Berilyo

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Beryllium, 4Be
Beryllium
Bigkas sa Ingles /bəˈrɪliəm/ (-RIL-ee-əm)
Hitsurawhite-gray metallic
Pamantayang atomikong timbang Ar°(Be)
  • 9.0121831±0.0000005
  • 9.0122±0.0001 (pinaikli)[1]
Beryllium sa talahanayang peryodiko
Hydrogen Helium
Lithium Beryllium Boron Carbon Nitrogen Oxygen Fluorine Neon
Sodium Magnesium Aluminium Silicon Phosphorus Sulfur Chlorine Argon
Potassium Calcium Scandium Titanium Vanadium Chromium Manganese Iron Cobalt Nickel Copper Zinc Gallium Germanium Arsenic Selenium Bromine Krypton
Rubidium Strontium Yttrium Zirconium Niobium Molybdenum Technetium Ruthenium Rhodium Palladium Silver Cadmium Indium Tin Antimony Tellurium Iodine Xenon
Caesium Barium Lanthanum Cerium Praseodymium Neodymium Promethium Samarium Europium Gadolinium Terbium Dysprosium Holmium Erbium Thulium Ytterbium Lutetium Hafnium Tantalum Tungsten Rhenium Osmium Iridium Platinum Gold Mercury (element) Thallium Lead Bismuth Polonium Astatine Radon
Francium Radium Actinium Thorium Protactinium Uranium Neptunium Plutonium Americium Curium Berkelium Californium Einsteinium Fermium Mendelevium Nobelium Lawrencium Rutherfordium Dubnium Seaborgium Bohrium Hassium Meitnerium Darmstadtium Roentgenium Copernicium Nihonium Flerovium Moscovium Livermorium Tennessine Oganesson
-

Be

Mg
lithiumberylliumboron
Atomikong bilang (Z)4
Pangkatpangkat 2 (alkalinong mga lupang metal)
Peryodoperyodo 2
Bloke  s-bloke
Konpigurasyon ng elektron[He] 2s2
Mga elektron bawat kapa2, 2
Katangiang pisikal
Pase sa STPsolid
Punto ng pagkatunaw1560 K ​(1287 °C, ​2349 °F)
Punto ng pagkulo2742 K ​(2469 °C, ​4476 °F)
Densidad (malapit sa r.t.)1.85 g/cm3
kapag likido (sa m.p.)1.690 g/cm3
Init ng pusyon12.2 kJ/mol
Init ng baporisasyon297 kJ/mol
Molar na kapasidad ng init16.443 J/(mol·K)
Presyon ng singaw
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 1462 1608 1791 2023 2327 2742
Katangiang atomiko
Mga estado ng oksidasyon0,[2] +1,[3] +2 (isang anpoterong oksido)
ElektronegatibidadEskala ni Pauling: 1.57
Mga enerhiyang ionisasyon
  • (marami pa)
Radyong atomikoemperiko: 112 pm
Radyong Kobalente96±3 pm
Radyong Van der Waals153 pm
Color lines in a spectral range
Mga linyang espektral ng beryllium
Ibang katangian
Likas na paglitawprimordiyal
Kayarian ng krystalhexagonal close-packed (hcp)
Hexagonal close packed crystal structure for beryllium
Bilis ng tunog manipis na bara12870[4] m/s (sa r.t.)
Termal na pagpapalawak11.3 µm/(m⋅K) (at 25 °C)
Termal na konduktibidad200 W/(m⋅K)
Elektrikal na resistibidad36 n Ω⋅m (at 20 °C)
Magnetikong pagsasaayosdiamagnetic
Modulo ni Young287 GPa
Modulo ng tigas132 GPa
Bultong modulo130 GPa
Rasyo ni Poisson0.032
Eskala ni Mohs sa katigasan5.5
Subok sa katigasan ni Vickers1670 MPa
Subok sa katigasan ni Brinell600 MPa
Bilang ng CAS7440-41-7
Kasaysayan
PagkakatuklasLouis Nicolas Vauquelin (1797)
Unang pagbubukodFriedrich Wöhler & Antoine Bussy (1828)
Pangunahing isotopo ng beryllium
Iso­topo Abudansya Half-life (t1/2) Paraan ng pagkabulok Produkto
7Be trace 53.12 d ε 0.862 7Li
γ 0.477 -
9Be 100% Ang 9Be ay tumatagal sa may 5 neutron
10Be trace 1.36×106 y β 0.556 10B
Kategorya Kategorya: Beryllium

Ang berilyo (Ingles: beryllium; Espanyol: berilio) ay isang elementong kimikal sa talahanayang peryodiko na sinasagisag ng simbolong Be at nagtataglay ng atomikong bilang 4.

Isang elemento at metal na may katibayan sa init, korosyon, at kalawang. Natuklasan ito ni Louis Nicolas Vauquelin noong 1798. Ginagamit ang elementong ito para sa paggawa ng mga balangkas ng mga eruplano at ng mga sasakyang pangkalawakan, sa bila ng mga replektor sa nga reaktor na nukleyar. Kapag inihalo sa tanso, ginagamit ito bilang kontaktong elektrikal at ispring o muwelye. Kabilang sa mga katangian nito ang pagkakaroon ng atomikong bilang na 4, atomikong timbang na 9.0122, punto ng pagkatunaw na 1,278 °C, punto ng pagkulong 2,970 °C, espesipikong grabidad na 1.848, at balensya na 2.[6]

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. "Standard Atomic Weights: Beryllium". CIAAW. 2013.
  2. Be(0) has been observed; see "Beryllium(0) Complex Found". Chemistry Europe. 13 June 2016.
  3. "Beryllium: Beryllium(I) Hydride compound data" (PDF). bernath.uwaterloo.ca. Nakuha noong 2007-12-10.
  4. Lide, D. R., pat. (2005). CRC Handbook of Chemistry and Physics (86th pat.). Boca Raton (FL): CRC Press. p. 14-39. ISBN 0-8493-0486-5.
  5. "Beryllium: Beryllium(I) Hydride compound data" (PDF). bernath.uwaterloo.ca. Nakuha noong 2007-12-10.
  6. Gaboy, Luciano L. Beryllium, berilyum, berilyo - Gabby's Dictionary: Praktikal na Talahuluganang Ingles-Filipino ni Gabby/Gabby's Practical English-Filipino Dictionary, GabbyDictionary.com.