Sisyo

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Sisyo, 55Cs
Some pale gold metal, with a liquid-like texture and lustre, sealed in a glass ampoule
Sisyo
Bigkas sa Ingles /ˈsziəm/ (SEE-zee-əm)
Alternatibong pangalan sa Inglescesium (US)
Hitsurapale gold
Pamantayang atomikong timbang Ar°(Cs)
  • 132.90545196±0.00000006
  • 132.91±0.01 (pinaikli)[1]
Sisyo sa talahanayang peryodiko
Hydrogen Helium
Lithium Beryllium Boron Carbon Nitrogen Oxygen Fluorine Neon
Sodium Magnesium Aluminium Silicon Phosphorus Sulfur Chlorine Argon
Potassium Calcium Scandium Titanium Vanadium Chromium Manganese Iron Cobalt Nickel Copper Zinc Gallium Germanium Arsenic Selenium Bromine Krypton
Rubidium Strontium Yttrium Zirconium Niobium Molybdenum Technetium Ruthenium Rhodium Palladium Silver Cadmium Indium Tin Antimony Tellurium Iodine Xenon
Caesium Barium Lanthanum Cerium Praseodymium Neodymium Promethium Samarium Europium Gadolinium Terbium Dysprosium Holmium Erbium Thulium Ytterbium Lutetium Hafnium Tantalum Tungsten Rhenium Osmium Iridium Platinum Gold Mercury (element) Thallium Lead Bismuth Polonium Astatine Radon
Francium Radium Actinium Thorium Protactinium Uranium Neptunium Plutonium Americium Curium Berkelium Californium Einsteinium Fermium Mendelevium Nobelium Lawrencium Rutherfordium Dubnium Seaborgium Bohrium Hassium Meitnerium Darmstadtium Roentgenium Copernicium Nihonium Flerovium Moscovium Livermorium Tennessine Oganesson
Rb

Cs

Fr
xenonsisyobarium
Atomikong bilang (Z)55
Pangkatpangkat 1: idrohino at mga metal na alkali
Peryodoperyodo 6
Bloke  s-bloke
Konpigurasyon ng elektron[Xe] 6s1
Mga elektron bawat kapa2, 8, 18, 18, 8, 1
Katangiang pisikal
Pase sa STPsolido
Punto ng pagkatunaw301.7 K ​(28.5 °C, ​83.3 °F)
Punto ng pagkulo944 K ​(671 °C, ​1240 °F)
Densidad (malapit sa r.t.)1.93 g/cm3
kapag likido (sa m.p.)1.843 g/cm3
Puntong kritikal1938 K, 9.4 MPa[2]
Init ng pusyon2.09 kJ/mol
Init ng baporisasyon63.9 kJ/mol
Molar na kapasidad ng init32.210 J/(mol·K)
Presyon ng singaw
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 418 469 534 623 750 940
Katangiang atomiko
Mga estado ng oksidasyon−1, +1[3] (isang matapang na panimulang oksido)
ElektronegatibidadEskala ni Pauling: 0.79
Mga enerhiyang ionisasyon
  • Una: 375.7 kJ/mol
  • Ikalawa: 2234.3 kJ/mol
  • Ikatlo: 3400 kJ/mol
Radyong atomikoemperiko: 265 pm
Radyong Kobalente244±11 pm
Radyong Van der Waals343 pm
Color lines in a spectral range
Mga linyang espektral ng sisyo
Ibang katangian
Kayarian ng krystalbody-centered cubic (bcc)
Bodycentredcubic crystal structure for sisyo
Termal na pagpapalawak97 µm/(m⋅K) (at 25 °C)
Termal na konduktibidad35.9 W/(m⋅K)
Elektrikal na resistibidad205 nΩ⋅m (at 20 °C)
Magnetikong pagsasaayosparamagnetic[4]
Modulo ni Young1.7 GPa
Bultong modulo1.6 GPa
Eskala ni Mohs sa katigasan0.2
Subok sa katigasan ni Brinell0.14 MPa
Bilang ng CAS7440-46-2
Kasaysayan
Pagpapangalanfrom Latin caesius, sky blue, for its spectral colours
PagkakatuklasRobert Bunsen and Gustav Kirchhoff (1860)
Unang pagbubukodCarl Setterberg (1882)
Pangunahing isotopo ng sisyo
Iso­topo Abudansya Half-life (t1/2) Paraan ng pagkabulok Produkto
133Cs 100% matatag
134Cs syn 2.0648 y ε 134Xe
β 134Ba
135Cs trace 2.3×106 y β 135Ba
137Cs syn 30.17 y[5] β 137Ba
Kategorya Kategorya: Sisyo

Ang sesyo o sesyum[6] (Ingles: cesium, Kastila: cesio) ay isang elementong kimikal na may atomikong bilang na 55 sa talaang peryodiko ng mga elemento. Ito ay may simbolong Cs. Bilang isang may pagka-alkalinang metal, mababa ang punto ng pagkatunaw nito (28 °C). Napakareaktibo nito o agad na tumutugon sa tubig. Mas marahas ang pagtugon nito sa tubig kaysa iba pang mga alkalinang metal. Bilang resulta, iniimbak ang sesyo sa langis na mineral.[7] Isang bihirang elemento ang sesyo, at dahil kakaunti ang sesyo sa mundo, mahal ang halaga nito. Hindi kailangan ng katawan ng tao ang sesyo. Sa maramihang dami, bahagyang nakalalason ito dahil kagaya ito ng potasyo, na hindi rin kailangan ng katawan ng tao.

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. "Standard Atomic Weights: Caesium". CIAAW. 2013.
  2. Padron:RubberBible92nd
  3. Dye, J. L. (1979). "Compounds of Alkali Metal Anions". Angewandte Chemie International Edition. 18 (8): 587–598. doi:10.1002/anie.197905871.
  4. "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds". Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (87th pat.). CRC press. ISBN 0-8493-0487-3. Nakuha noong 2010-09-26.
  5. "NIST Radionuclide Half-Life Measurements". NIST. Nakuha noong 2011-03-13.
  6. Gaboy, Luciano L. Cesium, sesyo, sesyum - Gabby's Dictionary: Praktikal na Talahuluganang Ingles-Filipino ni Gabby/Gabby's Practical English-Filipino Dictionary, GabbyDictionary.com.
  7. William C. Butterman, William E. Brooks, at Robert G. Reese Jr. 2009. Butterman, William C.; Brooks, William E.; Reese, Jr., Robert G. (2004). "Mineral Commodity Profile: Cesium" (PDF). United States Geological Survey. Nakuha noong 2009-12-27.