawakasan ng tao ang kanyang paghihirap sa pamamagitan ng pagsupil sa kanyang pansariling pagnanasa; at (4) matapos masupil ang sariling pagnanasa, nararating ng tao ang tunay na nirvana (ganap na kaligayahan). Upang marating ang nirvana dapat sundin ng tao ang "Waluhang Daan" (Eightfold Path sa Ingles) na binubuo ng (1) tamang paniniwala; (2) tamang adhikain; (3) tamang pananalita; (4) tamang pag-uugali; (5) tamang paghahanap-buhay; (6) tamang pagsisikap; (7) tamang pag-alaala; at (8) tamang meditasyon.

Pamahalaan[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang konstitusyon ay sinasabi na ang India ay isang sosyalistang demokratikong republika.[13]

Ang kasalukuyang pangulo ng India, si Pratibha Patil.

Ang Pangulo ng India ay ang pinuno ng estado [14] elected indirectly by an electoral college[15] na hinahalal ng isang pinununuaan na tinatawag na Electoral College para sa isang 5-taon termino. Ang pinunong ministro ay ang pinuno ng pamahalaan at siya rin ang humahawak sa kapangyarihang-executive. Siya ay dapat pinili ng pangulo at sinusuportahan ng partidong pampolitika (political party). Ang Kongresong Nasyonal ng India ang namamahala sa lehislatura ng India. Sa kasalukuyan, ang pangulo ng India ay si Pratibha Patil, na unang nagsilbi noong 25 Hulyo 2007. Siya ang unang babae na naging pangulo ng India. Ang tirahan o palasyo ng mga pangulo ay ang Rasthrapati Bhavan.

Ang India ay itinuturing na pinaka-mataong demokrasya sa mundo.[16][17]

Ambag ng India sa Kabihasnan[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang India ay duyan din ng kabihasnan at isa sa pinakadakilang imbakan ng sining, panitikan, relihiyon, at agham. Ilan sa mga ambag ng India ay:

Relihiyon[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang pinakaunang ambag ng India ay ang pagbibigay sa daigdig ng apat na relihiyon — Hinduismo, Budhismo, Sikhismo, at Jainismo. Ang Hinduismo ang pinakamatandang organisadong relihiyon at may 463 milyong tagasunod, karamihan ay sa Indian Subcontinent. Ito ang pinagmulan ng maraming modernong kultong relihiyon tulad ng transcendental maditation (tm) ng Maharishi Mahesh Yogi, ang grupong Ramakrishna, theosophy, ang Jag Guru, at iba pa. Ang Buddhismo ay mayroong 247 milyong tagasunod sa buong mundo. Ang Sikhismo ay relihiyon ng 16 milyong Hindu, marami sa kanila ay nangibambayan sa Britanya at sa ibang bansa. Ang mga lalaking Sikh ay mahaba ang balbas at nakasuot ng turban. Ito ay pinaghalong relihiyon ng Hindu at Islam. Ang Jainismo ay may 12 milyong tagasunod sa India. Naniniwala sila sa kabanalan ng buhay, pati ang mga halaman at hayop. Ang relihiyong ito ang nagturo ng paniniwala gaya ng vegetarianism(pagkain ng gulay lamang), yoga, karma, at reincarnation. Ang tawag ng mga Jain sa paniniwalang ito ay ang Ahmimsa o kapayapaan (non-violence sa Ingles).

Pilosopiya[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang ikalawang ambag ng India ay ang pagpapaunlad ng pilosopiya ng India kaysa sa Kanluran. Bago pa ang mga Griego at Romano ang mga pilosopiya ng India ay nagtatag na ng maraming sistemang pilosopikal, kabilang ang yoga, ang disiplina ng isip at katawan sa pamamagitan ng espirituwal na pagsasanay.

Panitikan[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang ikatlong ambag ng India ay ang pagpapayaman ng India sa kanilang pandaigdig na panitikan sa pamamagitan ng pagbibigay ng unang pabula (Panchatantra), unang dulang epiko (The Clay Cart ni Sudakra at Sakuntala ni Kalidasa), ang dakilang tulang epiko (Mahabharata at Ramayana), at ang dakilang pilosopikang tula ng daigdig (Bhagavad Gita).

Musika, Sining, at Arkitektura[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang Taj Mahal ay ipinagawa ni Shah Jahan ng Imperyong Mughal upang magsilbing libingan ng kanyang asawa si Mumtaz Mahal. Ito ay matatagpuan sa Agra, India.

Ang musika, sining, at arkitektura ng India ay kilala sa buong mundo, at ang ikaapat nilang ambag sa daigdig. Ang sining ng India ay nagtatanghal ng mga kasaysayan ng pag-ibig ng kanilang mga diyos na siyang kauna-unahang halimbawa ng malalaswang palabas. Sa arkitektura, ibinigay ng India sa daigdig ang Taj Mahal sa Agra, ang mga palasyo ng mga Mogul sa New Delhi, at ang Kailasha Temple sa Hyderabad. Ang mga klasikong gawang-kamay ng India sa tela, kahoy, metal, ivory, at katad ay hinahanap sa buong mundo.

Mga matataong lungsod[baguhin | baguhin ang batayan]

Pangunahing lathalain: Talaan ng mga lungsod sa India ayon sa populasyon

Sanggunian[baguhin | baguhin ang batayan]

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 National Informatics Centre 2005.
  2. ↑ Wolpert 2003, p. 1.
  3. ↑ Ministry of Home Affairs 1960.
  4. ↑ "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Nakuha noong 10 September 2017.
  5. ↑ Mga Phone Code, Mobile Code, at ISO Code sa India. Your NAV. Hinango noong 29 Agosto, 2018.
  6. ↑ "Total Area of India" (PDF). Country Studies, India. Library of Congress – Federal Research Division. Disyembre 2004. Nakuha noong 2007-09-03. The country’s exact size is subject to debate because some borders are disputed. The Indian government lists the total area as 3,287,260 square kilometers and the total land area as 3,060,500 square kilometers; the United Nations lists the total area as 3,287,263 square kilometers and total land area as 2,973,190 square kilometers.
  7. ↑ V. Sanil Kumar; K. C. Pathak; P. Pednekar; N. S. N. Raju (2006). "Coastal processes along the Indian coastline" (PDF). Current Science. 91 (4): 530–536.
  8. ↑ Mercado, Michael (2007). Sulyap sa Kasaysayan ng Asya. Araling Panlipunan Serye Aklat II. St. Bernadette Publishing Corporation. ISBN 978-971-621-448-2.
  9. ↑ Jona Lendering. "Maurya dynasty". Nakuha noong 2007-06-17.
  10. ↑ "The Mughal Legacy".
  11. ↑ "Ang Mugahal na mundo : Ang Huling Ginintuang Panahon ng India".
  12. ↑ "History : Indian Freedom Struggle (1857–1947)". National Informatics Centre (NIC). Nakuha noong 2007-10-03. And by 1856, ang pagsalakay ng mga British ay na-established.
  13. ↑ Pylee, Moolamattom Varkey (2004). "The Longest Constitutional Document". Pamahalaang Konstitutional sa India (ika-2nd (na) edisyon). S. Chand. pa. 4. ISBN 8121922038. Nakuha noong 2007-10-31.
  14. ↑ Sharma, Ram (1950). "Cabinet Government in India". Parliamentary Affairs. 4 (1): 116–126.
  15. ↑ "Election of President". The Constitution Of India. Constitution Society. Nakuha noong 2007-09-02. The President shall be elected by the members of an electoral college
  16. ↑ "Country profile: India". BBC. 9 Enero 2007. Nakuha noong 2007-03-21.
  17. ↑ "Mayo 1 billion na tao sa Pinakamalaking Demokrasya ng Mundo nang Araw ng Kalayaan". United Nations Department of Economic and Social Affairs. United Nations: Population Division. Nakuha noong 2007-12-06.

Kaugnay na artikulo[baguhin | baguhin ang batayan]

Mga kawing panlabas[baguhin | baguhin ang batayan]

May kaugnay na midya ang Wikimedia Commons ukol sa artikulong:

;


 
Pinakamalalaking mga lungsod o bayan sa India
Ranggo Pangalan Estado/Teritoryong unyon Pop. Ranggo Pangalan Estado/Teritoryong unyon Pop.
Mumbai
Mumbai
Delhi
Delhi 		1 Mumbai Maharashtra 12,478,447 11 Kanpur Uttar Pradesh 2,920,067 Bangalore
Bangalore
Hyderabad
Hyderabad
2 Delhi Delhi 11,007,835 12 Lucknow Uttar Pradesh 2,901,474
3 Bangalore Karnataka 8,425,970 13 Nagpur Maharashtra 2,405,421
4 Hyderabad Telangana 6,809,970 14 Indore Madhya Pradesh 1,960 521
5 Ahmedabad Gujarat 5,570,585 15 Thane Maharashtra 1,818,872
6 Chennai Tamil Nadu 4,681,087 16 Bhopal Madhya Pradesh 1,795,648
7 Kolkata West Bengal 4,486,679 17 Visakhapatnam Andhra Pradesh 1,730,320
8 Surat Gujarat 4,462,002 18 Pimpri-Chinchwad Maharashtra 1,729,359
9 Pune Maharashtra 3,115,431 19 Patna Bihar 1,683,200
10 Jaipur Rajasthan 3,073,350 20 Ludhiana Punjab 1,613,878


Maling banggit (Umiiral na ang tatak na <ref> para sa pangkat na pinangalanang "lower-alpha", subalit walang natagpuang katumbas na tatak na <references group="lower-alpha"/>); $2

  1. ↑ "Cities having population 1 lakh and above" (PDF). India Census 2011. 31 January 2012.
Kinuha mula sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=India&oldid=1838457"