Lata

Tin, ₅₀Sn
Tin
Allotropes	mapilak na puti, β (beta); kulay-abo, α (alpha)
Standard atomic weight Ar°(Sn)
	118.710±0.007; 118.71±0.01 (pinaikli);
Tin sa talahanayang peryodiko
	indium ← tin → antimony
Atomikong bilang (Z)	50
Group	14
Period	5
Block	p-block
Electron configuration	[Kr] 4d10 5s2 5p2
Electrons per shell	2, 8, 18, 18, 4
Physical properties
Phase at STP	solido
Melting point	505.08 K (231.93 °C, 449.47 °F)
Boiling point	2875 K (2602 °C, 4716 °F)
Density (at 20° C)	white (β): 7.289 g/cm3; gray (α): 5.770 g/cm3
when liquid (at m.p.)	6.99 g/cm3
Heat of fusion	white (β): 7.03 kJ/mol
Heat of vaporization	white (β): 296.1 kJ/mol
Molar heat capacity	white (β): 27.112 J/(mol·K)
Atomic properties
Oxidation states	−4, −3, −2, −1, 0, +1, +2, +3, +4 (isang anpoterong oksido)
Electronegativity	Pauling scale: 1.96
Ionization energies	1st: 708.6 kJ/mol ; 2nd: 1411.8 kJ/mol ; 3rd: 2943.0 kJ/mol ; ;
Atomic radius	empirical: 140 pm
Covalent radius	139±4 pm
Van der Waals radius	217 pm
	Mga linyang espektral ng tin
Other properties
Natural occurrence	primordiyal
Crystal structure	white (β): body-centered tetragonal (tI4)
Lattice constants	white (β):; a = 583.13 pm; c = 318.11 pm; (at 20 °C)
Crystal structure	gray (α): face-centered diamond-cubic (cF8)
Lattice constant	gray (α):; a = 648.96 pm (at 20 °C)
Thermal expansion	white (β): 21.76×10−6/K (at 20 °C); gray (α): 5.20×10−6/K (at 20 °C)
Thermal conductivity	66.8 W/(m⋅K)
Electrical resistivity	115 nΩ⋅m (at 0 °C)
Magnetic ordering	white (β): paramagnetic; gray (α): diamagnetic
Molar magnetic susceptibility	white (β): +3.1×10−6 cm3/mol (298 K)
Young's modulus	50 GPa
Shear modulus	18 GPa
Bulk modulus	58 GPa
Speed of sound thin rod	2730 m/s (at r.t.) (rolled)
Poisson ratio	0.36
Mohs hardness	1.5
Brinell hardness	50–440 MPa
CAS Number	7440-31-5
History
Discovery	protohistoric, around 35th century BC
Symbol	"Sn": mula sa Latin na stannum
Isotopes of tin t; b;
	Kategorya: Tin; tingnan; usapan; baguhin; \| references

Para sa mga ibang gamit ng salita, tingnan ang Lata (paglilinaw).

Ang lata, estanyo, tinggaputi o tin (Kastila: estaño, Ingles: tin, Cebuano: tansan) ay isang elementong kemikal na may sagisag na Sn (Latin: Stannum) at may numero atomikong 50. Kabilang ito sa pangunahing pangkat na metal sa pangkat 14 ng periodiko ng mga elemento. Ang tansan ay nagpapakita ng pagkakatulad sa mga katabi nitong mga metal sa pangkat 14 na hermaniyo at tingga, gaya ng estado nito sa pag-ooksihena na +2 at +4. Ito ang ay ang pang-ika-49 sa dami sa kalikasan, at sa 10 buong/matibay na isotopyo, ito ang may pinakamalaking numero ng buong/matibay na isotopyo sa lahat ng kilalang elemento. Nagmumula ang lata sa mineral na cassiterite, kung saan ito ay tansang di-oksinada, SnO.

Ang lata ay may kulay na tila pilak, na madaling tunawin, at marupok na metal na hindi madaling makaranas ng pag-ooksinada sa hangin at ito ay ginagamit na pambalot sa ibang mga metal para makaiwas sa pagkatunaw o pagkasira. Ang unang haluang metal na ginamit sa malakihang pangangalakal ay nagmula noong 3000 BC at tinatawag ding bronse, isang halo ng lata at tanso. Matapos ang 600 BC purong metall na tanso na ang nagagawa. Ang peltre, isang halo 85% hangang 90% na tansan kasama ang tanso, antimonya at tingga, ay ginagamit na pinggan mula Panahon ng Tanso hanggang sa ika-20 siglo. Sa panahong kasalukuyan, ginagamit ang tansan sa maraming halong metal, gaya ng malambot na solderong lata/tingga, na karaniwang mayroong 60% o mas maraming lata. Isa pang ginagamitan ng tansan ay ang paglalagay ng tansan sa asero o yero. Dahil mababa ang pagkakataon nitong makalason, ang mga metal na binalutan ng lata ay ginagamit di sa pagbabalot ng mga pagkain, gaya ng mga lata, na karaniwan ding gawa sa aluminyo at asero o yero.

Mga sanggunian

↑ "Standard Atomic Weights: Tin" (sa wikang Ingles). CIAAW. 1983.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Prohaska, Thomas; Irrgeher, Johanna; Benefield, Jacqueline; Böhlke, John K.; Chesson, Lesley A.; Coplen, Tyler B.; Ding, Tiping; Dunn, Philip J. H.; Gröning, Manfred; Holden, Norman E.; Meijer, Harro A. J. (2022-05-04). "Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report)". Pure and Applied Chemistry (sa wikang Ingles). doi:10.1515/pac-2019-0603. ISSN 1365-3075.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ ^3.0 ^3.1 ^3.2 ^3.3 ^3.4 Arblaster, John W. (2018). Selected Values of the Crystallographic Properties of Elements. Materials Park, Ohio: ASM International. ISBN 978-1-62708-155-9.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ "New Type of Zero-Valent Tin Compound" (sa wikang Ingles). Chemistry Europe. 27 Agosto 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ "HSn". NIST Chemistry WebBook (sa wikang Ingles). National Institute of Standards and Technology. Nakuha noong 23 Enero 2013.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ "SnH3". NIST Chemistry WebBook (sa wikang Ingles). National Institure of Standards and Technology. Nakuha noong 23 Enero 2013.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Lide, D. R., pat. (2005). "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds". CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (ika-86th (na) edisyon). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. pp. E110. ISBN 0-8493-0464-4.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Kondev, F. G.; Wang, M.; Huang, W. J.; Naimi, S.; Audi, G. (2021). "The NUBASE2020 evaluation of nuclear properties" (PDF). Chinese Physics C. 45 (3): 030001. doi:10.1088/1674-1137/abddae.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

Maling banggit (May <ref> tag na ang grupong "lower-alpha", pero walang nakitang <references group="lower-alpha"/> tag para rito); $2

[1] "Standard Atomic Weights: Tin" (sa wikang Ingles). CIAAW. 1983.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[CIAAW2021-2] Prohaska, Thomas; Irrgeher, Johanna; Benefield, Jacqueline; Böhlke, John K.; Chesson, Lesley A.; Coplen, Tyler B.; Ding, Tiping; Dunn, Philip J. H.; Gröning, Manfred; Holden, Norman E.; Meijer, Harro A. J. (2022-05-04). "Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report)". Pure and Applied Chemistry (sa wikang Ingles). doi:10.1515/pac-2019-0603. ISSN 1365-3075.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[Arblaster_2018-3] 3.0 ^3.1 ^3.2 ^3.3 ^3.4 Arblaster, John W. (2018). Selected Values of the Crystallographic Properties of Elements. Materials Park, Ohio: ASM International. ISBN 978-1-62708-155-9.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[ZeroValentTin3-4] "New Type of Zero-Valent Tin Compound" (sa wikang Ingles). Chemistry Europe. 27 Agosto 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[5] "HSn". NIST Chemistry WebBook (sa wikang Ingles). National Institute of Standards and Technology. Nakuha noong 23 Enero 2013.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[6] "SnH3". NIST Chemistry WebBook (sa wikang Ingles). National Institure of Standards and Technology. Nakuha noong 23 Enero 2013.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[8] Lide, D. R., pat. (2005). "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds". CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (ika-86th (na) edisyon). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[9] Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. pp. E110. ISBN 0-8493-0464-4.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[NUBASE2020-10] Kondev, F. G.; Wang, M.; Huang, W. J.; Naimi, S.; Audi, G. (2021). "The NUBASE2020 evaluation of nuclear properties" (PDF). Chinese Physics C. 45 (3): 030001. doi:10.1088/1674-1137/abddae.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[a]

[7]

[8]

[9]